મહારાષ્ટ્રમાં, મુખ્યમંત્રી એકનાથ શિંદે શિવસેનામાં ચાલી રહેલી તપાસની રમતમાં એક પછી એક ઉદ્ધવ ઠાકરેને હરાવી રહ્યા છે. ઉદ્ધવ સરકારના પ્રથમ તખ્તાપલટમાં અને તે પછી સ્પીકરની ચૂંટણીમાં ભાજપ-શિંદે છાવણીએ મહા વિકાસ આઘાડીને હરાવીને પ્રથમ કસોટી પાર પાડી છે, પરંતુ ખરી કસોટી હવે થવાની છે. એકનાથ શિંદેએ આજે વિધાનસભામાં બહુમતી મેળવવાની કસોટી પાર પાડવાની છે અને એ પછી શિવસેનાને આંચકી લેવા માટે ઉદ્ધવ ઠાકરેને બે હાથ આપવા પડશે?
સ્પીકરની ચૂંટણીમાં MVAનો પરાજય થયો
મહારાષ્ટ્રમાં સત્તા પરિવર્તન બાદ ભાજપના ધારાસભ્ય રાહુલ નાર્વેકર વિધાનસભામાં સ્પીકર તરીકે ચૂંટાયા છે, જ્યારે ઉદ્ધવ છાવણીમાંથી આવેલા શિવસેનાના ધારાસભ્ય રાજન સાલ્વીને રાજકીય હાર મળી છે. વિધાનસભામાં નાર્વેકરને 164 અને સાલ્વીને 107 મત મળ્યા હતા. સ્પીકર માટે પડેલા મતોનું વિગતવાર વિશ્લેષણ દર્શાવે છે કે વિપક્ષને ભાજપ-શિંદે ગઠબંધન સામે કોઈ તક નહોતી. તે સ્પષ્ટ છે કે જો શિવસેનાના તમામ 39 બળવાખોર ધારાસભ્યોને ગેરલાયક ઠેરવવામાં આવે તો પણ વિપક્ષને હારનો સામનો કરવો પડશે.
સ્પીકરનું પદ એક વર્ષથી ખાલી હતું
કોંગ્રેસના નેતા નાના પટોલેએ ફેબ્રુઆરી 2021 માં રાજીનામું આપ્યું હતું, જેના કારણે મહારાષ્ટ્રમાં વિધાનસભાના અધ્યક્ષનું પદ એક વર્ષથી ખાલી હતું. રાજ્યપાલ ભગત સિંહ કોશ્યરી ન તો સ્પીકરની ચૂંટણીની તારીખ નક્કી કરી રહ્યા હતા અને ન તો વોટિંગ સિસ્ટમ કે વૉઇસ વોટની તરફેણમાં હતા. આ કારણે ઉદ્ધવ ઠાકરે સરકાર અને રાજ્યપાલ કોશ્યરી વચ્ચે ટક્કર થઈ હતી. પરંતુ હવે બે-ત્રણ દિવસમાં એવું શું બન્યું છે કે રાજ્યપાલ કોશ્યરી સ્પીકરની ચૂંટણી માટે સંમત થયા છે.
વાસ્તવમાં ઉદ્ધવ ઠાકરે સરકાર સંકટમાં આવી ત્યારે પરિસ્થિતિ બદલાઈ ગઈ. જ્યારે સરકારો મુશ્કેલીમાં હોય છે ત્યારે રાજ્યપાલ અને વિધાનસભાના અધ્યક્ષની ભૂમિકા સૌથી મોટી બની જાય છે. એકનાથ શિંદેની સરકાર બનવાની સાથે જ વિધાનસભા અધ્યક્ષની ચૂંટણીની તારીખ પણ નક્કી કરવામાં આવી હતી. ઓપન વોટિંગ સિસ્ટમ એટલે કે વોઈસ વોટ દ્વારા પણ ચૂંટણી યોજાઈ હતી. કોશ્યારીના આ બે વાંધાને કારણે મહારાષ્ટ્રમાં સ્પીકરની ચૂંટણી સ્થગિત કરવામાં આવી રહી હતી, પરંતુ સત્તા પરિવર્તન સાથે સ્પીકરની ચૂંટણીમાં વાંધો ઉઠાવવામાં આવ્યો ન હતો અને રાહુલ નાર્વેકર વિધાનસભાના સ્પીકર બન્યા હતા.
શું શિંદે બહુમત પરીક્ષણમાં પણ પાસ થશે?
સ્પીકરની ચૂંટણીમાં ભાજપ-શિંદે ગઠબંધને જે રીતે મહા વિકાસ અઘાડીને હરાવ્યું છે, તેનાથી ઉદ્ધવ ઠાકરે કેમ્પ માટે રાજકીય પડકાર વધી ગયો છે. ગૃહમાં બહુમતીની કસોટીમાં બીજેપી-શિંદે જૂથને હરાવવા માટે મહા વિકાસ અઘાડી પાસે પૂરતી સંખ્યા નથી. સોમાવરની વિધાનસભામાં ફ્લોર ટેસ્ટ થવાની છે, જ્યાં ભાજપ-શિંદે ગઠબંધન કેમ્પે બહુમતી સાબિત કરવાની છે. જ્યારે સીએમ એકનાથ શિંદેએ તેમના 39 ધારાસભ્યો સાથે બેઠક યોજી હતી, ઉદ્ધવ ઠાકરે અને એનસીપી વડા શરદ પવારે પણ એક મહત્વપૂર્ણ બેઠક કરી હતી. ફ્લોર ટેસ્ટની વાત કરીએ તો રાજ્યના દરેક મોટા રાજકીય જૂથો પોતાના સ્તરે રણનીતિ નક્કી કરવામાં વ્યસ્ત છે.
મહારાષ્ટ્ર વિધાનસભામાં કુલ 288 સભ્યો છે, પરંતુ ગયા મહિને શિવસેનાના ધારાસભ્ય રમેશ લટકેના નિધનને કારણે એક પદ ખાલી છે. આ રીતે બહુમત માટે 144 ધારાસભ્યોના સમર્થનની જરૂર પડશે. સ્પીકર પદની ચૂંટણીમાં ભાજપ-શિંદે જૂથને જે રીતે 164 વોટ મળ્યા છે તેના પરથી લાગે છે કે ઉદ્ધવ કેમ્પને ફ્લોર ટેસ્ટમાં પણ રાજકીય હારનો સામનો કરવો પડી શકે છે.
શિવસેનાને કબજે કરવાની લડાઈ
એકનાથ શિંદેએ સ્પીકર પદ પર કબજો જમાવીને શિવસેના પર કબજો જમાવવાની દિશામાં પોતાના પગલાં વધાર્યા છે. વિધાનસભા અધ્યક્ષ રાહુલ નાર્વેકરે એકનાથ શિંદેને શિવસેના વિધાયક દળના નેતા તરીકે માન્યતા આપી છે અને ઉદ્ધવ ઠાકરે કેમ્પના અજય ચૌધરીને વિધાનમંડળ પક્ષના નેતા પદેથી હટાવી દેવામાં આવ્યા છે. શિવસેનાએ શિંદે કેમ્પના ભરત ગોગાવાલેને ચીફ વ્હીપ તરીકે નિયુક્ત કર્યા છે અને ઉદ્ધવ કેમ્પના સુનીલ પ્રભુની નિમણૂક રદ કરી છે. સ્પીકરે એક રીતે શિંદે જૂથને શિવસેના તરીકે માન્યતા આપી છે, જેના કારણે હવે લડાઈ કોર્ટ સુધી પહોંચી શકે છે.
વ્હીપને લઈને વિવાદ
મહારાષ્ટ્રમાં સ્પીકરની ચૂંટણીને લઈને શિવસેના દ્વારા વ્હીપ જારી કરવામાં આવ્યો હતો. આવી સ્થિતિમાં, પાર્ટીના બંને જૂથો, શિંદે જૂથ અને ઠાકરે જૂથે તેમના ધારાસભ્યોને લઈને વ્હિપ જાહેર કર્યો હતો. હવે વ્હીપને લઈને વિવાદ થયો છે અને આ વિવાદ ચૂંટણી પંચ સુધી પહોંચી શકે છે. શિવસેનાના સાંસદ અરવિંદ સાવંતે કહ્યું કે 39 ધારાસભ્યોએ સ્પીકર પસંદ કરવા માટે અમારા વ્હીપનું પાલન કર્યું નથી. શિંદે જૂથ પાસે 39 ધારાસભ્યોનું સંખ્યાબળ છે. ઉદ્ધવ ઠાકરેની સાથે તેમના પુત્ર આદિત્ય સહિત 16 ધારાસભ્યો પણ છે.
શિવસેનાના ઉદ્ધવ ઠાકરે જૂથે પણ શિંદે સહિત તેમની સાથેના તમામ ધારાસભ્યોને ગેરલાયક ઠેરવવા માટે કાયદાકીય પ્રક્રિયા શરૂ કરી દીધી છે, તો બીજી તરફ શિંદે કેમ્પે સ્પીકરને ઉદ્ધવ કેમ્પના 16 ધારાસભ્યોની સદસ્યતા ખતમ કરવાની નોટિસ આપી છે અને કહ્યું છે કે વ્હિપ પાળે નહીં. સ્પીકરે જે રીતે શિંદેની છાવણીને શિવસેનાના મુખ્ય દંડક તરીકે માન્યતા આપી છે, તે સોમવારના વિશ્વાસ મત માટે ગોગાવાલે દ્વારા જારી કરવામાં આવનાર વ્હીપથી તેઓ બંધાયેલા રહેશે. જો આ 16 ધારાસભ્યો વ્હીપનું પાલન કરવાનો ઇનકાર કરશે તો તેઓને ગેરલાયક ઠેરવવામાં આવી શકે છે.
બોધકથા / રાજાને મૂર્ખ વાનર પ્રત્યે ખૂબ જ પ્રેમ હતો, પણ જ્યારે…
