ધાર્મિક ગ્રંથો અનુસાર, ચૈત્ર નવરાત્રી ચૈત્ર મહિનાના શુક્લ પક્ષની પ્રતિપદા તિથિથી શરૂ થાય છે, જે નવમી તિથિ સુધી ચાલે છે. આ વખતે ચૈત્ર નવરાત્રિ સોમવાર, 2 એપ્રિલથી શરૂ થશે, જે 10 એપ્રિલ, રવિવાર સુધી ચાલશે. આ 9 દિવસો દરમિયાન દેવીના વિવિધ સ્વરૂપોની પૂજા કરવામાં આવે છે. ચૈત્ર નવરાત્રી (ચૈત્ર નવરાત્રી 2022) ના 9 દિવસોમાં, ભક્તો માતાને પ્રસન્ન કરવા માટે ઉપવાસ કરે છે અને અન્ય રીતે પણ માતાને પ્રસન્ન કરવાનો પ્રયાસ કરે છે. નવરાત્રિના પહેલા દિવસે ઘાટ એટલે કે કલશની સ્થાપના કરવામાં આવે છે, સાથે જવારા પણ વાવવામાં આવે છે. આ પછી જ નવરાત્રિ ઉત્સવ શરૂ થાય છે. એવું માનવામાં આવે છે કે આ સુખ, સમૃદ્ધિ અને સંપત્તિ લાવે છે. જાણો ઘાટની સ્થાપનાની પદ્ધતિ અને શુભ સમય વિશે…
ઘાટની સ્થાપનાની પદ્ધતિ
પવિત્ર સ્થાનની માટીમાંથી એક વેદી બનાવો અને તેમાં જવ અને ઘઉં વાવો. ત્યારપછી તેમની ઉપર તાંબા અથવા માટીનો વાસણ સ્થાપિત કરો. કલશની ટોચ પર માતાની મૂર્તિ અથવા ચિત્ર મૂકો.
જો મૂર્તિ કાચી માટીની હોય અને તુટી જવાની સંભાવના હોય તો તેની ઉપર અરીસો લગાવો.
જો મૂર્તિ ન હોય તો કલશ પર સ્વસ્તિક બનાવીને તેના પર દુર્ગાજી અને શાલિગ્રામનું ચિત્ર પુસ્તક મૂકીને ભગવાન વિષ્ણુની પૂજા કરો.
નવરાત્રિ વ્રતની શરૂઆતમાં સ્વસ્તિક-શાંતિનો પાઠ કરીને સંકલ્પ કરો અને સૌ પ્રથમ ભગવાન ગણેશની પૂજા કરો અને માતૃકા, લોકપાલ, નવગ્રહ અને વરુણની પૂજા કરો. ત્યારબાદ મુખ્ય મૂર્તિની પૂજા કરો.
દુર્ગા દેવીની પૂજામાં મહાકાલી, મહાલક્ષ્મી અને મહાસરસ્વતીની પૂજા અને શ્રીદુર્ગાસપ્તશતીનો પાઠ નવ દિવસ સુધી દરરોજ કરવો જોઈએ.
આ છે ઘાટની સ્થાપનાનો શુભ સમય…
પંચાંગ અનુસાર, ચૈત્ર શુક્લ પ્રતિપદા તિથિ 1લી એપ્રિલે સવારે 11:53 વાગ્યાથી શરૂ થશે અને 2જી એપ્રિલના રોજ સવારે 11:58 વાગ્યા સુધી ચાલશે. ઘટસ્થાપનનો શુભ સમય 2 એપ્રિલના રોજ સવારે 6.10 થી 8.31 સુધીનો રહેશે. ઘટસ્થાપન અભિજીત મુહૂર્ત આ દિવસે બપોરે 12 થી 12.50 સુધી રહેશે.
આ 4 બાબતો ધ્યાનમાં રાખો…
1. નવરાત્રિમાં માતા દુર્ગાની સામે નવ દિવસ સુધી અખંડ જ્યોત પ્રગટાવવામાં આવે છે. આ અખંડ જ્યોત માતા પ્રત્યેની તમારી અતૂટ શ્રદ્ધાનું પ્રતિક છે. માતાની સામે એક તેલ અને એક શુદ્ધ ઘીનો દીવો પ્રગટાવવો જોઈએ.
2. માન્યતા અનુસાર, મંત્ર મહોદધિ (મંત્રોનો ગ્રંથ) અનુસાર દીવો અથવા અગ્નિની સામે કરવામાં આવતા જાપ સાધકને હજાર ગણું ફળ આપે છે. તેને કહેવાય છે-
दीपम घृत युतम दक्षे, तेल युत: च वामत:।
અર્થ- દેવીની જમણી બાજુ ઘીનો દીવો અને દેવીની ડાબી બાજુ તેલનો દીવો મૂકવો જોઈએ.
3. અખંડ જ્યોતને આખા નવ દિવસ સુધી સળગતી રાખવી જોઈએ. આ માટે એક મોટો દીવો વાપરો.
4. અખંડ દીવાને લગાડતી વખતે જ્યોત ઓલવાઈ જાય તો નાના દીવાની જ્યોતથી અખંડ જ્યોતને ફરીથી પ્રગટાવી શકાય છે. નાના દીવાની જ્યોતને ઘીમાં બોળીને બુઝાવી દો.
