એવું માનવામાં આવે છે કે આ દિવસે ભગવાન વિશ્વકર્મા સૃષ્ટિના સર્જક બ્રહ્માજીના સાતમા પુત્ર તરીકે જન્મ્યા હતા. ભગવાન વિશ્વકર્માનો ઉલ્લેખ 12 આદિત્ય અને ઋગ્વેદમાં છે. હિંદુઓ માટે આ તહેવાર ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. આ દિવસે લોકો પોતાના કારખાના અને વાહનોની પૂજા કરે છે.
વિશ્વકર્મા પૂજાનું મહત્વ
ભગવાન વિશ્વકર્માને બ્રહ્માંડના પ્રથમ ઈજનેર માનવામાં આવે છે. એવું કહેવાય છે કે વિશ્વકર્મા પૂજાના દિવસે ઘર, દુકાન કે કારખાનામાં લોખંડ, વાહન અને મશીનની પૂજા કરવામાં આવે છે. ભગવાન વિશ્વકર્માની કૃપાથી આ મશીનો સરળતાથી બગડતા નથી. નોકરી-ધંધામાં પ્રગતિ થાય. વિશ્વકર્મા પૂજા ભારતના ઘણા ભાગોમાં ખૂબ જ ધામધૂમથી ઉજવવામાં આવે છે.
વિશ્વકર્મા પૂજા પદ્ધતિ
ભગવાન વિશ્વકર્માની પૂજા અને યજ્ઞ વિશેષ વિધિઓ સાથે કરવામાં આવે છે. આ દિવસે વહેલી સવારે સ્નાન કર્યા પછી સ્વચ્છ વસ્ત્રો પહેરીને ભગવાન વિશ્વકર્માનું ધ્યાન કરો. ત્યારબાદ પૂજા સ્થળને સાફ કરો. ગંગાજળનો છંટકાવ કરીને પૂજા સ્થળને પવિત્ર કરો. સ્ટૂલ પર પીળું કપડું ફેલાવો. પીળા કપડા પર લાલ રંગની કુમકુમથી સ્વસ્તિક ચિન્હ બનાવો. ભગવાન શ્રી ગણેશનું ધ્યાન કરતી વખતે તેમને વંદન કરો. આ પછી, સ્વસ્તિક પર ચોખા અને ફૂલ ચઢાવો, પછી તે પોસ્ટ પર ભગવાન વિષ્ણુ અને ભગવાન વિશ્વકર્માની મૂર્તિઓ સ્થાપિત કરો.
ચોરસ દીવો પ્રગટાવો અને તેને સ્ટૂલ પર મૂકો. ભગવાન વિશ્વકર્માના કપાળ પર તિલક લગાવો અને પૂજાની શરૂઆત કરો. ભગવાનને ફૂલ, સોપારી, ફળ અને મીઠાઈઓ અર્પણ કરો. આ પછી તમારી નોકરી અને વ્યવસાયમાં પ્રગતિ માટે પ્રાર્થના કરો. પૂજા દરમિયાન ભગવાન વિશ્વકર્માના મંત્રોનો જાપ પણ કરો. “ઓમ આધાર શક્તપે નમઃ, ઓમ કુમાય નમઃ, ઓમ અનંતમ નમઃ, પૃથ્વીય” મંત્રનો જાપ કરો . આ પછી, ભગવાન વિશ્વકર્માની આરતી કરો અને અન્ય લોકોમાં પ્રસાદ વહેંચો.
શુભ સમયઃ
આજે વિશ્વકર્મા પૂજાના દિવસે ભગવાનની ઉપાસના માટે બે શુભ મુહૂર્ત છે. આજે પૂજાનો સમય સવારે 7.50 થી બપોરે 12.26 સુધીનો છે. આ પછી, પૂજાનો સમય બપોરે 1:58 થી 3:30 સુધીનો રહેશે.
ભગવાન વિશ્વકર્માની ઉત્પત્તિ કેવી રીતે થઈ?
દંતકથા અનુસાર, સૃષ્ટિની શરૂઆતમાં, ‘નારાયણ’ એટલે કે સાક્ષાત ભગવાન વિષ્ણુ પ્રથમ વખત સમુદ્રમાં શેષશાય પર પ્રગટ થયા હતા. તેમની નાભિ-કમળમાંથી ચાર મુખવાળા બ્રહ્મા દેખાતા હતા. બ્રહ્માનો પુત્ર ‘ધર્મ’ હતો અને ધર્મનો પુત્ર ‘વાસ્તુદેવ’ હતો. એવું કહેવાય છે કે ‘વાસ્તુ’ એ ધર્મની ‘વાસ્તુ’ નામની સ્ત્રીથી જન્મેલો સાતમો પુત્ર હતો, જે શિલ્પશાસ્ત્રની પ્રવર્તક હતી. વિશ્વકર્મા એ જ વાસ્તુદેવની ‘અંગિરાસી’ નામની પત્નીથી જન્મ્યા હતા. તેમના પિતાની જેમ, વિશ્વકર્મા પણ સ્થાપત્યના અનન્ય માસ્ટર બન્યા.
