ખાર્ટુમઃ સુદાનના લડાયક સેનાપતિઓ ત્રણ દિવસના યુદ્ધવિરામ માટે સંમત થયા છે, યુએસ સેક્રેટરી ઓફ સ્ટેટ એન્ટની બ્લિંકને સોમવારે જણાવ્યું હતું કે, 10 દિવસની શહેરી લડાઇમાં સેંકડો લોકો માર્યા ગયા, હજારો ઘાયલ થયા અને વિદેશીઓની સામૂહિક હિજરતને વેગવંતી બની છે. આ ગૃહયુદ્ધને અટકાવવાના અગાઉના પ્રયાસો નિષ્ફળ રહ્યા હતા, પરંતુ બ્લિંકને જાહેરાત કરી હતી: “છેલ્લા 48 કલાકમાં તીવ્ર વાટાઘાટોને પગલે, સુદાનીસ આર્મ્ડ ફોર્સિસ (SAF) અને રેપિડ સપોર્ટ ફોર્સિસ (RSF) મધ્યરાત્રિએ શરૂ થતા રાષ્ટ્રવ્યાપી યુદ્ધવિરામને લાગુ કરવા સંમત થયા છે. 24 એપ્રિલથી 72 કલાક સુધી ચાલશે.”
બ્લિન્કેનનું નિવેદન યુદ્ધવિરામ લાગુ થવાના બે કલાક પહેલા આવ્યું હતું. યુએનના વડાએ ચેતવણી આપી હતી કે રાજધાની ખાર્તુમ તેમજ દેશના અન્ય સ્થળોએ અભૂતપૂર્વ લડાઈઓ ચલાવનારા હરીફો વચ્ચેની લડાઈને પગલે સુદાન ખતમ થવાના આરે છે. અર્ધલશ્કરી રેપિડ સપોર્ટ ફોર્સિસ (RSF) ની કમાન્ડ કરતા તેમના ભૂતપૂર્વ ડેપ્યુટી મોહમ્મદ હમદાન ડગલોની સામે લશ્કરી વડા અબ્દેલ ફત્તાહ અલ-બુરહાનને વફાદાર પ્રભુત્વ માટે દબાણ કરે છે. આરએસએફ જનજાવીદ મિલિશિયામાંથી ઉભરી આવ્યું હતું જે તત્કાલિન પ્રમુખ ઓમર અલ-બશીરે ડાર્ફુરમાં બહાર કાઢ્યું હતું, જેના કારણે બશીર અને અન્યો સામે યુદ્ધ અપરાધોના આરોપો લાગ્યા હતા.
યુએન એજન્સીઓ અનુસાર ઓછામાં ઓછા 427 લોકો માર્યા ગયા છે અને 3,700 થી વધુ ઘાયલ થયા છે. ઇજિપ્તના વિદેશ મંત્રાલયે જણાવ્યું હતું કે મૃત્યુ પામેલા તાજેતરના લોકોમાં ખાર્તુમમાં કૈરોના દૂતાવાસમાં સહાયક વહીવટી એટેચીનો સમાવેશ થાય છે. આ અધિકારી ખાલી કરાવવાની પ્રક્રિયાઓનું અનુસરણ કરવા માટે ઘરેથી દૂતાવાસ તરફ જતી વખતે માર્યા ગયા હતા.
શનિવારથી શરૂ થયેલા વિદેશી-સંગઠિત સ્થળાંતરમાં 4,000 થી વધુ લોકો દેશ છોડીને ભાગી ગયા છે. યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ અને બહુવિધ યુરોપીયન, મધ્ય પૂર્વીય, આફ્રિકન અને એશિયન દેશોએ તેમના દૂતાવાસના કર્મચારીઓ અને સુદાન સ્થિત નાગરિકોને માર્ગ, હવાઈ અને સમુદ્ર દ્વારા સલામતી લાવવા માટે કટોકટી મિશન શરૂ કર્યા.
પરંતુ લાખો સુદાનીઓ ભાગી શકવામાં અસમર્થ છે. તેઓ પાણી, ખોરાક, દવાઓ અને ઈંધણ તેમજ પાવર અને ઈન્ટરનેટ બ્લેકઆઉટની તીવ્ર અછતમાંથી બચવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છે. યુએન એજન્સીઓએ અહેવાલ આપ્યો છે કે સુદાનના નાગરિકોએ “ચાડ, ઇજિપ્ત અને દક્ષિણ સુદાન સહિત”ના વિસ્તારો ભણી દોટ મૂકી છે. “હોસ્પિટલમાં મોર્ગો ભરેલા છે. લાશો શેરીઓમાં ગંદકી કરે છે”, એમ ડોકટરોના યુનિયનના વડા અત્તિયા અબ્દાલ્લાહે જણાવ્યું હતું, જેણે સોમવારે દક્ષિણ ખાર્તુમની સાઇટ્સ પર “ભારે ગોળીબાર” કર્યા પછી વધુ સંખ્યામાં જાનહાનિ નોંધી છે.
યુએન સેક્રેટરી-જનરલ એન્ટોનિયો ગુટેરેસે ચેતવણી આપી હતી કે સુદાનમાં હિંસા પહેલેથી જ વિશ્વના સૌથી ગરીબ દેશોમાંના એક લશ્કરી બળવાના ઇતિહાસ સાથે સમગ્ર પ્રદેશ અને તેનાથી આગળ વધી શકે છે”. ગુટેરેસે કહ્યું, “સુદાનને ગૃહયુદ્ધમાં ખતમ થતું અટકાવવા માટે આપણે આપણી પૂરી તાકાત ઝોંકી દેવી જોઈએ.” તેણે ફરીથી યુદ્ધવિરામની હાકલ પણ કરી હતી. બ્રિટને સુદાન પર યુએન સિક્યુરિટી કાઉન્સિલની કટોકટીની બેઠકની વિનંતી કરી હતી, જે મંગળવારે થવાની ધારણા હતી. 700 લોકોને લઈને યુએનના કાફલાએ રાજધાનીથી લાલ સમુદ્રના કિનારે પોર્ટ સુદાન સુધીની 850 કિલોમીટર (530 માઈલ) કઠિન સફર પૂર્ણ કરી.
સંયુક્ત રાષ્ટ્રના મિશનના વડા વોલ્કર પર્થેસે કહ્યું કે કાફલો સુરક્ષિત રીતે પહોંચી ગયો. “આટલા આરામદાયક કાફલામાં પાંત્રીસ કલાકનો સમય ચોક્કસપણે ત્રણ કલાકના બોમ્બમારો અને શેલની નીચે બેસી રહેવા કરતાં વધુ સારો છે,” એમ તેણે કહ્યું. યુએનના એક નિવેદનમાં અલગથી કહેવામાં આવ્યું છે કે તે અને અન્ય મુખ્ય સ્ટાફ “સુદાનમાં રહેશે અને વર્તમાન કટોકટીના ઉકેલ માટે કામ કરવાનું ચાલુ રાખશે”.
લડાઇઓ પછી ખાર્તુમ એરપોર્ટ અક્ષમ કરવામાં આવ્યું હતું કે જેણે ટાર્મેક પર સળગતું વિમાન છોડી દીધું હતું, ઘણા વિદેશીઓને નાની હવાઈ પટ્ટીઓમાંથી જીબુટી અને જોર્ડન સહિતના દેશોમાં એરલિફ્ટ કરવામાં આવ્યા હતા. યુ.એસ.ના વિશેષ દળોએ રાજદ્વારીઓ અને તેમના આશ્રિતોને બચાવવા માટે રવિવારે ચિનૂક હેલિકોપ્ટર સાથે ઝંપલાવ્યું, જ્યારે બ્રિટને પણ બચાવ મિશન શરૂ કર્યું.
યુરોપિયન યુનિયનની વિદેશ નીતિના વડા જોસેપ બોરેલે જણાવ્યું હતું કે ફ્રાન્સ, જર્મની અને અન્ય લોકો દ્વારા એરલિફ્ટ મિશન સાથે સંકળાયેલા “લાંબા અને તીવ્ર સપ્તાહના અંતમાં” 1,000 થી વધુ EU નાગરિકોને બહાર કાઢવામાં આવ્યા હતા. ચીને સોમવારે જણાવ્યું હતું કે તેણે નાગરિકોના પ્રથમ જૂથને “સુરક્ષિત રીતે બહાર કાઢ્યું” છે અને “સુદાનમાં 1,500 થી વધુ ચાઇનીઝ દેશબંધુઓના જીવન, સંપત્તિ અને સલામતીનું રક્ષણ કરવા માટે દરેક રીતે પ્રયાસ કરશે”.
પોર્ટ સુદાનમાં બસ દ્વારા આગમન સમયે એક લેબનીઝ વ્યક્તિએ એએફપીટીવીને જણાવ્યું હતું કે તે ફક્ત “આ ટી-શર્ટ અને આ પાયજામા સાથે, 17 વર્ષ પછી મારી પાસે જે કંઈ છે તે સાથે જ છોડી દીધો છે.” તે સુદાનીઝ જેઓ પરવડી શકે છે તેઓ પણ 900-કિલોમીટરથી વધુ રણમાં ગીચ બસો પર ખાર્તુમથી ઉત્તર ઇજિપ્ત તરફ ભાગી રહ્યા છે. યુએન શરણાર્થી એજન્સીએ જણાવ્યું હતું કે, 800,000 દક્ષિણ સુદાનીઝ શરણાર્થીઓ પૈકી જેઓ અગાઉ તેમના પોતાના દેશમાં ગૃહ યુદ્ધમાંથી ભાગી ગયા હતા, કેટલાક મહિલાઓ અને બાળકો સરહદ પાર કરીને પાછા ફરવાનું પસંદ કરી રહ્યા છે, એમ યુએન શરણાર્થી એજન્સીએ જણાવ્યું હતું.
આ પણ વાંચોઃ મોદી-કેરળ/ ભાજપનું દક્ષિણાયન પૂરુ કરવાની આગેવાની લેતા મોદીઃ કેરળમાં જબરજસ્ત શક્તિ પ્રદર્શન
આ પણ વાંચોઃ કેદારનાથ કપાટ/ પૂજા બાદ ખોલાયા કેદારનાથ ધામના દરવાજા, 10 હજારથી વધુ ભક્તો હાજર
આ પણ વાંચોઃ ચારધામ યાત્રા/ કેદારનાથ ધામના કપાટ ખુલતા પહેલા આખી ખીણ બરફથી ઢંકાઈ ગઈ, રજીસ્ટ્રેશન બંધ; એડવાઈઝરી જારી
