પાકિસ્તાનના વન્યજીવન અધિકારીઓએ આ વર્ષે દરિયાકિનારા પરથી 900 લીલા કાચબાના બચ્ચાઓને બચાવ્યા છે. પર્યાવરણવિદો તેને કાચબાના અસ્તિત્વમાં મહત્વની સિદ્ધિ ગણાવી રહ્યા છે.
કોરોનાવાયરસ રોગચાળાએ વિશ્વભરના દરિયાકિનારા પર માનવ હિલચાલને ગંભીર રીતે પ્રતિબંધિત કરી દીધી છે. કાચબાઓએ આનો લાભ લીધો છે. હવે તેઓ મોટી સંખ્યામાં કિનારા પર આવી રહ્યા છે અને પ્રજનન પણ કરી રહ્યા છે. માદા કાચબા દરિયામાં પાછા ફરતા પહેલા દરિયાકાંઠાની રેતીમાં ડઝનેક ઈંડા મૂકે છે.
કરાચીના કિનારે લીલા કાચબાની સંખ્યા ગયા વર્ષે 15,000 સુધી પહોંચી હતી. સિંધ વાઇલ્ડલાઇફ અનુસાર, 2019માં આ સંખ્યા આઠથી સાડા આઠ હજારની વચ્ચે હતી. જોકે પાકિસ્તાનમાં લોકડાઉન સમાપ્ત થઈ ગયું છે. નિષ્ણાતો હજુ પણ મોટી સંખ્યામાં જીવો કિનારે પહોંચે તેવી અપેક્ષા રાખી રહ્યા છે. લીલા કાચબા સૌથી મોટા દરિયાઈ કાચબાઓમાંના એક છે. આ શાકાહારી લીલા કાચબાનું વજન 90 કિલો સુધીનું હોઈ શકે છે.
આવા કાચબા 80 થી વધુ દેશોમાં જોવા મળે છે અને લગભગ 140 ઉષ્ણકટિબંધીય દરિયાકાંઠાના પ્રદેશોમાં રહે છે. સી ટર્ટલ કન્ઝર્વેશન ગ્રૂપ અનુસાર, વિશ્વભરમાં 85,000 થી 90,000 ઇંડા આપતી માદા કાચબાઓ છે.
કરાચીમાં હવામાન આવતા વર્ષે જાન્યુઆરી સુધીમાં ઇંડા મૂકવા માટે અનુકૂળ હોઈ શકે છે, તેથી વન્યજીવન અધિકારીઓ દરિયાકિનારા પર નજર રાખી રહ્યા છે. સિંધ વાઈલ્ડલાઈફના અશફાક અલી મેમણ કહે છે, “કાચબા પાસે હવે ઈંડા મૂકવા માટે પુષ્કળ સમય છે. આ સિઝનમાં કાચબા મોટી સંખ્યામાં આવે છે. ત્રણ મહિનાના ગાળામાં અમે 6,000 ઈંડા બચાવ્યા છે.”
જેમ જેમ માદા કાચબા ઈંડા મૂકે છે, તેમ કામદારો એક મીટર ઊંડી હેચરીમાં ઈંડા મૂકે છે. 40-45 દિવસ પછી કાચબા ઈંડામાંથી બહાર આવવા લાગે છે. ત્યારબાદ આ બાળકોને દરિયામાં છોડવામાં આવે છે.
1970 ના દાયકાથી, સિંધ ટર્ટલ યુનિટે 850,000 થી વધુ બાળક કાચબાને દરિયામાં છોડ્યા છે. મેમણના કહેવા પ્રમાણે, આ સિઝનમાં જ 900 બાળકોને દરિયામાં લઈ જવામાં આવ્યા હતા. નિષ્ણાતો કહે છે કે દરિયાઈ કાચબાનો અગાઉ તેમના માંસ, ચરબી અને ઈંડા માટે શિકાર કરવામાં આવતો હતો, પરંતુ તાજેતરના વર્ષોમાં પ્રદૂષણ અને જમીનની અધોગતિ તેમના અસ્તિત્વ માટે ખતરો બની ગઈ છે.
