ચીને દલાઈ લામાના આગામી અનુગામી પસંદ કરવાના અધિકારને લઈને મોટો દાવો કર્યો છે. ચીને દાવો કર્યો છે કે 14મા દલાઈ લામા, તેનઝીન ગ્યાત્સોના આગામી અનુગામી પસંદ કરવાનો એકમાત્ર અધિકાર બેઇજિંગ પાસે છે. પોલિસી રિસર્ચ ગ્રૂપ (POREG), એક થિંક ટેન્ક અનુસાર, ચીનની કમ્યુનિસ્ટ પાર્ટીની સરકાર આગામી દલાઈ લામાની પસંદગીમાં અંતિમ સત્તાના તેના દાવાઓ પર અડગ છે. વાસ્તવમાં, ચીનનો આ દાવો યુએસ-તિબેટ નીતિની વિરુદ્ધ છે, જેમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે દલાઈ લામાના ઉત્તરાધિકારીની પસંદગી તિબેટના લોકોના હાથમાં છે.
તિબેટના વર્તમાન દલાઈ લામા તેનઝીન ગ્યાત્સો છે. જ્યારે તેઓ બે વર્ષના હતા ત્યારે તેમને અનુગામી તરીકે પસંદ કરવામાં આવ્યા હતા. બાળપણથી, તેઓ ચીની શક્તિનો સામનો કરી રહ્યા છે, જેમણે માત્ર તેમના તિબેટ પર જ કબજો કર્યો ન હતો, પરંતુ તેમને અને અન્ય ઘણા તિબેટીઓને ભારતમાં નિર્વાસિત કરવા દબાણ કર્યું હતું. દેશનિકાલ પછી પણ દલાઈ લામા હંમેશા ચીનના નિશાના પર રહ્યા છે. ચીન તેમને સાધુઓના રૂપમાં વરુ કહે છે. એટલું જ નહીં, ચીનીઓએ તેમના સમર્થકોને ‘દલાઈ જૂથ’ કહીને આતંકવાદી પણ કહ્યા છે. ચીન દલાઈ લામાના અનુગામી હોવાનો દાવો કરે છે તે જ સમયે, ચીની સત્તાવાળાઓએ આગામી દલાઈ લામાને કેવી રીતે ચૂંટવામાં આવશે તે નક્કી કરવા માટે એક આદેશ પસાર કર્યો છે. આ પૈકી 1 સપ્ટેમ્બર, 2007નો ઓર્ડર (ઓર્ડર નં. 5) છે જે તિબેટીયન બૌદ્ધ ધર્મમાં જીવંત બુદ્ધોના પુનર્જન્મના સંચાલન પરના પગલાંની રૂપરેખા આપે છે.
આ આદેશ અનુસાર આગામી દલાઈ લામા માટે પુનર્જન્મની અરજી ચીનના તમામ બૌદ્ધ મંદિરો દ્વારા ભરવામાં આવે તે પહેલાં તેમને પુનર્જન્મ પામેલા લામાઓને ઓળખવાની મંજૂરી આપવામાં આવે. આ રીતે ચીની રાજ્યએ પોતાને અંતિમ લવાદ બનાવ્યો કે લામાનો પુનર્જન્મ થયો છે કે નહીં? જેના કારણે દેશ-વિદેશમાં તિબેટીયન નિરાશામાં છે તે કહેવાની જરૂર નથી.
