કોરોનાકાળ અને ગર્ભાવસ્થા બાદ હવે નોકરી કરતી મહિલાઓ વિશે પણ અનેક કંપનીઓ વિચારે છે. મહિલાઓ ની નોકરી અંગે હવે અનેક સવાલો થતા થયા છે અને તેના ઉકેલ પણ આવી રહ્યા છે. લોકોને કંપનીઓ શા માટે મહિલાઓ ની ભરતી કરવા માંગે છે અને શા માટે તેઓ મહિલાઓનાં કામમાં સરળ બનાવવા લાવવા નીતિઓ બદલી રહી છે? આવા પ્રશ્નો અંગે પણ વિચારણા કરવામાં આવી રહી છે.
ભારતમાં પગારવાળી નોકરીઓમાં મહિલાઓનું પ્રમાણ હંમેશા ઓછું રહ્યું છે, પરંતુ કોરોના મહામારીના કારણે વર્કિંગ વુમનની પરિસ્થિતિને વધુ ખરાબ થઈ છે. CMIE ડેટા અનુસાર, ડિસેમ્બર 2021માં લગભગ 8 મિલિયન બેરોજગાર મહિલાઓ સક્રિયરીતે કામ શોધી રહી હતી અને લગભગ 9 મિલિયન મહિલાઓ કામ કરવા ઇચ્છુક હતી. જો કે તેઓ સક્રિય રીતે કામ શોધી રહી ન હતી. શા માટે ઘણી સ્ત્રીઓ જેઓ કામ કરવા ઈચ્છુક હોય છે તેઓ સક્રિયપણે કામ શોધી રહી નથી. શું કામનો અભાવ છે કે મહિલાઓને નોકરી કરવા માટે સામાજિક સમર્થનનો અભાવ છે?’ 2021 માં મહિલાઓની રાષ્ટ્રીય સરેરાશ માસિક રોજગાર કોરોના મહામારી પહેલા 2019ની તુલનામાં 6.4 ટકા ઓછી છે. સરેરાશ માસિક રોજગાર (શહેરી મહિલાઓ) નોંધપાત્ર ઘટાડો દર્શાવે છે કારણ કે 2019ની સરખામણીમાં 2021માં માત્ર 22.1 ટકા મહિલાઓ જ શહેરી વિસ્તારોમાં કાર્યરત હતી. કેટલીક કંપનીઓ આ સ્થિતિને સુધારવા માંગે છે.
એક હિન્દી સમાચાર વેબસાઈટમાં કહેવામાં આવ્યું હતું કે, એમેઝોન ઇન્ડિયા પાસે ઘણા પ્રોગ્રામ્સ છે જે વિવિધ પ્રકારની સરળતા પ્રદાન કરે છે અને તે જ સમયે મહિલાઓને નેતૃત્વની ભૂમિકા સુધી પહોંચવામાં મદદ કરે છે. મહિલાઓ હવે ઘણી કી બિઝનેસ અને વ્યૂહાત્મક ટીમોનું નેતૃત્વ કરી રહી છે. એમેઝોન ઈન્ડિયાની ઓફિસમાં કામ કરતી નવજાત શિશુઓની માતાઓ માટે ‘મધર્સ રૂમ’ છે. એઓન હ્યુમન કેપિટલ સોલ્યુશન્સના ડિરેક્ટર શિલ્પા ખન્ના કહે છે કે, રોગચાળા દરમિયાન મહિલાઓ પર ઘર અને બહારની જવાબદારીઓનો અસમાન બોજ વધી ગયો હતો. તેમનું કહેવું છે કે ભારતમાં મહિલાઓના ઘરેલુ કામમાં 30-40 ટકાનો વધારો થયો છે, જેના કારણે મહિલાઓએ પણ કામ છોડી દીધું છે. તેણી કહે છે કે ટાટા જૂથ, એમેઝોન, ફિડેલિટી, ગોદરેજ મહિલાઓ માટે ‘વર્ક પર પાછા ફરો’ કાર્યક્રમો ઓફર કરી રહ્યા છે, જેમાં કૌશલ્ય આધારિત તાલીમ કાર્યક્રમો પણ સામેલ છે.
સ્વાતિ રૂસ્તગી, ડાયરેક્ટર (DE&I, ઇન્ટરનેશનલ માર્કેટ્સ, WW કન્ઝ્યુમર) એમેઝોન ઇન્ડિયા કહે છે કે છેલ્લાં કેટલાંક વર્ષોમાં, કંપનીએ કેટલીક પહેલ શરૂ કરી છે જેમાં વર્ચ્યુઅલ વર્ક વિકલ્પો છે. કામની તકોમાં થોડી રાહત ઉપરાંત, વર્ક લિંક્સ જેવી પહેલનો સમાવેશ થાય છે. મુસાફરીમાંથી મુક્તિ, મહિલાઓને નાઇટ શિફ્ટમાં કામ કરવાની ભલામણ વગેરે. આ સિવાય રિટર્નશિપ પ્રોગ્રામને કારણે તેમના માટે યોગ્ય વ્યવસ્થા કરવામાં આવે છે. રોજગાર આપતી કંપનીઓ પણ મહિલા કર્મચારીઓની જરૂરિયાતો પ્રત્યે વધુ સંવેદનશીલ હોય છે. ભારતી એરટેલે બાળકના જન્મ પછી પણ લગભગ 24 અઠવાડિયા સુધી કામ કરવાની સુવિધા આપવાની જાહેરાત કરી છે. આ સિવાય બાળક 18 મહિનાનું થાય ત્યાં સુધી તેને 7,000 રૂપિયાનું માસિક ભથ્થું આપવામાં આવશે. એવી સુવિધા આપવાની વાત કરી હતી.
વૈવિધ્યતા, ઇક્વિટી એન્ડ ઇન્ક્લુઝિવ (DEY) કન્સલ્ટન્સી, અવતાર ગ્રુપના સ્થાપક પ્રમુખ સૌંદર્યા રાજેશ કહે છે, “કંપનીઓ બ્રેક પર મહિલાઓની ભરતી કરવામાં વધુને વધુ રસ ધરાવે છે કારણ કે તેઓ કામ પર આવવા માટે ટૂંક સમયમાં ઉપલબ્ધ છે. ‘ “કામની જગ્યા બદલવાની જરૂર છે જેથી અસમાનતાઓ ઘટાડી શકાય,” તેવું તેમનું કહેવું હતું.
આ પણ વાંચો : કરાચી હુમલા બાદ ચીન પાકિસ્તાન પર કરી શકે છે એરસ્ટ્રાઈક?
