છેલ્લાં પાંચ વર્ષમાં, રાજ્યમાં હિંદુ મહિલાઓ કરતાં મુસ્લિમ મહિલાઓનો પ્રજનન દર વધુ ઘટ્યો છે, જ્યારે શીખ મહિલાઓનો પ્રજનન દર વધ્યો છે. નેશનલ ફેમિલી હેલ્થ સર્વેના રિપોર્ટમાં આ વાત સામે આવી છે. આરોગ્ય અને પરિવાર કલ્યાણ મંત્રાલય દર પાંચ વર્ષે રાષ્ટ્રીય સ્તરે સર્વે કરે છે. તેમાં જન્મ દર, મૃત્યુ દર, પ્રજનન દર વગેરેના ડેટાનો સમાવેશ થાય છે. પ્રજનન દર 15 થી 49 વર્ષની વયે દર હજાર જીવંત બાળકો માટે આપવામાં આવેલા જન્મોની સંખ્યાને દર્શાવે છે. 2015-16 ની વચ્ચે હાથ ધરાયેલા નેશનલ ફેમિલી હેલ્થ સર્વે (NFHS) 4 ના રિપોર્ટ અનુસાર, હિન્દુ મહિલાઓનો પ્રજનન દર 2.67, મુસ્લિમ 3.10, શીખ 1.38 અને અન્ય 1.75 હતો.
વર્ષ 2019-21 એટલે કે NFHS 5 માં, હિન્દુ મહિલાઓનો પ્રજનન દર વધીને 2.29, મુસ્લિમનો 2.66, શીખોનો 1.45 અને અન્યનો 2.83 થયો. એટલે કે, 2015-16ની સરખામણીમાં વર્ષ 2019-21માં હિંદુ મહિલાઓના પ્રજનન દરમાં 0.38 અને મુસ્લિમોમાં 0.44નો ઘટાડો થયો છે. જ્યારે શીખ મહિલાઓના પ્રજનન દરમાં 0.07 અને અન્યમાં 1.08નો વધારો થયો છે.
પ્રજનન દરની જાતિ મુજબની સ્થિતિ
જો આપણે જ્ઞાતિની સ્થિતિ જોઈએ તો SC નો પ્રજનન દર 3.09 થી ઘટીને 2.57 થયો છે, ST નો 3.61 થી 2.72 થયો છે, OBC નો 2.76 થી 2.35 થયો છે અને સામાન્યનો દર નીચે આવ્યો છે. 2.28 થી 2.03 સુધી. એટલે કે સૌથી વધુ 0.59નો ઘટાડો અનુસૂચિત જનજાતિમાં થયો છે, જ્યારે સૌથી ઓછો 0.25 સામાન્ય વર્ગમાં થયો છે.
મુસ્લિમોમાં પણ હવે ઓછા બાળકો પર ભાર
હિંદુઓની જેમ, શૈક્ષણિક સુધારાને કારણે, મુસ્લિમોમાં હવે બાળ ભાર ઓછો છે. આ જ કારણ છે કે તેમના પ્રજનન દરમાં તીવ્ર ઘટાડો જોવા મળી રહ્યો છે. શીખો અને અન્ય જૂથોમાં પ્રજનન દરમાં વધારો થવા પાછળ અલગ-અલગ કારણો છે. પરંતુ શૈક્ષણિક અને આર્થિક વિકાસ દ્વારા વસ્તીને નિયંત્રિત કરી શકાય છે.
આના પરથી સ્પષ્ટ થાય છે કે મુસ્લિમોમાં શૈક્ષણિક વિકાસની ગતિ ઝડપી બની છે. તે જ સમયે, અનુસૂચિત જનજાતિમાં સૌથી વધુ ઘટાડા પાછળનું કારણ એ છે કે તેઓ જંગલમાંથી બહાર આવી રહ્યા છે અને સમાજમાં પહોંચી રહ્યા છે. આ એક સુખદ સંદેશ છે. : ડોક્ટર. બદ્રી વિશાલ, મેડિકલ અને હેલ્થના ભૂતપૂર્વ ડિરેક્ટર જનરલ
National/ આજે ED દ્વારા સોનિયા ગાંધીની પૂછપરછ થશે, કોંગ્રેસ કાર્યકર્તાઓ દેશવ્યાપી વિરોધની તૈયારીમાં
