શું લોકસભા સ્પીકર બદલશે રાજનીતિ, NDA આજે આ પદ માટે ઉમેદવારનું નામ જાહેર કરશે

લોકસભા અધ્યક્ષ પદના પ્રશ્ન પર દેશમાં છેલ્લા 72 વર્ષથી ચાલી આવતી પરંપરા તૂટવાની અણી પર છે. વિપક્ષી INDIA ગઠબંધન પ્રમુખ પદ માટે ચૂંટણી લડવાની તૈયારી કરી રહ્યું છે જો તેમને ઉપાધ્યક્ષનું પદ આપવામાં ન આવે તો ભાજપની આગેવાની હેઠળની NDA આ મુદ્દે વિપક્ષ સાથે સમાધાન કરવાના મૂડમાં નથી. આવી સ્થિતિમાં જો બુધવારે સ્પીકર પદ માટેની ચૂંટણી આવે તો છેલ્લી 17 લોકસભાથી ચાલી આવતી આ પદ માટે સર્વસંમતિથી ચૂંટણીની પરંપરા તૂટી જશે. સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર, કેન્દ્રીય મંત્રી રાજનાથ સિંહ 18મી લોકસભા માટે સ્પીકર અને ડેપ્યુટી સ્પીકર પદ પર સર્વસંમતિ સાધવા માટે વિપક્ષી નેતાઓ સાથે વાત કરી રહ્યા છે. સાથે જ સંસદીય કાર્ય મંત્રી પણ દરેકનો સંપર્ક કરી રહ્યા છે.

ભાજપના સૂત્રોએ જણાવ્યું કે એનડીએમાં આ બંને પદો માટે સર્વસંમતિ છે. તેમને પ્રમુખ પદ મળશે, જ્યારે ઉપપ્રમુખ પદ સાથી પક્ષને જશે. સહયોગી પક્ષો સાથેની વાતચીતમાં ભાજપ રાષ્ટ્રપતિ પદ માટે પોતાના ઉમેદવારનું નામ જણાવશે, આ સિવાય ઉપાધ્યક્ષ પદ જે કદાચ TDPને જશે તેની માહિતી અન્ય સહયોગીઓને પણ આપવામાં આવશે.

લોકસભા સ્પીકર કેમ છે મહત્વના

લોકસભા સ્પીકર એ ભારતીય સંસદના નીચલા ગૃહની કામગીરી ચલાવે છે. સામાન્ય ચૂંટણી બાદ સ્પીકર પદ માટે ઉમેદવારની નિમણૂંક થતા તેઓ પાંચ વર્ષ માટે ગૃહના વડા તરીકેનું પદ સંભાળે છે. સંસદીય પ્રણાલી રીતે સત્તાધારી પક્ષ અથવા ગઠબંધનના સભ્ય હોય તેમને જ લોકસભા સ્પીકર અધ્યક્ષ તરીકે ચૂંટવામાં આવે છે. સ્પીકરનું પદ આ વખતની ચૂંટણીમાં વધુ મહત્વનું બન્યું છે. લોકસભા સ્પીકરનું કામ સદનમાં શિસ્ત અને શિષ્ટતા જળવાય તેનું ધ્યાન રાખવા ઉપરાંત કોઈ ખરડો પસાર કરવામાં તેમની ભૂમિકા મહત્વની હોય છે. તેઓ ગેરવર્તણુક કરનાર સભ્યને નિલંબિત કરી અને સજા પણ કરી શકે છે. તેઓ વિવિધ પ્રસ્તાવો જેમ કે અવિશ્વાસ પ્રસ્તાવ, કાર્યવાહી મોકુફ રાખવાનો પ્રસ્તાવ, નિંદા પ્રસ્તાવ અને ધ્યાન દોરવા માટેના પ્રસ્તાવો. દરેક બેઠકમાં જે વિષયો પર ચર્ચા કરવાની હોય તે કાર્યસુચિ અધ્યક્ષ દ્વારા નક્કી કરવામાં આવે છે. અધ્યક્ષની ચૂંટણીની તારીખ ભારતના રાષ્ટ્રપતિ દ્વારા નક્કી કરવામાં આવે છે. લોકસભાના સભ્યો દ્વારા કરાતી તમામ ટિપ્પણી અને ભાષણો અધ્યક્ષને સંબોધીને કરવામાં આવે છે. સંસદના બંન્ને ગૃહોના સંયુક્ત સત્રોની કાર્યવાહી લોકસભા અધ્યક્ષ દ્વારા કરવામાં આવે છે.

ગત વર્ષ એટલે કે 17મી લોકસભાના અધ્યક્ષ ઓમ બિરલા હતા. જ્યારે આ વખતે NDA અને INDIA ગઠબંધન વચ્ચે સ્પીકર અને ડેપ્યુટી સ્પીકરને લઈને વચ્ચે જબરજસ્ત રસાકસી જોવા મળી રહી છે. INDIA ગઠબંધનને આ વખતની સામાન્ય ચૂંટણીમાં ભાજપને જોરદાર ટક્કર આપી. જેના બાદ હવે INDIA ગઠબંધન પણ હવે તમામ મુદ્દે કેન્દ્રની મોદી સરકાર સામે લડવાના મૂડમાં છે. સ્પીકર માટે NDA અને INDIA ગઠબંધન બંને દાવો કરી રહ્યા છે.

આજે થશે નામાંકન

રાષ્ટ્રપતિ પદ માટે મંગળવારે બપોરે 12 વાગ્યા સુધીમાં નામાંકન લેવાના છે. મતલબ કે વિપક્ષ અને શાસક પક્ષના ઉમેદવારો એક જ દિવસે નોમિનેશન પહેલા જાણી શકાશે. આ દિવસે એ પણ નક્કી કરવામાં આવશે કે સ્પીકર માટે સર્વસંમતિની પરંપરા ચાલુ રહેશે કે તોડવામાં આવશે. જણાવી દઈએ કે 18મી લોકસભાના પ્રથમ સંસદ સત્રમાં 266 સાંસદોએ શપથ લીધા. વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ તેમની કેબિનેટ સાથે સાંસદ તરીકે શપથ લીધા. ભારતીય જનતા પાર્ટીના નેતાઓએ પહેલા દિવસે ‘સંવિધાન માર્ચ’ સાથે ગૃહમાં તેમના કાર્યકાળની શરૂઆત કરી હતી. સંસદ સત્રનો આજે બીજો દિવસ છે. આજે એટલે કે 25 જૂને સવારે 11 વાગે ફરી બેઠક મળશે. આજે જે સાંસદો પહેલા દિવસે શપથ નથી લઈ શક્યા તેઓ આજે પદ અને ગોપનીયતાના શપથ લેશે. તે જ સમયે, આજે એનડીએ તેના લોકસભા સ્પીકર ઉમેદવારના નામની જાહેરાત પણ કરી શકે છે.

સૂત્રોનું કહેવું છે કે જો સ્પીકરના નામ પર વિપક્ષી પાર્ટીઓ સાથે સમજૂતી થાય છે તો ડેપ્યુટી સ્પીકરનું પદ વિપક્ષને આપવામાં આવી શકે છે. રક્ષા મંત્રી રાજનાથ સિંહ અને સંસદીય કાર્ય મંત્રી કિરેન રિજિજુ આ મામલે સતત પ્રયાસો કરી રહ્યા છે. સૂત્રોએ જણાવ્યું કે રાજનાથ અને રિજિજુએ તમિલનાડુના મુખ્યમંત્રી અને ડીએમકેના વડા એમકે સ્ટાલિન, કોંગ્રેસ અધ્યક્ષ મલ્લિકાર્જુન ખડગે, સપા પ્રમુખ અખિલેશ યાદવ અને ટીએમસી પ્રમુખ મમતા બેનર્જી સાથે લોકસભા અધ્યક્ષ અને ઉપસભાપતિના નામ પર સર્વસંમતિ સાધવા માટે વાત કરી છે. આ સિવાય એનડીએના સહયોગી પક્ષોના અગ્રણી નેતાઓ સાથે પણ વાતચીત કરવામાં આવી છે.