વર્ષ 1999 માં, જયારે જમ્મુ કાશ્મીરમાં નિયંત્રણ રેખા (એલઓસી) પર પેટ્રોલિંગ કરતી વખતે કેપ્ટન સૌરભ કાલિયા અને પાંચ જવાન ગુમ થયા હતા. તો ભારત-પાકિસ્તાન વચ્ચે કારગિલમાં એક સંઘર્ષ શરૂ થયો હતો જ્યારે તે જ સમયે, જૂનમાં, કેપ્ટન કાલિયા અને પાંચ સૈનિકોનો મૃતદેહ બરફની નીચે દબાયેલા મળી આવ્યા હતા.
આ હાર્ટબ્રેકિંગ ઘટનામાં બરાબર બે વર્ષ પહેલાં આવી જ ઘટના સામે આવી. આ ઘટનામાં પાકિસ્તાને ભારતીય સેનાના અધિકારી સંજીત ભટ્ટાચાર્જી અને લાન્સ નાઇક રામ બહાદુર થાપાને પકડી લીધા હતા, જે તેમની સાથે પેટ્રોલીંગમાં ગયા હતા. કેપ્ટન સંજીતની 84 વર્ષીય માતા તેના પુત્ર તેમની શોધમાં દર-દર ભટકતા રહ્યા છે.
સુપ્રીમ કોર્ટ સુધી પહોંચ્યો આ કેસ
તાજેતરમાં સુપ્રીમ કોર્ટે કેપ્ટન ભટ્ટાચાર્જીની માતા કમલા ભટ્ટાચાર્જીની અરજી પર કેન્દ્ર સરકારનો જવાબ માંગ્યો છે. સુપ્રીમ કોર્ટની ત્રણ જજોની બેંચ આ કેસની સુનાવણી કરી રહી છે અને ભારતના ચીફ જસ્ટિસ (સીજેઆઈ) ના નેતૃત્વમાં છે. સુપ્રીમ કોર્ટે અરજદારના વકીલને સૈન્યના તમામ અધિકારીઓની સૂચિ તૈયાર કરવા કહ્યું છે જે હજી પણ પાકિસ્તાનની જેલમાં છે.
આ કેસની સુનાવણી હવે 23 એપ્રિલે થશે અને સુપ્રીમ કોર્ટે કેન્દ્ર સરકારને ચાર અઠવાડિયા આપ્યા છે. કોર્ટે સરકારને કેપ્ટન ભટ્ટાચાર્જીને શોધવા કહ્યું છે, જે આ ચાર અઠવાડિયામાં 23 વર્ષથી ગુમ છે અને માનવામાં આવે છે કે તે પાકિસ્તાની જેલમાં છે.
ગુજરાતના કચ્છના રણમાં ભારત-પાકિસ્તાન સરહદ પર પેટ્રોલિંગ કરતી વખતે કેપ્ટન ભટ્ટાચાર્જી ગુમ થયા હતા. તેમની માતાએ કોર્ટને કહ્યું છે કે કેપ્ટન ભટ્ટાચાર્જી ગુમ થયાના દિવસથી તેમણે તેમના પુત્રનો અવાજ સાંભળ્યો નથી.
તેમ જ તેમનો પુત્ર ક્યાં છે તે અંગે તેમને કોઈ માહિતી મળી નથી. કેપ્ટન સંજીત ભટ્ટાચાર્જી 19 એપ્રિલ 1997 ના રોજ લાન્સ નાઇક રામ બહાદુર થાપા અને કેટલાક અન્ય જવાનો સાથે પેટ્રોલિંગ પર ગયા હતા.
પેટ્રોલિંગ પર ગયેલા બાકીના 15 સૈનિકો પલટુન પરત ફર્યા હતા પરંતુ કેપ્ટન ભટ્ટાચાર્જી અને લાન્સ નાઈક થાપા પાછા ફર્યા નહોતા. પરિવારને તે જ દિવસે તેના ગુમ થયાની જાણકારી આપવામાં આવી હતી.
ચાર દિવસ પછી, કેપ્ટન ભટ્ટાચાર્જીના પરિવારને સૈન્ય દ્વારા કહેવામાં આવ્યું કે તેઓ પાકિસ્તાનના અધિકારીઓ દ્વારા પકડાયા છે અને તેઓનો સંપર્ક થઈ શક્યો નથી.
તે જ વર્ષે, આર્મીએ એક રેડિયો ઇન્ટરસેપ્ટ ટ્રેસ કર્યું હતું જેમાં પુષ્ટિ કરવામાં આવી હતી કે કેપ્ટનને પહેલા પાકિસ્તાન રેન્જર્સ દ્વારા પકડવામાં આવ્યા હતા અને તે જ સમયે પાકિસ્તાન આર્મીને સોંપવામાં આવ્યો હતો.
2004 માં, આર્મીએ એક પત્ર જારી કર્યો હતો અને તેમાં ગુમ થયેલ અધિકારીને મૃત માનવામાં આવ્યાં હતાં. પરંતુ વર્ષ 2010 માં, સેનાએ આવા 54 પ્રીઝનર્સ ઓફ વોર (પીઓડબ્લ્યુ) ની સૂચિ તૈયાર કરી.
આ યાદીમાં કેપ્ટન ભટ્ટાચાર્જીનું નામ પણ શામેલ હતું. કેપ્ટનની માતાને રાષ્ટ્રપતિ સચિવાલય તરફથી મોકલવામાં આવેલા પત્રમાં જાણ કરવામાં આવી હતી કે આ સૂચિમાં તેમના પુત્રનું નામ શામેલ કરવામાં આવ્યું છે.
પુત્રની રાહ જોતા પિતાનું મોત
કેપ્ટન સંજીત ભટ્ટાચાર્જી કદાચ આજે બ્રિગેડિયરના હોદ્દા પર હોત. દીકરો પાછા આવવાની રાહમાં 28 નવેમ્બર 2020 ના રોજ પિતાનું અવસાન થયું. કેપ્ટન સંજીત તેમનો સૌથી નાનો પુત્ર હતો.
24-28 એપ્રિલ 1997 ના આર્મીના રેકોર્ડ અનુસાર, કેપ્ટન સંજીતને પાક માછીમારે પાક આર્મીના મેજર ખિયાનીને સોંપ્યા હતા.
જુલાઈ 2001 માં જ્યારે આગ્રા સમિટ યોજવામાં આવી હતી અને તત્કાલીન પાક રાષ્ટ્રપતિ પરવેઝ મુશર્રફ ભારતના તત્કાલીન વડા પ્રધાન અટલ બિહારી વાજપેયીને મળવા આવ્યા હતા ત્યારે આ મુદ્દો ઉઠાવવામાં આવ્યો હતો. પાકિસ્તાન સામે 54 યુદ્ધ કેદીઓ ગાયબ હોવાનો ઉલ્લેખ હતો.
કેપ્ટનની માતાએ સુપ્રીમ કોર્ટમાં દાખલ કરેલી અરજીમાં કહ્યું છે કે તેમના પુત્રને પણ આર્ટિકલ 21 હેઠળ મૂળભૂત અધિકારનો ઇનકાર કરવામાં આવ્યો છે. આ નિયમ હેઠળ, વ્યક્તિને પોતાનું જીવન બચાવવા અને વ્યક્તિગત સ્વતંત્રતા મેળવવાનો અધિકાર છે.
વર્ષ 2019 માં, વિદેશ રાજ્ય મંત્રી વી મુરલીધરને સંસદમાં જણાવ્યું હતું કે પાકિસ્તાનની જેલમાં 83 યુદ્ધ કેદીઓ હાજર છે. તેમણે કહ્યું કે સરકાર અને સેના આ મામલે સંપૂર્ણ રીતે અસમર્થ છે કારણ કે પાકિસ્તાન હંમેશા ભારતીય યુદ્ધના કેદીઓ વિશે વાત કરવાનો ઇનકાર કરે છે.
