આજથી દેશભરમાં સિંગલ યુઝ પ્લાસ્ટિક પર પ્રતિબંધ મૂકવામાં આવ્યો છે. આ અંતર્ગત પ્લાસ્ટિકની બનેલી ઘણી વસ્તુઓ બંધ થઈ જશે. તેમાં રોજિંદા જીવનમાં વપરાતી ઘણી વસ્તુઓનો પણ સમાવેશ થાય છે, જે હવે જોવા નહીં મળે. કેન્દ્રીય પર્યાવરણ મંત્રાલયે તે સામાનની યાદી જાહેર કરી છે, જેના પર પ્રતિબંધ મૂકવામાં આવ્યો છે.સિંગલ યુઝ પ્લાસ્ટિક એટલે પ્લાસ્ટિકની બનેલી એવી વસ્તુઓ, જેનો આપણે ફક્ત એક જ વાર ઉપયોગ કરી શકીએ છીએ અથવા તેને ફેંકી શકીએ છીએ અને જે પર્યાવરણને નુકસાન પહોંચાડે છે.
સિંગલ યુઝ પ્લાસ્ટિકની આ વસ્તુઓ પર પ્રતિબંધ
- પ્લાસ્ટિક કેરી બેગ, પોલીથીન (75 માઇક્રોનથી ઓછી જાડાઈ સાથે)
- પ્લાસ્ટિકની લાકડીઓ સાથે કાનની કળીઓ
- ફુગ્ગાઓ માટે પ્લાસ્ટિકની લાકડી
- પ્લાસ્ટિકના ધ્વજ
- કેન્ડી સ્ટિક, આઈસ્ક્રીમ સ્ટિક
- થર્મોકોલ (પોલીસ્ટીરીન)
- પ્લાસ્ટિક પ્લેટ
- પ્લાસ્ટિક કપ
- પ્લાસ્ટિક ચશ્મા
- કાંટા
- ચમચી
- છરી
- સ્ટ્રો
- ટ્રે
- પેકેજિંગ ફિલ્મ
- આમંત્રણ પત્ર
- સિગારેટના પેકેટો
- પ્લાસ્ટિક અથવા પીવીસી બેનરો 100 માઇક્રોનવાી હોવી જોઇએ.
મંત્રાલય દ્વારા સ્પષ્ટપણે કહેવામાં આવ્યું છે કે જો કોઈ સિંગલ યુઝ પ્લાસ્ટિકનો ઉપયોગ કરતા જોવા મળશે તો તેને સજા કરવામાં આવશે. જેમાં જેલ અને દંડ બંનેનો સમાવેશ થાય છે. કહેવામાં આવ્યું છે કે પર્યાવરણ સુરક્ષા અધિનિયમ (EPA)ની કલમ 15 હેઠળ સિંગલ યુઝ પ્લાસ્ટિકના ઉપયોગ પર કાર્યવાહી કરવામાં આવશે.
રાજ્ય સરકારો સિંગલ યુઝ પ્લાસ્ટિક (SUP) બને છે, આયાત કરે છે, સંગ્રહ કરે છે, વેચે છે કે ગેરકાયદેસર રીતે ક્યાંય ઉપયોગ કરે છે કે કેમ તેના પર કડક નજર રાખશે. હાલમાં એફએમસીજી સેક્ટરને આ પ્રતિબંધમાંથી મુક્તિ આપવામાં આવી છે. પરંતુ પેકિંગ માટે વપરાતું પ્લાસ્ટિક પર્યાવરણની દૃષ્ટિએ યોગ્ય છે, તેનું ધ્યાન રાખવું પડશે.
દરેક વ્યક્તિ દર વર્ષે 18 ગ્રામ સિંગલ યુઝ પ્લાસ્ટિક કચરો પેદા કરે છે.
ભારતની વાત કરીએ તો, સેન્ટ્રલ પોલ્યુશન કંટ્રોલ બોર્ડના સર્વેમાં જણાવવામાં આવ્યું છે કે દેશમાં દરરોજ 26 હજાર ટન પ્લાસ્ટિક કચરો પેદા થાય છે, જેમાંથી માત્ર 60% જ એકત્ર થાય છે. બાકીનો કચરો નદી-નાળાઓમાં ભળી જાય છે અથવા પડેલો રહે છે. સેન્ટ્રલ પોલ્યુશન કંટ્રોલ બોર્ડના જણાવ્યા અનુસાર ભારતમાં દર વર્ષે 2.4 લાખ ટન સિંગલ યુઝ પ્લાસ્ટિકનું ઉત્પાદન થાય છે. તદનુસાર, દરેક વ્યક્તિ દર વર્ષે 18 ગ્રામ સિંગલ યુઝ પ્લાસ્ટિક વેસ્ટ પેદા કરે છે.
