રિઝર્વ બેન્ક ઓફ ઇન્ડિયાએ સમગ્ર દેશમાં ઓફલાઇન મોડમાં રિટેલ ડિજિટલ પેમેન્ટ કરવા માટે એક માળખું રજૂ કરવાનો પ્રસ્તાવ મૂક્યો છે
ભારતમાં ડિજિટલ પેમેન્ટ ઝડપથી વધી રહ્યું છે અને લોકો મોબાઈલ એપ દ્વારા નાની -મોટી ચૂકવણી પણ કરી રહ્યા છે. પરંતુ ઘણી વખત ઇન્ટરનેટના કારણે ડિજિટલ પેમેન્ટ શક્ય નથી. હવે ભારતીય રિઝર્વ બેંક એક માળખું તૈયાર કરી રહી છે જેના હેઠળ ઓફલાઇન ડિજિટલ ચુકવણી શક્ય બનશે. ઇન્ટરનેટ કનેક્ટિવિટી ઓછી હોય અથવા ઉપલબ્ધ ન હોય ત્યાં પણ ડિજિટલ ટ્રાન્ઝેક્શન ઓફલાઇન મોડમાં કરી શકાય છે.
આરબીઆઈના ગવર્નર શક્તિકાંત દાસે કહ્યું છે કે ઓફલાઈન મોડમાં ડિજિટલ પેમેન્ટની સુવિધા માટે આ નવી ટેકનોલોજીનો પાયલોટ સફળ રહ્યો છે અને અભ્યાસ સૂચવે છે કે ખાસ કરીને દૂરના વિસ્તારોમાં આવા ઉકેલો રજૂ કરવાનો અવકાશ છે. 6 ઓગસ્ટ 2020 ના રોજ આરબીઆઈના વિકાસલક્ષી અને નિયમનકારી નીતિઓ અંગેના નિવેદનમાં નવીન ટેકનોલોજીના પાયલોટ ટ્રાયલ હાથ ધરવાની યોજના જાહેર કરવામાં આવી છે જે ઈન્ટરનેટ કનેક્ટિવિટી ઓછી હોય અથવા ઉપલબ્ધ ન હોય તેવા સંજોગોમાં offlineફલાઇન મોડમાં પણ રિટેલ ડિજિટલ પેમેન્ટને સક્ષમ બનાવશે.
સપ્ટેમ્બર 2020 થી જૂન 2021 ના સમયગાળા દરમિયાન દેશના વિવિધ ભાગોમાં આ યોજના હેઠળ ત્રણ પાયલટ સફળતાપૂર્વક હાથ ધરવામાં આવ્યા હતા, જેમાં 1.16 કરોડના 2.41 લાખના વોલ્યુમને આવરી લેતા નાના મૂલ્યના વ્યવહારો સામેલ હતા.
પાયલોટ પ્રોજેક્ટના અનુભવ અને પ્રોત્સાહક પ્રતિભાવને ધ્યાનમાં લેતા, આરબીઆઈએ હવે સમગ્ર દેશમાં retailફલાઇન મોડમાં છૂટક ડિજિટલ ચુકવણી કરવા માટે એક માળખું રજૂ કરવાનો પ્રસ્તાવ મૂક્યો હતો.
ગયા વર્ષથી, કોરોના વાયરસ દરમિયાન, દેશમાં ડિજિટલ પેમેન્ટમાં તેજી આવી હતી. નોટ સંક્રમણથી બચવા માટે લોકો UPI અથવા બેંક કાર્ડ દ્વારા ચૂકવણી કરવાનું પસંદ કરી રહ્યા છે. ડિજિટલ પેમેન્ટ પર બેંકો દ્વારા વિવિધ ઓફર પણ આપવામાં આવે છે, જેના કારણે તે આકર્ષક બની રહી છે. યુનિફાઇડ પેમેન્ટ ઇન્ટરફેસ (UPI) સર્વિસ પ્રોવાઇડર્સ તેમના ગ્રાહકોને વિવિધ પ્રકારના કેશબેક અને કૂપન્સ પણ આપે છે.
આ વર્ષે સપ્ટેમ્બર મહિનામાં ડિજિટલ પેમેન્ટે નવો રેકોર્ડ બનાવ્યો છે. આ દરમિયાન રૂ .6 લાખ કરોડનું ટ્રાન્ઝેક્શન કરવામાં આવ્યું છે. સપ્ટેમ્બર સતત ત્રીજો મહિનો છે જ્યારે યુપીઆઈ દ્વારા 3 અબજથી વધુ વ્યવહારો કરવામાં આવ્યા હતા. UPI વડે ચુકવણી કરવી સરળ છે કારણ કે તે તમને નંબર અથવા બેંક એકાઉન્ટ અથવા ક્વિક રિસ્પોન્સ કોડ સ્કેન કરીને તરત જ નાણાં મોકલવાની મંજૂરી આપે છે.
ભારતમાં આવા ઘણા વિસ્તારો છે જ્યાં ઈન્ટરનેટનો ઉપયોગ ખૂબ જ નબળો અથવા અસ્તિત્વમાં નથી. આવી સ્થિતિમાં, આ સુવિધા તે લોકોને ઘણો લાભ આપી શકે છે.
