અમેરિકાએ ચીનનો જાસૂસીનો બલૂન જ્યારથી ફોડ્યો છે ત્યારથી ચીન-અમેરિકા વચ્ચેના સંબંધોનો આંતરિક પરપોટો પણ ફૂટી ગયો છે. તાઈવાનને લઈને તણાવ વચ્ચે બંને દેશો સંબંધોને સામાન્ય બનાવવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા હતા. નવેમ્બર 2022 માં ઇન્ડોનેશિયાના બાલીમાં G-20 કોન્ફરન્સ દરમિયાન પણ, યુએસ પ્રમુખ જો બિડેને શી જિનપિંગનું ઉષ્માભર્યું સ્વાગત કર્યું અને વ્યક્ત કર્યું કે તેઓ સંબંધોને સામાન્ય બનાવવા માંગે છે. આ દરમિયાન અમેરિકાના વિદેશ મંત્રી એન્ટની બ્લિંકન ચીનની મુલાકાતે જવાના હતા. એવી અપેક્ષા રાખવામાં આવી રહી હતી કે આ પછી ચીન અને અમેરિકાના સંબંધો વચ્ચેનો જામી ગયેલો બરફ વધુ પીગળી શકે છે, પરંતુ ચીને અમેરિકાને કથિત જાસૂસી બલૂન મોકલીને ન માત્ર શક્યતાઓને સંપૂર્ણપણે નષ્ટ કરી દીધી છે, પરંતુ એક મોટા યુદ્ધની સ્ક્રિપ્ટ પણ લખી છે.
ચીન-અમેરિકા વચ્ચેનો આ સીધો તણાવ રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધને કારણે ઉભો થયો છે. હવે સવાલ એ છે કે ચીનના જાસૂસી બલૂનને ઠાર કર્યા પછી શું બંને દેશો એકબીજા સાથે ટકરાશે, આખરે બલૂન ઉડાડ્યા પછી પણ ચૂપ રહેવાની ચીનની શું મજબૂરી કે વ્યૂહરચના છે?આપણી વચ્ચે સર્જાયેલી આ તાજેતરની તંગદિલી અંગે જો અમેરિકા અને ચીન વચ્ચે સીધી ટક્કર થાય તો ત્રીજું વિશ્વ યુદ્ધ થવાનું નક્કી છે. બીજા વિશ્વ યુદ્ધને લગભગ 8 દાયકા વીતી ગયા છે. આ રીતે દુનિયા ઘણી આગળ વધી ગઈ છે. એટલા માટે જો ત્રીજું વિશ્વયુદ્ધ થાય તો વિનાશ બીજા વિશ્વયુદ્ધ કરતાં અનેક ગણો વધારે હશે, જેને અમર્યાદિત સમજવું જોઈએ.
શું ચીને આંતરરાષ્ટ્રીય નિયમોનું ઉલ્લંઘન કર્યું છે
હકીકતમાં, ગયા અઠવાડિયે અમેરિકાના આકાશમાં અચાનક એક બલૂન જોવા મળ્યો હતો. હવે સવાલ એ છે કે શું આ ચાઈનીઝ બલૂન અમેરિકામાં મોનિટરિંગ કરી રહ્યું હતું? અથવા તે ચીનના દાવા મુજબ સંશોધન કાર્યમાં સામેલ હતું? આ પ્રશ્નોના જવાબો તરત જ સ્પષ્ટ ન હોઈ શકે, પરંતુ એક વાત સ્પષ્ટ છે. ચીની બલૂન ઘૂસણખોરીએ આંતરરાષ્ટ્રીય કાયદાની સીમાઓ પર પ્રશ્નો ઉભા કર્યા છે. આ ઘટનાએ પહેલાથી જ વણસેલા અમેરિકા-ચીન સંબંધોને વધુ જટિલ બનાવી દીધા છે. યુએસ સેક્રેટરી ઓફ સ્ટેટ એન્ટની બ્લિંકનની બેઇજિંગની સુનિશ્ચિત મુલાકાત મુલતવી રાખવામાં આવી છે, જ્યારે ચીને બલૂન નીચે પડવા પર રાજદ્વારી રોષ સાથે પ્રતિક્રિયા આપી હતી. દક્ષિણ ચીન સાગર અને તાઈવાન સ્ટ્રેટમાં યુએસ યુદ્ધ જહાજોની હાજરીને લઈને બંને પક્ષો લાંબા સમયથી ચાલતા અવરોધમાં છે. ચીન તેને પોતાનું પ્રાદેશિક જળ માને છે, જ્યારે અમેરિકાના દૃષ્ટિકોણથી તે આંતરરાષ્ટ્રીય ક્ષેત્રીય જળ છે.
શું બે મહાસત્તાઓ ટકરાશે
સવાલ એ પણ છે કે શું હવે આ બલૂનને લઈને બે મહાસત્તાઓ વચ્ચેની ટક્કરનું આગળનું કારણ શું હવા હશે? ગરમ હવાના ફુગ્ગાઓનો લાંબો લશ્કરી ઇતિહાસ કંઈક અંશે સૌમ્ય જાહેર છબી તરફ દોરી ગયો છે. જો કે, તેમનો લાંબો લશ્કરી ઇતિહાસ પણ છે જે 18મી સદી અને 19મી સદીની શરૂઆતમાં યુરોપમાં નેપોલિયન યુગ સુધીનો છે, જ્યારે ફુગ્ગાઓનો ઉપયોગ સર્વેલન્સ અને બોમ્બિંગ મિશન માટે કરવામાં આવતો હતો. યુદ્ધના પ્રારંભિક કાયદાઓમાં સશસ્ત્ર સંઘર્ષ દરમિયાન ફુગ્ગાઓના લશ્કરી ઉપયોગ માટેના કેટલાક ચોક્કસ પગલાંનો પણ સમાવેશ થતો હતો. ડ્રોનના યુગમાં ફુગ્ગાઓનું લશ્કરી મહત્વ જો કે હવે બહુ દેખાતું નથી.
ફુગ્ગાઓ હવે લડાઇમાં ખૂબ અસરકારક નથી, પરંતુ તેઓ દેખરેખ માટે અનન્ય ક્ષમતા જાળવી રાખે છે. કારણ કે તેઓ એરક્રાફ્ટ કરતાં વધુ ઊંચાઈએ ઉડે છે, સંવેદનશીલ ભૂપ્રદેશ પર સ્થિર રહી શકે છે, રડાર માટે શોધવું મુશ્કેલ છે, અને તૈનાત હવામાન ફુગ્ગા તરીકે માસ્કરેડ પણ કરી શકે છે. ચાઈનીઝ બલૂન 60 હજાર ફૂટની જબરદસ્ત ઊંચાઈ પર હતું.
યુએસની પરવાનગી વિના ઉડાન ભરવી ગેરકાયદેસર છે
ચીનના આ બલૂનનું અમેરિકાની પરવાનગી વિના તેના ક્ષેત્રમાં ઉડવું ગેરકાયદેસર હતું. જો તે ખરેખર જાસૂસી બલૂન ન હોત તો ચીન આ માટે અમેરિકા પાસેથી પરવાનગી લઈ શક્યું હોત. પરંતુ અજગરે તેમ કર્યું નહિ. આ સ્થિતિમાં અનેક પ્રકારના પ્રશ્નો ઉભા થાય છે. આવી સ્થિતિમાં, આંતરરાષ્ટ્રીય નિયમોને જોતા, કાયદાકીય દૃષ્ટિકોણથી ચીનના બલૂન સામે યુએસની કાર્યવાહી ખૂબ જ મજબૂત લાગે છે. એરસ્પેસ ઉપરથી ઉડાન માત્ર યુએસની પરવાનગીથી જ થઈ શકતી હતી, જેનું સ્પષ્ટ ઉલ્લંઘન કરવામાં આવ્યું હતું. ચીને શરૂઆતમાં બલૂનમાં ખામી હોવાનો સંકેત આપવાનો પ્રયાસ કર્યો હતો, અને દાવો કર્યો હતો કે તે બળના હુમલાના પરિણામે યુએસ ક્ષેત્રમાં પ્રવેશ્યું હતું.
જો બલૂન જાતે જ ઉડતો હોય, તો તે પવનની દિશા સાથે સંપૂર્ણ રીતે આગળ વધશે. જોકે, ‘સાયન્ટિફિક અમેરિકન’માં એક અહેવાલમાં જણાવાયું છે કે બલૂન પર ઉચ્ચ સ્તરનું નિયંત્રણ હોવાનું જણાય છે, ખાસ કરીને કારણ કે તે મોન્ટાનામાં યુએસની સંવેદનશીલ સંરક્ષણ સુવિધાઓ પર આરામ કરી રહ્યું હોય તેવું લાગે છે. આ ઘૂસણખોરીનો સામનો કરવામાં અમેરિકાએ ભારે સંયમ દાખવ્યો છે. બલૂનની ઘટનાએ અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિ જો બિડેનના વહીવટ અને ચીનની વધતી જતી સૈન્ય આક્રમકતા પર અમેરિકાની પ્રતિક્રિયાની સ્પષ્ટ કસોટી કરી છે. હવે પછી શું થશે તે જોવું રસપ્રદ રહેશે.
આ પણ વાંચો:તુર્કી અને સીરિયામાં ફરી ભૂકંપ, રિક્ટર સ્કેલ પર 7.6ની તીવ્રતા
આ પણ વાંચો:નવા વર્ષે ઓટો સેક્ટરમાં તેજી, વાહનોના વેચાણમાં 14 ટકાનો ઉછાળો
આ પણ વાંચો: હવે ટ્રક ચલાવવા માટે ડીઝલની જરૂર નહીં પડે, જાણો કેમ
