સાવન કુમાર ટાંક એક ફિલ્મ નિર્માતા જેની સિનેમેટિક વિચારધારાને મજબૂત માનતા હતા. તેઓ અલગ કરવાની નેમ ધરાવતા હતા . તેઓ દિગ્દર્શક, નિર્માતા, ગીતકાર અને લેખક પણ હતા. તેમના દ્વારા લખાયેલી વાર્તાઓ 90ના દાયકામાં પડદા પર હિટ સાબિત થઈ હતી. એક રીતે તેને સફળતાની ગેરંટી માનવામાં આવતી હતી. જોકે, આજે સાવન કુમાર તક આપણી સાથે નથી. 25 ઓગસ્ટ 2022 ના રોજ સાંજે 4:15 વાગ્યે મુંબઈની કોકિલાબેન ધીરુભાઈ અંબાણી હોસ્પિટલમાં હૃદયરોગના હુમલાથી તેમનું અવસાન થયું.
સંજીવ કુમાર અને મેહમૂદ જુનિયરને ફિલ્મ ઈન્ડસ્ટ્રીમાં બ્રેક આપવાનો શ્રેય પણ સાવન કુમારને જાય છે. એવું કહેવાય છે કે તે ટ્રેજેડી ક્વીન મીના કુમારી તેમની ખુબ નજીક હતા . જ્યારે સાવન કુમાર ટાક પાસે ફિલ્મ ‘ગોમતી કે કિનેરે’ બનાવવા માટે પૈસા ખતમ થઈ ગયા હતા, ત્યારે મીના કુમારીએ પોતાનો બંગલો પણ વેચી દીધો હતો અને ફિલ્મ બનાવવા માટે મદદ કરી હતી, તે સાવન કુમાર પર ફિદા થઇ ગઇ હતી.
સાવન કુમાર ટાંકનો જન્મ 9 ઓગસ્ટ 1936ના રોજ રાજસ્થાનના જયપુરમાં થયો હતો. તે શરૂઆતથી જ અભિનેતા બનવા માંગતા હતા અને બાળપણથી જ પૃથ્વીરાજ કપૂરની ફિલ્મો જોઈને ખૂબ જ પ્રેરિત હતા. સાવન કુમાર તેની માતાના 45 રૂપિયા ચોરી કરીને કોલકાતા ગયા હતા. ત્યાં તેઓ સત્યજીત રેને મળ્યા. સત્યજિત રેની સિનેમેટોગ્રાફીથી પ્રેરિત થઈને તેમણે દિગ્દર્શનમાં સાહસ કરવાનું વિચાર્યું. જેના કારણે ફરી કોલકાતાથી મુંબઈ આવ્યા હતા.
સાવન કુમારના આ સંઘર્ષમાં તેમની બહેને તેમનો સાથ આપ્યો. તેમની બહેન અને વહુએ તેને ડિરેક્શનમાં કરિયર બનાવવા માટે 30 હજાર રૂપિયા આપ્યા હતા, પરંતુ સાવન કુમારને ફિલ્મ કેવી રીતે બનાવવી તે પણ ખબર ન હતી. આ દરમિયાન તે પ્રેમ ચોપરાને મળ્યો અને પ્રેમ ચોપરાએ સાવન કુમારને કહ્યું કે તમામ દિગ્દર્શકો તેમની ફિલ્મો વિશે સિનેમેટિક વિચારસરણી ધરાવે છે.તેઓ ટ્રેન દ્વારા એક મિત્રને મળવા જઈ રહ્યા હતા અને રસ્તામાં વડા પ્રધાન જવાહરલાલ નેહરુના મૃત્યુના સમાચાર આવ્યા, બધા ટ્રેનમાં સૂઈ રહ્યા હતા. આ હાલત જોઈને તેણે ‘નૌનિહાલ’ નામની ફિલ્મ બનાવી. જોકે આ ફિલ્મ સફળ ન રહી, પરંતુ લોકો સાવન કુમાર તકને ઓળખવા લાગ્યા. આ ફિલ્મના ગીતો સાંભળીને ઈન્દિરા ગાંધી પણ પ્રભાવિત થયા હતા.
આ પછી વર્ષ 1972માં તેની ફિલ્મ ‘ગોમતી કે કિનેરે’ આવી. આ ફિલ્મની વાર્તા સાવન કુમારે અંગત જીવનના અનુભવના આધારે બનાવી છે. આ ફિલ્મની 6 રીલના શૂટિંગ પછી જ અભિનેત્રી મીના કુમારીની તબિયત બગડી હતી, પરંતુ મીના કુમારીએ વચન આપ્યું હતું કે તે તેની ફિલ્મ ચોક્કસ પૂરી કરશે. જોકે, મીના કુમારી આ ફિલ્મ જોઈ શકી ન હતી. આ ફિલ્મ બોક્સ ઓફિસ પર હિટ સાબિત થઈ હતી.
