કેન્દ્રીય નાણા મંત્રાલયે સરકારી કર્મચારીઓ માટે નવી મુસાફરી માર્ગદર્શિકા બહાર પાડી છે. જો સરકારના વિવિધ વિભાગો સાથે જોડાયેલા અધિકારીઓ અને કર્મચારીઓ વિમાનમાં મુસાફરી કરવા માટે હકદાર છે, તો તેમણે ફ્લાઈટમાં સૌથી ઓછા ભાડાની ટિકિટ બુક કરાવવી પડશે. તેમના માટે આ સસ્તી ટિકિટ ફ્લાઈટના એ જ ક્લાસમાં હશે, જે તેમના માટે પહેલાથી જ નક્કી કરવામાં આવશે. એટલું જ નહીં, સરકારી કર્મચારીઓએ મુસાફરીના 21 દિવસ પહેલા ટિકિટ બુક કરાવવી પડશે અને તેની સાથે સંબંધિત માહિતી મંત્રાલય સાથે શેર કરવી પડશે.
નાણા મંત્રાલયના આ નિર્ણય બાદ સવાલો ઉઠી રહ્યા છે કે સરકારી કર્મચારીઓ માટે આવો આદેશ જારી કરવાની જરૂર કેમ પડી? શું સરકારી કર્મચારીઓની મુસાફરીને લઈને કેટલાક અન્ય નિયમો પણ જારી કરવામાં આવ્યા છે? આ સિવાય નાણા મંત્રાલયે અન્ય મંત્રાલયોને જૂના લેણાં અંગે શું સૂચના આપી છે?
સરકારી કર્મચારીઓ માટે બીજી કઈ સૂચનાઓ?
1. ટિકિટ અગાઉથી બુક કરો, પરંતુ રદ કરવાનું ટાળો
નાણા મંત્રાલયે કહ્યું છે કે કર્મચારીઓએ પહેલાથી જ નિર્ધારિત પ્રવાસ માટે માત્ર એક જ ટિકિટ બુક કરવી જોઈએ. જો તેમનો પ્રવાસ યોજનાની મંજૂરી બાકી હોય, તો પણ તેઓએ ટિકિટ બુક કરાવવી જોઈએ. આ સિવાય સરકારી કર્મચારીઓએ બિનજરૂરી ટિકિટ કેન્સલ કરાવવાથી બચવું જોઈએ.
2. જો મુસાફરીના 24 કલાક પહેલા ટિકિટ કેન્સલ કરવામાં આવે તો લેખિત ખુલાસો આપો
મંત્રાલયે કહ્યું છે કે જો કોઈ બુકિંગ કેન્સલ થાય તો તેને મુસાફરીના સમયના ઓછામાં ઓછા 72 કલાક પહેલા કેન્સલ કરવું જોઈએ. જો કર્મચારીઓ ટિકિટની મુસાફરીના ઓછામાં ઓછા 24 કલાક પહેલા ટિકિટ બુકિંગ કેન્સલ ન કરે તો તેમણે વિભાગને લેખિત ખુલાસો આપવો પડશે.
3. નોન સ્ટોપ ફ્લાઈટ્સ બુક
નાણા મંત્રાલયના ખર્ચ વિભાગના મેમોરેન્ડમ અનુસાર, જો કર્મચારીઓ એરક્રાફ્ટમાં ટિકિટ બુક કરાવતા હોય તો તેમણે નોન-સ્ટોપ ફ્લાઈટ્સ બુક કરાવવાને પ્રાથમિકતા આપવી જોઈએ. વાસ્તવમાં, નોન-સ્ટોપ ફ્લાઇટ્સની તુલનામાં સ્ટોપેજવાળી ફ્લાઇટ્સમાં ભાડા વધુ હોય છે. આવી સ્થિતિમાં સરકાર તરફથી પણ આ સૂચના આવી છે.
4. પૂર્વ-નિર્ધારિત બુકિંગ એજન્ટો દ્વારા ટિકિટ બુક કરો
ડિપાર્ટમેન્ટ ઑફ એક્સપેન્ડિચરે કહ્યું છે કે સરકારી કર્મચારીઓએ પ્રવાસ માટે પૂર્વ-નિર્ધારિત બુકિંગ એજન્ટો દ્વારા જ ટિકિટ બુક કરાવવી જોઈએ. હાલમાં, સરકારી કર્મચારીઓ ફક્ત ત્રણ માન્ય ટ્રાવેલ એજન્ટો દ્વારા ટિકિટ બુક કરાવી શકે છે – બાલમેર લોરી એન્ડ કંપની, અશોક ટ્રાવેલ એન્ડ ટુર્સ અને IRCTC.
5. કર્મચારીઓએ એકથી વધુ ટિકિટ બુક ન કરવી જોઈએ
મેમોરેન્ડમમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે સરકારી કર્મચારીઓએ ડિજિટલ બુકિંગને પ્રોત્સાહન આપવું જોઈએ અને તેમની મુસાફરીના એક પગ માટે માત્ર એક ટિકિટ બુક કરવી જોઈએ. એક સમયે એકથી વધુ ટિકિટ લઈ જવી માન્ય રહેશે નહીં. જો કે, ચોક્કસ સંજોગોમાં લોકો વધુમાં વધુ બે ટિકિટ લઈ શકે છે. આ ડિસ્કાઉન્ટ તેમને પણ ત્યારે જ મળશે જો તેમણે પ્રવાસના સમાન તબક્કા માટે વૈકલ્પિક ફ્લાઇટ બુક કરાવી હોય. પરંતુ તેઓએ તેના માટે ખુલાસો આપવો પડશે. જો કર્મચારીએ અનધિકૃત ટ્રાવેલ એજન્ટ પાસેથી ટિકિટ બુક કરાવી હોય, તો આ કિસ્સામાં છૂટ ફક્ત જોઈન્ટ સેક્રેટરી અથવા તેનાથી ઉપરના રેન્કના અધિકારી જ આપી શકે છે.
સરકારે આ નિયમો કેમ બનાવ્યા?
અહેવાલ છે કે સરકાર હવે તેના વધારાના નાણાકીય ખર્ચ ઘટાડવાનું લક્ષ્ય બનાવી રહી છે. તેનું એક કારણ પેટ્રોલ અને ડીઝલ પરની એક્સાઈઝ ડ્યુટીમાં ઘટાડો છે. વાસ્તવમાં આ કાપને કારણે સરકારને આવકમાં ઘટાડો જોવા મળી રહ્યો છે. આ સિવાય વૈશ્વિક સ્તરે ક્રૂડ ઓઈલના ભાવમાં વધારો અને તેની સ્થાનિક કિંમતોને અંકુશમાં લેવાના કારણે સરકારની કમાણી પર અસર થવાની સંભાવના છે.
આ ઉપરાંત, તાજેતરના સમયમાં સરકારે ઘણા ઉત્પાદનોની આયાત પર કસ્ટમ ડ્યુટીમાં પણ છૂટ આપી છે. બીજી તરફ, સરકાર ખાતર અને મફત રાશન યોજના પર આપવામાં આવતી સબસિડી પરના વધારાના ખર્ચની ભરપાઈ કરવા માટે કર્મચારીઓને ઉપલબ્ધ સુવિધાઓમાં ધીમે ધીમે ઘટાડો કરવાની યોજના બનાવી રહી છે.આ ખર્ચને પહોંચી વળવા માટે, ખર્ચ વિભાગે તમામ મંત્રાલયો અને વિભાગોને પ્રવાસ પૂર્ણ થયાના 30 દિવસની અંદર કર્મચારીઓને સંપૂર્ણ બાકી ચૂકવણી કરવાનો નિર્દેશ આપ્યો છે. મંત્રાલયોને 31 ઓગસ્ટ 2022 સુધીમાં અગાઉના તમામ લેણાંની ચુકવણી કરવા માટે પણ સૂચના આપવામાં આવી છે.
