હિમાચલ પ્રદેશના કુલ્લુ દશેરામાં બિન બુલાએ દેવતાઓને ફરી એકવાર નજરકેદ કરવામાં આવ્યા છે. આ દેવી-દેવતાઓને પોલીસની કડક સુરક્ષા હેઠળ કેમ્પમાં રાખવામાં આવ્યા છે. કુલ્લુ વહીવટીતંત્ર તરફથી ઔપચારિક આમંત્રણો ન મોકલવા છતાં, કુલ્લુ દશેરામાં સમર્થકો તેમની મૂર્તિઓ સાથે આવ્યા હતા. બંને દેવતાઓ શ્રૃંગા ઋષિ અને બાલૂ નાગની દશેરામાં મહત્વની ભૂમિકા છે પરંતુ વિવાદને કારણે, દશેરા સમિતિ છેલ્લા 10 વર્ષથી તેમને આમંત્રણ આપી રહી નથી.
બંને દેવતાઓના ભક્તો એકબીજામાં ઉચ્ચ પદ માટે લડતા હોય છે. આ મામલો હાઇકોર્ટ સુધી પહોંચ્યો હતો પરંતુ તેમનો વિવાદ હલ થઈ શક્યો ન હતો. આવી સ્થિતિમાં કુલ્લુ વહીવટી તંત્ર તરફથી આમંત્રણ ન મળ્યા બાદ પણ ફરી એકવાર બંને દેવતાઓના ભક્તો પાલખીમાં દશેરામાં જોડાવા માટે આવે છે પરંતુ અનિચ્છનીય ઘટના ટાળવા માટે પોલીસકર્મીઓ તેમને નજરકેદમાં રાખે છે. આ વર્ષે પણ, બંને દેવતા દશેરાની રથયાત્રામાં જોડાયા હતા.
1650 માં થઈ હતી કુલ્લુ દશેરાની શરૂઆત
કુલ્લુ દશેરાની શરૂઆત 1650 માં થઈ હતી. એવું માનવામાં આવે છે કે બ્રહ્માની હત્યાના શ્રાપને કારણે રાજા જગતસિંહને રક્તપિત્તનો ભોગ બન્યો હતો.બ્રહ્મ હત્યાના દોષથી છૂટકારો મેળવવા ભગવાન રઘુનાથની મૂર્તિ અયોધ્યાથી લાવવામાં આવી હતી. તેમની ઉપાસનાની સાથે જ અહીં કુલ્લુ દશેરાનો ઉત્સવ શરૂ થયો. રાજા જગતસિંહે ભગવાન રઘુનાથને પોતાનું રાજ્ય સોંપ્યું અને તેમનો રઝળપાટ બન્યો. ત્યારથી ભગવાન રઘુનાથની રથયાત્રા કુલ્લુ દશેરામાં લેવામાં આવી રહી છે અને શાહી પરિવારનો સભ્ય તેમાં છડીબરદારની ભૂમિકા ભજવે છે.
રથયાત્રામાં જમણી બાજુએ ચાલવા માટે દેવતાઓ વચ્ચે થઈ ‘જંગ’
એવું કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે રથયાત્રામાં, સર્વોચ્ચ દેવતાની મૂર્તિ ભગવાન રઘુનાથ (કુલ્લુ દશેરાના પ્રમુખ દેવતા) ની જમણી તરફ વળે છે. આ સ્થાન પર ઘણા દાયકાઓથી શ્રૃંગા ઋષિએ કબજો કર્યો હતો, પરંતુ જ્યારે તેમણે 1970 ના દાયકામાં દશેરામાં ભાગ લેવાનું બંધ કરી દીધું, ત્યારે બાલૂ નાગ દેવે તેમની જગ્યા લીધી.
11 વર્ષ પછી, શ્રૃંગા ઋષિએ ફરીથી દશેરામાં ભાગ લેવાનું શરૂ કર્યું, પરંતુ રથયાત્રામાં યોગ્ય સ્થાનને લઈને બંને દેવતાઓના ભક્તો વચ્ચે વિવાદ થયો. થોડા વર્ષો પહેલા બંને દેવતા-ભક્તોએ એક બીજા પર પથ્થરમારો કર્યો હતો, જેમાં ઘણા લોકો ઘાયલ થયા હતા. ત્યારબાદ બંને દેવતાઓને નજરકેદ હેઠળ રાખવામાં આવે છે અને પોલીસ તેમને રથયાત્રામાં જોડાવા દેતી નથી.
બંનેના ભક્તો અલગ અલગ પક્ષ
બાલુ નાગ લક્ષ્મણનો અવતાર માનવામાં આવે છે. તેમના ભક્તો કહે છે કે કોઈ પણ ભાઈને તેના મોટા ભાઈથી અલગ કરી શકતો નથી અને તેમને સાથે રહેવાનો અધિકાર છે. બીજી તરફ, શ્રૃણિ ઋષિના ભક્તો કહે છે કે ગુરુનું સ્થાન કોઈ પણ સંબંધ કરતાં વધારે છે, તેથી તેઓ કોઈને તેમનું સ્થાન લેવા દેશે નહીં.
નીચે આપેલી લીંક પર ક્લિક કરીને જોડાવો મંતવ્ય ન્યૂઝ સાથે…
તમે અમને ફેસબુક, ટ્વીટર, ઇન્સ્ટાગ્રામ અને યુ ટ્યુબ પર પણ લાઇક અને ફોલો કરી શકો છો.
લેટેસ્ટ ન્યૂઝ અપડેટ્સ આપના ફોન પર સૌથી ઝડપી મેળવવા માટે આજે જ ડાઉનલોડ કરો “મંતવ્ય ન્યૂઝ” ની નવી મોબાઇલ એપ્લિકેશન.
