કેન્દ્ર સરકારે બાસમતી ચોખાની લઘુત્તમ નિકાસ કિંમત બાસમતી ચોખા MEP પ્રતિ ટન $1,200 થી ઘટાડીને $950 પ્રતિ ટન કરી છે. ઉચ્ચ MEPને કારણે બાસમતી ચોખાની નિકાસને અસર થવાની ચિંતાને ધ્યાનમાં રાખીને સરકારે આ નિર્ણય લીધો છે. બાસમતી ચોખાના નિકાસકારો અને મિલ માલિકોએ તાજેતરમાં હરિયાણા અને પંજાબની મંડીઓમાં લઘુત્તમ નિકાસ કિંમતમાં ઘટાડો કરવાની માંગ સાથે હડતાલ કરી હતી. હડતાલના કારણે બાસમતી ડાંગરની વિવિધ જાતોના ભાવ ગગડી ગયા હતા. સરકારે MEP ઘટાડવાની ખાતરી આપ્યા બાદ હડતાલ સમાપ્ત થઈ. સમાચાર એજન્સી ભાષાએ માહિતી આપી છે કે કૃષિ અને પ્રોસેસ્ડ ફૂડ પ્રોડક્ટ્સ એક્સપોર્ટ ડેવલપમેન્ટ ઓથોરિટી (APEDA)ને મોકલવામાં આવેલા પત્રમાં વાણિજ્ય મંત્રાલયે જણાવ્યું છે કે બાસમતી ચોખાની નિકાસ માટે કોન્ટ્રાક્ટ રજિસ્ટ્રેશન માટેની કિંમત મર્યાદા પ્રતિ ટન $1,200 થી વધારીને કરવામાં આવી છે. તેને વધારીને $950 પ્રતિ ટન કરવાનો નિર્ણય લેવામાં આવ્યો છે. આ સાથે, APEDAને ફક્ત તે જ કોન્ટ્રાક્ટની નોંધણી કરવાની સૂચના આપવામાં આવી છે જેની કિંમત $950 પ્રતિ ટન અને તેથી વધુ છે.
સરકારે 27 ઓગસ્ટે પ્રીમિયમ બાસમતી ચોખાની આડમાં સફેદ બિન-બાસમતી ચોખાની ‘ગેરકાયદેસર’ નિકાસને રોકવા માટે પ્રતિ ટન $1,200 થી ઓછી કિંમતના બાસમતી ચોખાની નિકાસને મંજૂરી ન આપવાનો નિર્ણય લીધો હતો. ચોખાના નિકાસકારોના સંગઠનો છેલ્લા બે મહિનાથી આ બેઝ પ્રાઈસમાં ઘટાડો કરવાની માંગ કરી રહ્યા હતા. તેમણે કહ્યું કે પાકિસ્તાન જેવા પાડોશી દેશોની કડક સ્પર્ધાને કારણે ભારત તેનું નિકાસ બજાર ગુમાવી રહ્યું છે. તેમણે એવી દલીલ પણ કરી છે કે છેલ્લા બે-ત્રણ વર્ષમાં ભારતની સરેરાશ નિકાસ વસૂલાત $800-900 પ્રતિ ટન રહી છે.
બાસમતી ચોખાના નિકાસકાર GRM ઓવરસીઝના મેનેજિંગ ડિરેક્ટર અતુલ ગર્ગે જણાવ્યું હતું કે સરકારનું આ પગલું વૈશ્વિક બજારોમાં ભારતીય બાસમતી ચોખાની નિકાસની સ્પર્ધાત્મકતા પુનઃસ્થાપિત કરશે. તેમણે આ નિર્ણયને નિકાસકારો અને ખેડૂતો માટે મોટી રાહત ગણાવ્યો હતો. બજાર નિષ્ણાતોનું કહેવું છે કે MEPમાં ઘટાડાથી ભારતીય બજારોમાં બાસમતી ડાંગરના ભાવમાં વધારો થવાની સંભાવના છે. હાલમાં, હરિયાણા અને પંજાબ જેવા મુખ્ય બાસમતી ડાંગર ઉત્પાદક રાજ્યોમાં આ પાકની લણણી પૂરજોશમાં ચાલી રહી છે અને આગામી સમયમાં આગમન તેની ટોચ પર હશે.
