તાજેતરમાં, ઇલેક્ટ્રીક વાહનો (EV)માં આગ લાગવાના અનેક કિસ્સાઓ બાદ કેન્દ્ર સરકાર દ્વારા એક તપાસ સમિતિની રચના કરવામાં આવી હતી. તેની તપાસમાં બેટરી પાછળના 2 મોટા કારણો સામે આવ્યા છે. ઓકિનાવા ઓટોટેક, બૂમ મોટર, પ્યોર ઇવી, જિતેન્દ્ર ઇવી અને ઓલા ઇલેક્ટ્રીકના ઇ-સ્કૂટર્સના બેટરી વિસ્ફોટની તપાસ કરવા માટે ગયા મહિને સમિતિની રચના કરવામાં આવી હતી. પર્યાવરણની સુરક્ષા અને પ્રદૂષણને રોકવા માટે દેશમાં ઇલેક્ટ્રિક વાહનો (EV)ને પ્રોત્સાહન આપવામાં આવી રહ્યું છે. પરંતુ ભૂતકાળમાં આ વાહનોમાં આગ લાગવાના બનાવો નોંધાયા હતા. આ મામલે કેન્દ્ર સરકાર દ્વારા તપાસ સમિતિની રચના કરવામાં આવી હતી. તેની તપાસમાં બેટરી પાછળના 2 મોટા કારણો સામે આવ્યા છે. તપાસ સમિતિએ દેશમાં લગભગ તમામ ઇલેક્ટ્રિક ટુ-વ્હીલર (2W) આગની ઘટનાઓમાં બેટરી સેલ અથવા ડિઝાઇનમાં ખામીઓ શોધી કાઢી છે. બેટરી સેલનો અર્થ મૂળભૂત ઇલેક્ટ્રોકેમિકલ એકમ છે, જે રાસાયણિક ઊર્જાને વિદ્યુત ઊર્જામાં રૂપાંતરિત કરે છે. ઓકિનાવા ઓટોટેક, બૂમ મોટર, પ્યોર ઇવી, જિતેન્દ્ર ઇવી અને ઓલા ઇલેક્ટ્રીકના ઇ-સ્કૂટર્સના બેટરી વિસ્ફોટની તપાસ કરવા માટે ગયા મહિને તપાસ સમિતિની રચના કરવામાં આવી હતી.
બેટરી ડિઝાઇન સમસ્યા
સમાચાર એજન્સી IANS એ સૂત્રોને ટાંકીને જણાવ્યું હતું કે તેલંગાણામાં બેટરી વિસ્ફોટ સહિત લગભગ તમામ EVમાં લાગેલી આગ પાછળ બેટરી સેલ તેમજ બેટરી ડિઝાઇનમાં ખામીઓ હોવાનું નિષ્ણાતોએ શોધી કાઢ્યું છે. હવે નિષ્ણાતો આ સમસ્યાને ઉકેલવા માટે EV ઉત્પાદકો સાથે મળીને કામ કરશે.
તેલંગાણાના નિઝામાબાદ જિલ્લામાં શુદ્ધ EV ઇલેક્ટ્રિક ટુ-વ્હીલરની બેટરી ફાટતાં એક 80 વર્ષીય વ્યક્તિનું મૃત્યુ થયું હતું અને અન્ય બે ઘાયલ થયા હતા. આંધ્રપ્રદેશના વિજયવાડામાં ઇલેક્ટ્રિક ટુ-વ્હીલરમાં આગ લાગવાની બીજી દુ:ખદ ઘટના બની હતી. અહીં એક 40 વર્ષીય વ્યક્તિનું મૃત્યુ થયું હતું. તે પોતાના ઘરે બૂમ મોટર્સના ઈ-સ્કૂટરની બેટરી ચાર્જ કરી રહ્યો હતો. આ ઘટનામાં કોટાકોંડા શિવ કુમારની પત્ની અને બે પુત્રીઓ પણ ગંભીર રીતે દાઝી ગઈ હતી.
દેશમાં અત્યાર સુધીમાં ત્રણ પ્યોર ઈવી, એક ઓલા, ત્રણ ઓકિનાવા અને 20 જિતેન્દ્ર ઈવી સ્કૂટર્સમાં આગ લાગી છે. આ પછી તેમની સુરક્ષા પર સવાલો ઉઠી રહ્યા છે. આ દુર્ઘટનાઓ બાદ, ઓલા ઈલેક્ટ્રિકે સ્કૂટરના ચોક્કસ બેચ પર પ્રી-ઈમ્પેક્ટ ડાયગ્નોસ્ટિક્સ અને હેલ્થ ચેક-અપ કરવા માટે પહેલેથી જ 1,441 વાહનો પાછા બોલાવ્યા છે.
સરકાર અને હાઈકોર્ટે આ વલણ અપનાવ્યું છે
દિલ્હી હાઈકોર્ટે આ અઠવાડિયે કેન્દ્ર અને દિલ્હી સરકારને ઈલેક્ટ્રિક ટુ-વ્હીલર માટે ફરજિયાત વીમાના નિર્દેશોની માંગણી કરતી અરજી પર નોટિસ જારી કરી હતી. વીમા કવરેજ ઉપરાંત, પિટિશનમાં ઉત્પાદકોને વાહનમાં વિશ્વસનીય અને લાંબા સમય સુધી ચાલતી બેટરીની ખાતરી કરવા માટે પણ માંગ કરવામાં આવી છે, જેથી ઓવરહિટીંગ અને આગના અકસ્માતો ટાળી શકાય.
અગાઉ, EV ઉત્પાદકોને ચેતવણી આપતા, કેન્દ્રીય માર્ગ પરિવહન અને હાઇવે પ્રધાન નીતિન ગડકરીએ કહ્યું હતું કે સરકાર ટૂંક સમયમાં ઇલેક્ટ્રિક વાહનો માટે ગુણવત્તા-કેન્દ્રિત માર્ગદર્શિકા જારી કરશે. ગડકરીએ ગયા મહિને ઈવી ઉત્પાદકોને ચેતવણી આપી હતી કે જો કોઈ કંપની તેમની પ્રક્રિયામાં બેદરકારી દાખવશે તો ભારે દંડ લાદવામાં આવશે અને તમામ ખામીયુક્ત વાહનોને પરત બોલાવી લેવાનો આદેશ આપવામાં આવશે. જો કે, કેન્દ્રીય માર્ગ પરિવહન અને ધોરીમાર્ગ મંત્રાલયે મીડિયા અહેવાલોને પણ નકારી કાઢ્યા છે જેમાં દાવો કરવામાં આવ્યો છે કે સરકારે ઇલેક્ટ્રિક વાહનોમાં લાગેલી આગને ધ્યાનમાં રાખીને ઇલેક્ટ્રિક ટુ-વ્હીલર ઉત્પાદકોને બજારમાં કોઈપણ નવી પ્રોડક્ટ લોન્ચ કરવાથી દૂર રહેવા કહ્યું છે. ગડકરીએ ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે સરકાર ઇલેક્ટ્રિક વાહનોને લોકોમાં વધુ લોકપ્રિય બનાવવા માંગે છે. ઈવી ઈન્ડસ્ટ્રી હમણાં જ શરૂ થઈ છે. તેથી કોઈ અડચણો મૂકવા માંગતા નથી, પરંતુ સલામતી એ પ્રથમ અને મુખ્ય પ્રાથમિકતા છે.
