1 ફેબ્રુઆરીના રોજ, નિર્મલા સીતારમણ તેમનું ચોથું બજેટ રજૂ કરશે. મોદી સરકારના કાર્યકાળનું આ 9મું બજેટ હશે. અગાઉ, 8 બજેટમાં, મોદી સરકારે કરમુક્ત આવક વધારવા માટે ઘણા પગલાં લીધા હતા. ચાલો જાણીએ કે 2014 થી અત્યાર સુધી સામાન્ય માણસની કરમુક્ત આવક કેટલી વધી છે (ટેક્સ બેનિફિટ્સ) અને તેના પર ટેક્સનો બોજ કેટલો વધ્યો છે. યુપી સહિત 5 રાજ્યોમાં ચૂંટણી છે, તેથી મોદી સરકાર આ બજેટ દ્વારા લોકોને રીઝવવાનો પ્રયાસ કરી શકે છે.
અગાઉ, 8 બજેટમાં, મોદી સરકારે ટેક્સ ફ્રી આવક વધારવા માટે ઘણા પગલાં લીધા હતા.
યુપી સહિત 5 રાજ્યોમાં ચૂંટણી છે, તેથી મોદી સરકાર આ બજેટ દ્વારા લોકોને રીઝવવાનો પ્રયાસ કરી શકે છે.
આવતીકાલે એટલે કે 1 ફેબ્રુઆરીએ નાણામંત્રી નિર્મલા સીતારમણ દેશનું બજેટ (બજેટ 2022) રજૂ કરવા જઈ રહ્યા છે. આ તેમનું ચોથું બજેટ છે. એવી અપેક્ષા રાખવામાં આવે છે કે સામાન્ય માણસને આમાં ટેક્સમાં છૂટ મળી શકે છે, કારણ કે કોરોનાના સમયગાળા દરમિયાન લોકોની આવક પર મોટી અસર પડી છે. આવી સ્થિતિમાં ટેક્સમાં છૂટ આપીને સામાન્ય જનતાને મોટી રાહત મળી શકે છે. દરમિયાન યુપી સહિત 5 રાજ્યોમાં ચૂંટણી છે, તેથી મોદી સરકાર પણ બજેટ દ્વારા લોકોને રીઝવવાનો પ્રયાસ કરી શકે છે. જ્યાં એક તરફ સામાન્ય માણસને તમામ રાહત આપવાનો પ્રયાસ કરવામાં આવ્યો હતો, તો બીજી તરફ અબજોપતિઓ પરના સરચાર્જમાં વધારો કરવામાં આવ્યો હતો. જો કે સવાલ એ થાય છે કે મોદી સરકારે છેલ્લા 7 વર્ષમાં જનતાને કેટલી રાહત આપી છે.
કરમુક્ત આવકમાં વધારો
મોદી સરકારે સત્તામાં આવતાની સાથે જ લોકોને ટેક્સ ફ્રી આવકની ભેટ આપી હતી. 2014ના બજેટમાં તત્કાલિન નાણામંત્રી સ્વર્ગસ્થ અરુણ જેટલીએ કરમુક્ત આવક મર્યાદા રૂ. 2 લાખથી વધારીને રૂ. 2.5 લાખ કરી હતી. જો કે, ત્યારથી લગભગ 7 વર્ષ થઈ ગયા છે, પરંતુ આ મર્યાદા યથાવત રાખવામાં આવી છે.
આ રીતે 5 લાખ સુધીની આવકને ટેક્સ ફ્રી કરવામાં આવી હતી
ભલે મોદી સરકારે છેલ્લા લગભગ 7 વર્ષમાં 2.5 લાખથી વધુની ટેક્સ મુક્તિ મર્યાદામાં વધારો કર્યો નથી, પરંતુ 2019ના બજેટમાં એક એવી પદ્ધતિ રજૂ કરવામાં આવી છે જેના દ્વારા 5 લાખ રૂપિયા સુધીની લોકોની આવક પર કોઈ ટેક્સ નહીં લાગે. છે. જો તમારી સેલેરી 5 લાખ રૂપિયા સુધી છે તો તેના પર 2.5 લાખ ટેક્સ ફ્રી છે અને બાકીના 2.5 લાખ રૂપિયા પર સરકાર 5 ટકા ટેક્સની વધારાની છૂટ આપે છે, જેના કારણે લોકોની આવક 5 લાખ રૂપિયા સુધી ટેક્સ ફ્રી થઈ જાય છે. . જો કે, જો તમારી કરપાત્ર આવક રૂ. 1 કરતાં વધુ રૂ. 5 લાખથી વધુ હોય તો તમને આ મુક્તિ મળતી નથી અને તમારે રૂ. 2.5 લાખની કરપાત્ર કપાત સિવાયની અન્ય તમામ આવક પર ટેક્સ ચૂકવવો પડશે.
વર્ષ 2020માં નવી ટેક્સ સ્લેબ સિસ્ટમ દાખલ કરવામાં આવી
જૂના ટેક્સ સ્લેબમાં વિવિધ કપાતને કારણે તે ખૂબ જ જટિલ બની ગયું છે. આવી સ્થિતિમાં ટેક્સ રિટર્ન ફાઈલ કરવું એક જટિલ પ્રક્રિયા બની ગઈ છે. તેનાથી છુટકારો મેળવવા માટે મોદી સરકાર 2020 ના બજેટમાં નવી ટેક્સ સિસ્ટમ લાવી હતી. આ અંતર્ગત એક નવી ટેક્સ સિસ્ટમ દાખલ કરવામાં આવી, જેમાં કોઈ ડિક્શન ઉપલબ્ધ નથી, પરંતુ ટેક્સનો દર ઓછો છે. જો કે, તે મોટાભાગના લોકોને પસંદ નથી. આકારણી વર્ષ 2021-22 માટે ITR ફાઇલ કરતી વખતે, એવું જોવામાં આવ્યું છે કે માત્ર 5 ટકા લોકોએ નવી સિસ્ટમ અપનાવી છે, બાકીના લોકો જૂની સિસ્ટમથી ટેક્સ ચૂકવી રહ્યા છે.
મોદી સરકારના છેલ્લા 8 બજેટમાં શું મળ્યું અને શું છીનવાઈ ગયું?
2014ના બજેટમાં કર મુક્તિ મર્યાદા રૂ. 2 લાખથી વધારીને 2.5 લાખ કરવામાં આવી હતી અને 80C હેઠળની કપાત મર્યાદા રૂ. 1 લાખથી વધારીને રૂ. 1.5 લાખ કરવામાં આવી હતી. હોમ લોનના વ્યાજ પર ટેક્સ છૂટની મર્યાદા પણ 1.5 લાખ રૂપિયાથી વધારીને 2 લાખ રૂપિયા કરવામાં આવી છે.
2015ના બજેટમાં, કલમ 80CCD (1b) હેઠળ NPSમાં રોકાણ પર 50,000 રૂપિયાની કર મુક્તિ રજૂ કરવામાં આવી હતી. તે જ સમયે, વાર્ષિક 1 કરોડ રૂપિયાથી વધુની કમાણી કરનારાઓ પર વસૂલવામાં આવતો સરચાર્જ 10 ટકાથી વધારીને 12 ટકા કરવામાં આવ્યો છે.
2016માં મોદી સરકારે 5 લાખ રૂપિયા સુધીની કમાણી કરનારાઓ માટે ટેક્સ રિબેટ 2000 રૂપિયાથી વધારીને 5 હજાર રૂપિયા કરી દીધી હતી. સાથે જ ઘરનું ભાડું ચૂકવનારાઓ માટે ટેક્સ મુક્તિ 24 હજારથી વધારીને 60 હજાર રૂપિયા કરવામાં આવી છે. 35 લાખ સુધીની હોમ લોન પરના વ્યાજ પર ટેક્સ છૂટની મર્યાદા વધારીને 50,000 રૂપિયા કરવામાં આવી છે. તે જ સમયે, 1 કરોડથી વધુની કમાણી કરનારાઓ પર સરચાર્જ ફરીથી વધારી દેવામાં આવ્યો અને તેને 12 ટકાથી વધારીને 15 ટકા કરવામાં આવ્યો.
2017ના બજેટમાં 2.5 થી 5 લાખ રૂપિયા પર ટેક્સ 10 ટકાથી ઘટાડીને 5 ટકા કરવામાં આવ્યો હતો. આમ કરવાથી 5 લાખ રૂપિયા સુધીની કમાણી કરનારાઓની સંપૂર્ણ આવક કરમુક્ત થઈ ગઈ છે. તે જ સમયે, 50 લાખથી 1 કરોડની કમાણી કરનારાઓ પર 10 ટકા સરચાર્જ લાદવામાં આવ્યો હતો.
ઘણા વર્ષો પહેલા બંધ કરાયેલી વ્યવસ્થાને 2018ના બજેટમાં પુનઃજીવિત કરવામાં આવી હતી. 2018 માં સ્ટાન્ડર્ડ ડિડક્શન પાછું લાવવામાં આવ્યું હતું, જે હેઠળ પગારદાર લોકોને 40,000 રૂપિયા સુધીની સીધી કપાત મળી શકે છે. આ નવી વ્યવસ્થાના બદલામાં, રૂ. 15,000નું મેડિકલ રિઈમ્બર્સમેન્ટ અને રૂ. 19,200નું ટ્રાન્સપોર્ટ એલાઉન્સ નાબૂદ કરવામાં આવ્યું હતું. તે જ સમયે, સેસ પણ 3 ટકાથી વધારીને 4 ટકા કરવામાં આવ્યો હતો.
2019ના બજેટમાં પીયૂષ ગોયલે 5 લાખ રૂપિયા સુધીની આવકને ટેક્સ ફ્રી કરવાની જાહેરાત કરી હતી, પરંતુ એક શરતે. આ હેઠળ, જો કરપાત્ર આવક રૂ. 5 લાખથી વધુ ન હોય તો રૂ. 12,500ની છૂટ મળે છે, જે રૂ. 5 લાખ સુધીની આવકને કરમુક્ત બનાવે છે. આ સાથે સ્ટાન્ડર્ડ ડિડક્શન પણ 40,000 રૂપિયાથી વધારીને 50,000 રૂપિયા કરવામાં આવ્યું છે. આ સાથે બેંકો અથવા પોસ્ટ ઓફિસમાં જમા નાણાં પર મળતું 40 હજાર રૂપિયા સુધીનું વ્યાજ પણ કરમુક્ત કરવામાં આવ્યું હતું.
વર્ષ 2020 ના બજેટમાં એક નવી ટેક્સ સ્કીમ રજૂ કરવામાં આવી હતી, જેમાં કોઈપણ કપાતનો લાભ ઉપલબ્ધ નથી, પરંતુ ટેક્સના દરો ઘણા ઓછા છે.
2021ના બજેટમાં સરકારે 75 વર્ષથી વધુ ઉંમરના પેન્શનધારકોને ટેક્સ રિટર્ન ભરવામાંથી મુક્તિ આપી હતી. જો કે, આ માટે એક શરત હતી કે વ્યક્તિની આવકનો સ્ત્રોત કાં તો બેંકનું વ્યાજ અથવા પેન્શન હોય.
