લગભગ 22 કરોડની વસ્તી ધરાવતા શ્રીલંકાની આર્થિક સ્થિતિ અત્યંત ખરાબ થઈ ગઈ છે. અહીં મોંઘવારી 17.5 ટકા પર પહોંચી ગઈ છે, જે એશિયામાં સૌથી વધુ છે. જેના કારણે આખો દેશ હિંસક આંદોલન પર ઉતરી આવ્યો છે. શ્રીલંકા હાલમાં 51 અબજ ડોલરનું દેવું છે. અહીં રહેતા 5 લાખ લોકો ગરીબીમાં ફસાયેલા છે. અહીં વિદેશી મુદ્રા ભંડારમાં 70 ટકાનો ઘટાડો થયો છે. છેલ્લા એક મહિનામાં ચલણમાં 45 ટકાનો ઘટાડો થયો છે. તમને જણાવી દઈએ કે હાલમાં શ્રીલંકાના રૂપિયાની કિંમત એક ડોલરની સરખામણીએ 292.50 પર પહોંચી ગઈ છે. અહીં 10 અબજ ડોલરની વેપાર ખાધ છે. માર્ચમાં ખાદ્ય ફુગાવો શ્રીલંકાના બ્રેકફાસ્ટ ઇન્ડેક્સ પર માપવામાં આવ્યો હતો. અહીં દરેક વસ્તુ 33-54% મોંઘી થઈ ગઈ છે. જેમ કે – ચિકન કરી કોમ્બો – રૂ. 969, બાફેલા ઈંડાનો કોમ્બો – રૂ. 515 અને ટીન કરેલ ફિશ કોમ્બો – રૂ. 866. ચીન ઉપરાંત શ્રીલંકા પણ ભારત પાસેથી લોન લઈ રહ્યું છે. પરંતુ ચીન તેને પોતાની શરતો પર મદદ કરી રહ્યું છે.
ઉગ્રવાદીઓ પર હિંસા ફેલાવવાનો આરોપ
જણાવી દઈએ કે અઠવાડિયાથી ગંભીર આર્થિક સંકટ સામે ઝઝૂમી રહેલા લોકોએ ગુરુવારે મોડી સાંજે શ્રીલંકાની રાજધાની કોલંબોમાં વિરોધ પ્રદર્શન કર્યું હતું. 5,000 થી વધુ લોકોએ રાષ્ટ્રપતિના ઘર પાસે વિરોધ માર્ચ કાઢી હતી અને રાષ્ટ્રપતિને પદ છોડવાની માંગ કરી હતી. દેખાવકારોની પોલીસ સાથે ઘર્ષણ થયું હતું. વિરોધને ડામવા માટે એક વિશેષ ટાસ્ક ફોર્સ, અર્ધલશ્કરી પોલીસ એકમને બોલાવવી પડી. આ કેસમાં 45 લોકોની ધરપકડ કરવામાં આવી હતી (44 પુરુષ અને 1 મહિલા). અથડામણમાં ASP સહિત પાંચ પોલીસ અધિકારીઓ ઘાયલ થયા છે. બદમાશોએ એક પોલીસ બસ, 1 પોલીસ જીપ, 2 મોટરબાઈક સળગાવી હતી. તે જ સમયે, સરકારે કહ્યું કે વિરોધ એક ઉગ્રવાદી જૂથ દ્વારા આયોજિત કરવામાં આવ્યો હતો. મોટાભાગના ગુનેગારોની ધરપકડ કરવામાં આવી છે.
શ્રીલંકા લાંબા સમયથી આર્થિક મંદીનો સામનો કરી રહ્યું છે
શ્રીલંકા આઝાદી બાદ સૌથી ખરાબ આર્થિક મંદીમાંથી પસાર થઈ રહ્યું છે. ખોરાક અને આવશ્યક ચીજવસ્તુઓ, ઇંધણ અને ગેસની તીવ્ર અછત છે. ગુરુવારે અહીં ડીઝલ નહોતું, જેના કારણે દેશના 22 કરોડ લોકોને વીજળી ન હોવાના કારણે 13 કલાક અંધારપટમાં વિતાવવા પડ્યા હતા. સમાચાર એજન્સી રોયટર્સે એક મંત્રીને ટાંકીને કહ્યું કે વીજળી બચાવવા માટે સ્ટ્રીટ લાઇટ બંધ કરવામાં આવી રહી છે.
સરકાર આખો પરિવાર ચલાવે છે
ગત સાંજે રાષ્ટ્રપતિ ગોટાબાયા રાજપક્ષેના ઘર પાસે લોકો રસ્તા પર એકઠા થયા હતા. રાષ્ટ્રપતિના મોટા ભાઈ મહિન્દા રાજપક્ષે વડાપ્રધાન તરીકે સેવા આપે છે, જ્યારે સૌથી નાના તુલસી રાજપક્ષે નાણા વિભાગ ધરાવે છે. સૌથી મોટા ભાઈ ચમલ રાજપક્ષે કૃષિ મંત્રી છે, જ્યારે ભત્રીજા નમલ રાજપક્ષે રમતગમત મંત્રાલયનું કેબિનેટ પદ ધરાવે છે. શ્રીલંકામાં વર્તમાન પરિસ્થિતિ માર્ચ 2020 માં લંકાની સરકાર દ્વારા આયાત પર પ્રતિબંધ મૂકવાના નિર્ણય પછી શરૂ થઈ હતી. સરકાર દ્વારા આ પગલું $51 બિલિયનના દેવા માટે વિદેશી હૂંડિયામણ બચાવવા માટે લેવામાં આવ્યું હતું. પરંતુ આનાથી આવશ્યક ચીજવસ્તુઓની ભારે અછત અને ભાવ આસમાને પહોંચી ગયા.
લોન લઈને તગડ ધિન્ના મોંઘા પડ્યા
શ્રીલંકા આજે જે આર્થિક સંકટમાંથી પસાર થઈ રહ્યું છે તેના માટે તે લોન લઈને ઘી પીવાનું વિચારી રહ્યું છે. શ્રીલંકા દક્ષિણ એશિયાના કોઈપણ દેશ માટે એક ઉદાહરણ છે કે કેવી રીતે તે ચીન પાસેથી ઉધાર લઈને તેના ગળામાં લટકાવે છે. ચીન તેના બેલ્ટ એન્ડ રોડ ઈનિશિએટીવ હેઠળ દેશોને લોન આપી રહ્યું છે. અગાઉ વન બેલ્ટ વન રોડ અથવા ટૂંકમાં ઓબીઓઆર તરીકે ઓળખાતી, લગભગ 70 દેશો અને આંતરરાષ્ટ્રીય સંસ્થાઓમાં રોકાણ કરવા માટે ચીની સરકાર દ્વારા 2013 માં અપનાવવામાં આવેલ વૈશ્વિક માળખાકીય વિકાસ વ્યૂહરચના છે. રાષ્ટ્રપતિ ગોટાબાયા રાજપક્ષેએ સ્વીકાર્યું છે કે તેમના દેશમાં 10 અબજ ડોલરની વેપાર ખાધ છે.
શ્રીલંકાની વર્તમાન સ્થિતિએ ઘણા નાના દેશોને વિચારવા માટે મજબૂર કર્યા છે, જેઓ ચીન જેવા દેશો પાસેથી લોન લઈને પોતાની અર્થવ્યવસ્થાને સંચાલિત કરવાની યોજના ધરાવે છે.
