રાજસ્થાન વિધાનસભા ચૂંટણી પરિણામોમાં ભારતીય જનતા પાર્ટી સૌથી મોટી પાર્ટી તરીકે ઉભરી રહી હોય તેવું લાગી રહ્યું છે. શરૂઆતી વલણોમાં કોંગ્રેસની હાર સાથે અશોક ગેહલોત સત્તામાંથી બહાર થઈ જાય તેવું લાગી રહ્યું છે. વાસ્તવમાં, અશોક ગેહલોતની યોજના અને તેમની ગેરંટી યોજનાઓએ કોંગ્રેસ પાર્ટીને ઢાંકી દીધી હતી. કોંગ્રેસના શાસનમાં રાજ્યમાં ગુનાખોરી ચરમસીમાએ પહોંચી છે. આ સાથે ગેહલોત સરકારની નીતિઓને લઈને રાજ્યના લોકોમાં ભારે અસંતોષ જોવા મળ્યો હતો. આ જ કારણ હતું કે અશોક ગેહલોતનો જાદુ ચાલ્યો નહીં અને કોંગ્રેસને હારનો સામનો કરવો પડ્યો. સતત પાંચ વર્ષ રાજ્યમાં શાસન કરવા છતાં કોંગ્રેસે રાજ્ય કેમ છોડ્યું?
કોંગ્રેસનું નબળું સંગઠન
કોંગ્રેસની હારનું સૌથી મોટું કારણ છે.પહેલાના સમયમાં કોંગ્રેસ સેવાદળ, મહિલા કોંગ્રેસ અને યુથ કોંગ્રેસ જેવી સંસ્થાઓ પાર્ટી માટે સારું કામ કરતી હતી.આ બધા દ્વારા તેનો લોકો સાથે સીધો સંપર્ક હતો. સરકારની નીતિઓ અને યોજનાઓ પણ લોકો સુધી પહોંચી. પરંતુ છેલ્લા કેટલાક સમયથી કોંગ્રેસનું સંગઠન ઘણું નબળું પડી ગયું છે
રાજ્યમાં ગુનાખોરી ચરમસીમાએ
રાજ્યમાં જ્યારથી કોંગ્રેસની સરકાર બની છે ત્યારથી સમગ્ર રાજ્યમાં ગુનેગારોનો દબદબો બન્યો છે.છેલ્લા કેટલાક સમયથી રાજસ્થાન સમગ્ર દેશમાં ગુનાખોરીમાં પ્રથમ ક્રમે આવે છે.આજના સમયમાં છોકરીઓ અને મહિલાઓ તેમના ઘર અને ઓફિસમાં પણ સુરક્ષિત નથી. કોંગ્રેસની હારનું આ પણ એક મોટું કારણ માનવામાં આવે છે.
સત્તા વિરોધી:
રાજ્યમાં કોંગ્રેસ પાર્ટી વિરુદ્ધ જનતામાં સત્તા વિરોધી લહેર ચાલી રહી હતી. ઉદયપુરમાં કન્હૈયા લાલની હત્યા બાદ અશોક ગેહલોતે પરિવારને માત્ર 5 લાખ રૂપિયા આપ્યા હતા. જ્યારે જયપુરમાં ઈકબાલ નામના યુવકને રોડ પરના ગુસ્સા બાદ માર મારવામાં આવ્યો હતો. રાજસ્થાન સરકારે તેમના પરિવાર માટે 50 લાખ રૂપિયાની સહાયની જાહેરાત કરી છે. આ બાબતે લોકોમાં પણ ભારે રોષ જોવા મળ્યો હતો.
જૂથવાદ:
રાજસ્થાન કોંગ્રેસમાં મુખ્ય જૂથવાદ જોવા મળ્યો હતો.પાંચ વર્ષ પહેલા કોંગ્રેસની સરકાર બન્યા બાદ અશોક ગેહલોત અને સચિન પાયલટના જૂથો વચ્ચેના ઝઘડાએ દેશભરમાં હેડલાઇન્સ બનાવી હતી.આખા પાંચ વર્ષ સુધી કોંગ્રેસની ટોચની નેતાગીરી આ ગડબડને ઠીક કરવામાં વ્યસ્ત હતી.
યોજનાઓનો લાભ ન મળ્યો
અશોક ગેહલોતની સરકારે ખેડૂતો, મહિલાઓ, મજૂરો વગેરે માટે અનેક પ્રકારની યોજનાઓ ચલાવી.પરંતુ આ બધાના ફાયદાઓને જોડી શકાય નહીં. કારણ કે કોંગ્રેસની આ યોજનાઓ કાગળ પર તૈયાર કરવામાં આવી હતી, પરંતુ જમીન પર તેનો યોગ્ય અમલ થયો નથી. આને પણ કોંગ્રેસની હારનું કારણ માનવામાં આવે છે.
ચૂંટણી પ્રચારનો અભાવઃ
કોંગ્રેસની હારનું એક મુખ્ય કારણ ચૂંટણી પ્રચારનો અભાવ હતો.ભાજપની સરખામણીમાં અશોક ગેહલોતે ચૂંટણી પ્રચાર માટે કોઈ રણનીતિ બનાવી ન હતી.કેન્દ્ર સરકારે રાજ્યની 200 વિધાનસભા બેઠકો પર જોરશોરથી પ્રચાર કર્યો હતો. ઘણા વરિષ્ઠ નેતાઓએ રોડ શો અને સભાઓ યોજી હતી. આનો ભાજપને ઘણો ફાયદો થયો.
ઈન્ડિયા સાઈનિંગઃ
ઈન્ડિયા સાઈનિંગ પણ કોંગ્રેસની હારનું એક કારણ રહ્યું છે.અશોક ગેહલોત પણ અલ્ટ બિહારી બાજપેયીની જેમ ભારત સહીનો શિકાર બન્યો.અશોક ગેહલોતે બાજપેયીની તર્જ પર ઘણા રસ્તાઓ બનાવ્યા. ચારેબાજુ ઝગમગાટ દેખાતો હતો. પરંતુ આ બધા લોકો દ્વારા સ્વીકારવામાં આવ્યા ન હતા. કારણ કે જનતાને તેનો લાભ મળ્યો નથી.
વિવાદાસ્પદ નિવેદનોઃ
વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી પર પ્રહાર કરતી વખતે કોંગ્રેસના ઘણા નેતાઓએ વિવાદાસ્પદ નિવેદનો આપ્યા હતા.ઘણી વખત સભાઓમાં ભાષાની મર્યાદા ઓળંગવામાં આવી હતી.કોંગ્રેસ નેતા મલ્લિકાર્જુન ખડગેએ વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી પર વિવાદિત નિવેદન આપ્યું હતું. તે જ સમયે, ભાજપ તેને પોતાની તરફેણમાં ફેરવવામાં સફળ રહ્યો.
કોંગ્રેસની ગેરંટી ફગાવી દેવાઈ:
અશોક ગેહલોત સરકારે છેલ્લા પાંચ વર્ષમાં લોકોના કલ્યાણ માટે કોઈ ખાસ યોજના લાવી નથી.ચૂંટણી નજીક આવતા જ કોંગ્રેસે ગેરંટી સ્કીમ શરૂ કરી.સમયના અભાવે તેનો અમલ થઈ શક્યો નથી અને તેનો લાભ જનતાને મળ્યો નથી. આવી સ્થિતિમાં જનતાએ કોંગ્રેસની ગેરંટી ફગાવી દીધી હતી.
પેપર લીક, લાલ ડાયરીઓ અને ભ્રષ્ટાચારે ભારે ટોલ લીધો.
ચૂંટણીના વર્ષમાં કોંગ્રેસે રાહત મોંઘવારી શિબિરોનું આયોજન કરીને તેની તરફેણમાં વાતાવરણ બનાવવાનો નિષ્ફળ પ્રયાસ કર્યો.અશોક ગેહલોતે ચૂંટણી પહેલા ચિરંજીવી યોજનાની મર્યાદા વધારીને 50 લાખ રૂપિયા કરવાનું વચન આપ્યું હતું.પરંતુ પેપર લીક, લાલ ડાયરી અને ભ્રષ્ટાચારના આક્ષેપો ભારે હતા. યુવાનોને ગેહલોતની બાંયધરી પર ભરોસો ન હતો અને પીએમ મોદી પર વિશ્વાસ હતો.
