કેન્દ્રએ ગુરુવારેરાજ્યસભામાં મુખ્ય ચૂંટણી કમિશનર અને ચૂંટણી કમિશનરોની પસંદગી અંગે એક બિલ રજૂ કર્યું હતું. બિલ અનુસાર, ભવિષ્યમાં મુખ્ય ચૂંટણી કમિશનર અને ચૂંટણી કમિશનરોની નિમણૂક વડા પ્રધાનની અધ્યક્ષતામાં ત્રણ સભ્યોની સમિતિ દ્વારા કરવામાં આવશે. લોકસભામાં વિપક્ષના નેતા અને એક કેબિનેટ મંત્રી પણ સમિતિના સભ્યો હશે.સુપ્રીમ કોર્ટે માર્ચમાં આદેશ આપ્યો હતો કે વડા પ્રધાન, લોકસભામાં વિપક્ષના નેતા અને આ ચૂંટણી અધિકારીઓની નિમણૂક મુખ્ય ન્યાયાધીશની બનેલી સમિતિની સલાહ પર રાષ્ટ્રપતિ દ્વારા કરવામાં આવશે તેના મહિનાઓ પછી આ બિલ આવ્યું છે.
આ જોગવાઈ બિલમાં છે
આ બિલ મુખ્ય ચૂંટણી કમિશનર અને ચૂંટણી કમિશનરની પસંદગી માટેની પેનલમાં ભારતના મુખ્ય ન્યાયાધીશને કેબિનેટ મંત્રી સાથે બદલવા માંગે છે, જે સરકારને મતદાન પેનલના સભ્યોની નિમણૂકો પર વધુ નિયંત્રણનો ઉપયોગ કરવાની મંજૂરી આપે છે.કાયદા પ્રધાન અર્જુન રામ મેઘવાલે રાજ્યસભામાં મુખ્ય ચૂંટણી કમિશનર અને અન્ય ચૂંટણી કમિશનરો (નિમણૂક, સેવાની શરતો અને કાર્યકાળ) બિલ, 2023 રજૂ કર્યું હતું. અધ્યક્ષ, વિપક્ષના નેતા અને કેન્દ્રીય કેબિનેટ પ્રધાન, વડા પ્રધાન દ્વારા નામાંકિત કરવામાં આવે છે, CEC અને ECની પસંદગી કરે છે. જો લોકસભામાં વિપક્ષનો કોઈ નેતા ન હોય તો ગૃહમાં સૌથી મોટા વિરોધ પક્ષના નેતાને વિપક્ષના નેતા તરીકે ગણવામાં આવશે.
આ બિલ કોંગ્રેસ, તૃણમૂલ, AAP અને ડાબેરીઓ સહિતના વિરોધ પક્ષોના હોબાળા વચ્ચે રજૂ કરવામાં આવ્યું હતું, જેમણે સરકાર પર સુપ્રીમ કોર્ટની બંધારણીય બેંચના આદેશને નબળો પાડવાનો અને ઉથલાવી દેવાનો આરોપ લગાવ્યો હતો. જો કે, ભાજપે કહ્યું કે સરકાર બિલ લાવવાના તેના અધિકારમાં છે, સુપ્રીમ કોર્ટનો નિર્ણય વાંચો.દિલ્હીના મુખ્યમંત્રી અરવિંદ કેજરીવાલે પીએમ મોદીની ટીકા કરતા દાવો કર્યો હતો કે આ પગલાથી ચૂંટણીની નિષ્પક્ષતા પર અસર થશે. અરવિંદ કેજરીવાલે ટ્વિટ કરીને વડાપ્રધાન મોદી પર સુપ્રીમ કોર્ટના આદેશનું પાલન ન કરવાનો આરોપ લગાવ્યો અને કહ્યું કે આ ખૂબ જ ખતરનાક સ્થિતિ છે.
તેમણે લખ્યું કે મેં પહેલા પણ કહ્યું હતું કે વડાપ્રધાન દેશની સર્વોચ્ચ અદાલતને સાંભળતા નથી. તેમનો સંદેશ સ્પષ્ટ છે – સુપ્રીમ કોર્ટ તેમની પસંદગીની વિરુદ્ધ જે પણ નિર્ણય આપે છે, તે તેને ઉલટાવવા માટે સંસદ દ્વારા કાયદો લાવશે. જો વડાપ્રધાન કોર્ટના નિર્ણયનું પાલન ન કરે તો તે ખૂબ જ ખતરનાક સ્થિતિ છે.
અરવિંદ કેજરીવાલે કહ્યું કે કોર્ટે એક નિષ્પક્ષ સમિતિની રચના કરી છે, જે નિષ્પક્ષ ચૂંટણી કમિશનરની નિમણૂક કરશે. કોર્ટના નિર્ણયને પલટાવતા વડાપ્રધાને એક સમિતિની રચના કરી છે, જે તેમના નિયંત્રણમાં રહેશે અને તેના દ્વારા તેઓ પોતાની પસંદગીના વ્યક્તિને ચૂંટણી કમિશનર બનાવી શકશે. તેનાથી ચૂંટણીની નિષ્પક્ષતા પર અસર થશે. પીએમ પોતાના એક પછી એક નિર્ણયોથી ભારતીય લોકતંત્રને નબળું પાડી રહ્યા છે.દિલ્હીના સીએમએ કહ્યું કે ચૂંટણી કમિશનરોની નિમણૂક માટેની પ્રસ્તાવિત સમિતિમાં બે સભ્યો ભાજપના અને એક કોંગ્રેસમાંથી હશે. તેમણે આક્ષેપ કર્યો હતો કે દેખીતી રીતે નિમણૂક થનાર ચૂંટણી કમિશનર ભાજપને વફાદાર હશે. આમ આદમી પાર્ટી (AAP)ના રાષ્ટ્રીય પ્રવક્તા સૌરભ ભારદ્વાજે આરોપ લગાવ્યો કે દિલ્હી સર્વિસ બિલ બાદ કેન્દ્ર સરકાર ફરી એકવાર સુપ્રીમ કોર્ટના નિર્ણયને પલટી રહી છે.
કોંગ્રેસના મહાસચિવ (સંગઠન) કેસી વેણુગોપાલે સરકાર પર નિશાન સાધ્યું અને તેને ચૂંટણી પંચને વડાપ્રધાનના હાથની કઠપૂતળી બનાવવાનો પ્રયાસ ગણાવ્યો. સુપ્રીમ કોર્ટના વર્તમાન ચુકાદા વિશે શું કહેવું કે નિષ્પક્ષ સમિતિની જરૂર છે? વડાપ્રધાનને પક્ષપાતી ચૂંટણી કમિશનરની નિમણૂક કરવાની જરૂર કેમ લાગે છે? આ એક ગેરબંધારણીય, મનસ્વી અને અન્યાયી બિલ છે. અમે દરેક પ્લેટફોર્મ પર તેનો વિરોધ કરીશું.તૃણમૂલ કોંગ્રેસના રાષ્ટ્રીય પ્રવક્તા અને રાજ્યસભાના સભ્ય સાકેત ગોખલેએ કહ્યું કે ભાજપ 2024ની ચૂંટણીમાં ખુલ્લેઆમ ધાંધલધમાલ કરી રહી છે. તેમણે આરોપ લગાવ્યો કે મોદી સરકારે ફરી એકવાર સુપ્રીમ કોર્ટના નિર્ણયને બેશરમીથી કચડી નાખ્યો છે અને કમિશનને પોતાની કઠપૂતળી બનાવી રહી છે.
