ભગવાનની પૂજામાં વિવિધ પ્રકારના વાસણોનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. આ સાથે આ વાસણો કઈ ધાતુના હોવા જોઈએ તેના પર પણ સંપૂર્ણ ધ્યાન આપવામાં આવે છે. પૂજામાં વાસણોનો ઊંડો સંબંધ છે. શાસ્ત્રો અનુસાર દરેક ધાતુ અલગ-અલગ પરિણામ આપે છે.
સોના, ચાંદી, પિત્તળ અને તાંબાના વાસણોનો ઉપયોગ શુભ માનવામાં આવે છે. શાસ્ત્રો અનુસાર સોનાને શ્રેષ્ઠ ધાતુ માનવામાં આવે છે. અન્ય ધાતુઓના સંબંધમાં, ધાર્મિક ગ્રંથોમાં ઘણી વિશેષ બાબતો કહેવામાં આવી છે. જાણો આ ધાતુઓ સાથે સંબંધિત વિશેષ વસ્તુઓ વિશે વધુ…
देवताओं को तांबा है अत्यन्त प्रिय
तत्ताम्रभाजने मह्म दीयते यत्सुपुष्कलम्।
अतुला तेन मे प्रीतिर्भूमे जानीहि सुव्रते।।
माँगल्यम् च पवित्रं च ताम्रनतेन् प्रियं मम।
एवं ताम्रं समुतपन्नमिति मे रोचते हि तत्।
दीक्षितैर्वै पद्यार्ध्यादौ च दीयते।
(વરાહ પુરાણ 129/41-42, 51/52)
એટલે કે તાંબુ ભગવાનને શુભ, પવિત્ર અને અતિ પ્રિય છે.
1. જે વસ્તુને તાંબાના વાસણમાં રાખીને ભગવાનને અર્પણ કરવામાં આવે છે તે ભગવાનને ખૂબ જ આનંદ આપે છે. આ ધાતુના વાસણમાંથી સૂર્યને જળ ચઢાવવાનું શુભ માનવામાં આવે છે.
2. કહેવાય છે કે આ ધાતુ તમામ પ્રકારના બેક્ટેરિયાને મારી નાખે છે. આ કારણથી પૂજા પછી તાંબાના વાસણમાં રાખેલ પાણી ઘરમાં છાંટવાનું કહેવાય છે.
3. તાંબુ, સોના અને ચાંદી કરતાં સસ્તું હોવાથી, મંગળની ધાતુ માનવામાં આવતું હતું. તાંબામાં રાખેલ પાણી પીવાથી અનેક રોગો દૂર થાય છે અને લોહીનો પ્રવાહ વધે છે.
4. તાંબામાં કાટ લાગતો નથી, ઉપરની સપાટી પાણી અને હવા સાથે પ્રતિક્રિયા કરીને સપાટી બનાવે છે પરંતુ તાંબુ અંદર પ્રવેશતું નથી.
5. શાસ્ત્રો અનુસાર, તેથી પૂજાના વાસણો શુદ્ધ રહે છે, કારણ કે જ્યારે ઘસવામાં આવે છે, ત્યારે ઉપરનું કેમિકલ લેયર ઉતરી જાય છે અને અંદરનું શુદ્ધ તાંબુ સામગ્રીના સંપર્કમાં આવે છે.
દેવ કાર્ય માટે ચાંદીના વાસણો શુભ નથી
દેવર્ચિત (અભિષેક પૂજા) ફક્ત ચાંદીના વાસણોથી જ કરી શકાય છે, પરંતુ તાંબાના વાસણોમાંથી દૂધનો અભિષેક કરવાની મનાઈ છે. કેટલાક વિદ્વાનો અનુસાર ચાંદી એક એવી વસ્તુ છે જે ચંદ્ર દેવનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે. ભગવાન ચંદ્રદેવને શીતળતાનો કારક માનવામાં આવે છે. રાત્રે ઠંડક આપે છે. ચાંદી ખરીદવાથી સમાજના દરેક માનવીને ભગવાન ચંદ્રદેવના આશીર્વાદરૂપે ઠંડક, સુખ અને શાંતિ મળે છે. પરંતુ તેમ છતાં દેવકાર્યમાં તેને અશુભ માનવામાં આવે છે.
शिवनेत्रोद्ववं यस्मात् तस्मात् पितृवल्लभम्।
अमंगलं तद् यत्नेन देवकार्येषु वर्जयेत्।।
(મત્સ્યપુરાણ 17|23)
અર્થ – ચાંદી પિતૃઓને પ્રિય છે, પરંતુ ભગવાનના કાર્યમાં તે અશુભ માનવામાં આવે છે. તેથી ભગવાનના કામમાં ચાંદીને દૂર રાખવી જોઈએ.
શનિ પૂજામાં લોખંડના વાસણોનો ઉપયોગ કરો
શનિદેવની પૂજામાં તાંબાના વાસણોનો ઉપયોગ ન કરવો જોઈએ કારણ કે તાંબુ સૂર્યની ધાતુ છે અને જ્યોતિષમાં શનિ-સૂર્ય એકબીજાના દુશ્મન છે. શનિદેવની પૂજામાં હંમેશા લોખંડના વાસણોનો ઉપયોગ કરો.
આ પાત્રો નો ઉપયોગ કરશો નહીં
પૂજા અને ધાર્મિક કાર્યોમાં લોખંડ, સ્ટીલ અને એલ્યુમિનિયમને અશુદ્ધ ધાતુ માનવામાં આવે છે. શિલ્પો પણ આ ધાતુઓમાંથી બનાવવામાં આવતાં નથી. હવા અને પાણીના કારણે લોખંડને કાટ લાગી જાય છે. એલ્યુમિનિયમ ધાતુમાંથી કાળાશ બહાર આવે છે. પૂજામાં ઘણી વખત મૂર્તિઓને હાથ વડે સ્નાન કરાવવામાં આવે છે. તેથી સાવચેતી જરૂરી છે.
હિન્દુ ધર્મ / 21 ડિસેમ્બર સુધી રહેશે હેમંત ઋતુ, ગ્રંથોમાં જણાવવામાં આવ્યું છે તેનું મહત્વ..
ગરુડ પુરાણ / જાણો મૃત્યુ પછી આત્માને કેવી રીતે મળે છે સજા, કેટલા પ્રકારના નરક છે?
ધર્મ / જો આ 10માંથી કોઈ એક કારણ છે તો તમારે લગ્ન ન કરવા જોઈએ, નહીં તો..
