Electoral Donations: ભારતમાં રાજકીય પક્ષોને દર વર્ષે કરોડો રૂપિયાનું દાન મળે છે. સામાન્ય રીતે એવું જોવામાં આવે છે કે જે પક્ષ કેન્દ્રમાં સત્તા પર હોય છે તેને સૌથી વધુ દાન મળે છે. હવે એસોસિએશન ફોર ડેમોક્રેટિક રિફોર્મ્સ (ADR) એ આ અંગે પોતાનો રિપોર્ટ જાહેર કર્યો છે. જેમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે 2021-22માં ભાજપને 351.50 કરોડ રૂપિયા એટલે કે ઈલેક્ટોરલ ટ્રસ્ટ દ્વારા રાજકીય પક્ષોને આપવામાં આવેલા કુલ દાનના 72.17 ટકા મળ્યા છે. જ્યારે મુખ્ય વિપક્ષ કોંગ્રેસને તેલંગાણા રાષ્ટ્ર સમિતિ (TRS), સમાજવાદી પાર્ટી (SP), આમ આદમી પાર્ટી (AAP) અને YSR કોંગ્રેસ કરતાં ઓછું દાન મળ્યું છે.
ભાજપને કોંગ્રેસ કરતાં 19 ગણું વધુ દાન મળે છે
સમજાવો કે ‘ઇલેક્ટોરલ ટ્રસ્ટ(‘Electoral Donations) એ ભારતમાં કોર્પોરેટ સંસ્થાઓ અને વ્યક્તિઓ તરફથી રાજકીય પક્ષોને દાન આપવા માટે રચાયેલ એક બિન-લાભકારી સંસ્થા છે. તેનો હેતુ ચૂંટણી સંબંધિત ખર્ચ માટે નાણાંના ઉપયોગમાં પારદર્શિતા સુધારવાનો છે. ADR ડેટા દર્શાવે છે કે ભાજપને 2021-22માં ઈલેક્ટોરલ ટ્રસ્ટ તરફથી કોંગ્રેસ કરતા ઓગણીસ ગણું વધુ દાન મળ્યું છે. ભાજપને કુલ દાન અન્ય નવ પક્ષોને મળેલા દાન કરતાં 2.5 ગણું વધુ હતું.
ADR મુજબ, કોંગ્રેસને ઈલેક્ટોરલ ટ્રસ્ટમાંથી 18.44 કરોડ રૂપિયા મળ્યા, જ્યારે TRSને 40 કરોડ રૂપિયા, SPને 27 કરોડ રૂપિયા, AAPને 21.12 કરોડ રૂપિયા અને YSR કોંગ્રેસને 20 કરોડ રૂપિયા મળ્યા. રિપોર્ટમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે અકાલી દળને 7 કરોડ રૂપિયા, પંજાબ લોક કોંગ્રેસ પાર્ટીને 1 કરોડ રૂપિયા, ગોવા ફોરવર્ડ પાર્ટી અને દ્રવિડ મુનેત્ર કઝગમ (DMK) ને 50-50 લાખ રૂપિયા મળ્યા છે.
કોણે કેટલું દાન આપ્યું?
એડીઆરએ જણાવ્યું હતું કે નાણાકીય વર્ષ 2021-22 દરમિયાન ચૂંટણી ટ્રસ્ટને મળેલા દાનમાંથી, તેને કોર્પોરેટ ગૃહો અને વ્યક્તિઓ પાસેથી કુલ રૂ. 487.09 કરોડ મળ્યા છે અને કુલ રૂ. 487.06 કરોડ (99.99 ટકા)નું વિતરણ કરવામાં આવ્યું છે. વિવિધ રાજકીય પક્ષો. નાણાકીય વર્ષ 2021-22માં 89 કોર્પોરેટ/બિઝનેસ હાઉસે ઇલેક્ટોરલ ટ્રસ્ટમાં રૂ. 475.80 કરોડનું યોગદાન આપ્યું હતું, જેમાંથી 62એ પ્રુડન્ટ ઇલેક્ટોરલ ટ્રસ્ટમાં રૂ. 456.30 કરોડનું યોગદાન આપ્યું હતું, બે કોર્પોરેટોએ એબી જનરલ ઇલેક્ટોરલ ટ્રસ્ટને રૂ. 10.00 કરોડનું યોગદાન આપ્યું હતું, ત્રણ જનરલ ઇલેક્ટોરલ ટ્રસ્ટે રૂ. પાંચ કરોડનું યોગદાન આપ્યું હતું. સમાજ ચૂંટણી ટ્રસ્ટ અને 15 કોર્પોરેટોએ સ્વતંત્ર ચૂંટણી ટ્રસ્ટને રૂ. 2.20 કરોડનું યોગદાન આપ્યું હતું.
એડીઆરએ જણાવ્યું કે નાણાકીય વર્ષ 2021-22માં કુલ 40 વ્યક્તિઓએ ઈલેક્ટોરલ ટ્રસ્ટમાં યોગદાન આપ્યું છે, જેમાંથી 13 લોકોએ પ્રુડન્ટ ઈલેક્ટોરલ ટ્રસ્ટમાં 8.53 કરોડ રૂપિયાનું યોગદાન આપ્યું છે, 15 વ્યક્તિઓએ ઈન્ડિપેન્ડન્ટ ઈલેક્ટોરલ ટ્રસ્ટમાં 2.61 કરોડ રૂપિયાનું યોગદાન આપ્યું છે. અને 12 લોકોએ સ્મોલ ડોનેશન ઈલેક્ટોરલ ટ્રસ્ટને કુલ 14.34 લાખ રૂપિયા આપ્યા હતા.
