ઝારખંડની ચૂંટણીના પરિણામો ભાજપ સત્તામાંથી નીકળી ગઇ છે. પરિણામોમાં, મહાગઠબંધનને લોકોનો મોટો ટેકો મળી રહ્યો. ચૂંટણી પૂર્વે મુખ્યમંત્રી રઘુવરદાસે આ વખતે 65 ને પાર કરવાનું સૂત્ર આપ્યું હતું, પરંતુ મુખ્યમંત્રીનું આ સૂત્ર આ ચૂંટણીમાં ફેલ જોવા મળી રહ્યું છે. તાજેતરના પરિણામોમાં, ભાજપને 65 તો બહુ દૂર ફણ તે તેના અડધા ભાગની નજીક પણ જોવા મળતી નથી.
ઝારખંડની ચૂંટણીમાં ભાજપના આ નબળા પ્રદર્શનનું પોસ્ટ મોર્ટમ શરૂ થઈ ગયું છે. પીએમ નરેન્દ્ર મોદી, અમિત શાહ અને રઘુવર દાસ ચૂંટણી પ્રચાર દરમિયાન વારંવાર ‘ડબલ એન્જિન’ સરકાર બનાવવા માટે અપીલ કરતા જોવા મળ્યા હતા. ડબલ એન્જિનની સરકાર એટલે કે કેન્દ્ર અને રાજ્ય બંનેમાં ભાજપ. જોકે હવે વલણો સ્પષ્ટ સંકેત આપી રહ્યા છે કે ઝારખંડમાં ડબલ એન્જિનની સરકાર પાટા પરથી ઉતરી ગઈ છે. જો તમે ઝારખંડમાં ભાજપની પરાજય તરફ કઠોર નજર નાખો તો આ મુખ્ય કારણો છે.
રઘુવરદાસ સામે ઉંડો રોષ, બિન આદિજાતિનો ચહેરો નામંજૂર
2014 ની વિધાનસભાની ચૂંટણીમાં ભાજપે 37 બેઠકો જીતી હતી. રઘુવરદાસને પાંચ વર્ષ માટે મુખ્યમંત્રી તરીકેનો હોદ્દો મળ્યો હતો. તેઓ મજબૂત કેન્દ્ર સરકારનો ટેકો ધરાવતા હોવા છતાં પણ તેઓ ભાજપને ફરીથી સત્તા પર લાવી શક્યા નથી. હકીકતમાં, છેલ્લા પાંચ વર્ષોમાં ઝારખંડમાં આવી ઘણી ઘટનાઓ બની હતી, જેના કારણે લોકો મુખ્યમંત્રી સામે ગુસ્સે થયા હતા. 15 નવેમ્બર 2018 ના રોજ, ઝારખંડના સ્થાપના દિન નિમિત્તે, વિરોધ કરી રહેલા પારો શિક્ષકો પર લાઠીચાર્જ કરવામાં આવ્યો હતો. આ લાઠીચાર્જમાં ઘણા શિક્ષકો ઘાયલ થયા હતા. એક શિક્ષકની હત્યા પણ કરાઈ હતી. વિરોધમાં શિક્ષકો હડતાલ પર હતા. આ ઘટનાથી રઘુવરદાસની છબીને ઉંંડો ઘા લાગાવ્યો હતો. ઝારખંડમાં લગભગ 70 થી 80 હજાર પારો શિક્ષકો છે.
આ વર્ષે સપ્ટેમ્બરમાં પણ પોલીસે આંગણવાડી કાર્યકરો અને મદદગારો પર લાઠીચાર્જ કર્યો હતો. રાજ્યમાં તેનો જોરદાર વિરોધ કરવામાં આવ્યો હતો. વિધાનસભાની ચૂંટણી પ્રચાર દરમિયાન હેમંત સોરેને સતત આ મુદ્દો ઉઠાવ્યો હતો. ચૂંટણીના વલણો દર્શાવે છે કે ઝારખંડની જનતાએ બિન-આદિવાસી ચહેરો નકારી દીધો. રઘુવર સરકાર દ્વારા ટેનન્સી કાયદામાં ફેરફાર (સી.એન.ટી. એક્ટ) જેવા નિર્ણયો તેમની છબીને નુકસાન પહોંચાડ્યું છે. વિપક્ષે આદિવાસીઓ માટે પાણી, જંગલ અને જમીનનો મુદ્દો જોરથી ઉઠાવ્યો. વિપક્ષના આ અભિયાનોથી ઝારખંડમાં એક લોકમત સર્જાયો કે બિન આદિજાતિ સીએમ ઝારખંડના આદિવાસીઓના કલ્યાણની વાત કરી શકતા નથી.
સ્થાનિકનો બદલે રાષ્ટ્રીય મુદ્દાઓ પર ભાર
સ્થાનિક સરકારી નોકરીઓ ફરી શરૂ કરવા અંગે ઝારખંડમાં આખા પાંચ વર્ષોથી ધાંધલધમાલ મચી હતી. જ્યારે રાજ્ય સરકારે ઉચ્ચ શાળાના શિક્ષકોની નિમણૂક કરી હતી, ત્યારે આ દરમિયાન, વિપક્ષે અન્ય રાજ્યોના ઉમેદવારોની નોકરી મેળવવાની બાબતને આગળ ધપાવી હતી. આ મુદ્દે રાજ્યના યુવાનોમાં ઉગ્ર રોષ જોવા મળ્યો હતો. ઝારખંડમાં છેલ્લા પાંચ વર્ષમાં રાજ્ય લોક સેવા આયોગની એક પણ પરીક્ષા લેવામાં આવી નથી, રાજ્યના શિક્ષિત યુવાનોમાં નારાજગી છે. પાણી, વન અને જમીનના મુદ્દે રઘુવર સરકારને લોકોની નારાજગીનો સામનો કરવો પડ્યો હતો.
છેલ્લી ક્ષણે એજેએસયુ અને ભાજપમાં અલગ થવું
ભાજપ અને ઓલ ઝારખંડ વિદ્યાર્થી સંઘ (એજેએસયુ) પાંચ વર્ષ સુધી ઝારખંડમાં સત્તા પર રહ્યું. પરંતુ જ્યારે ચૂંટણી લડવાનો સમય આવ્યો ત્યારે બંનેનો રસ્તો અલગ થઈ ગયા. ગત ચૂંટણીમાં અજસુએ ભાજપ સાથે ચૂંટણી લડી હતી અને વિધાનસભાની 8 બેઠકોમાંથી 5 બેઠકો જીતી લેવામાં સફળ રહ્યો હતો. આ વખતે અજસુએ ભાજપ તરફ તેમની બેઠકોની માંગમાં વધારો કર્યો, જેના કારણે બંનેના રસ્તો અલગ થઈ ગયા. ભાજપ પણ આત્મવિશ્વાસમાં હતો અને એજેએસયુને મનાવવાનો પ્રયાસ કર્યો ન હતો. આ વખતે એજેએસયુ 52 બેઠકો પર ચૂંટણી લડી અને ઘણી બેઠકો પર ભાજપના મતો કાપ્યા છે. માત્ર એજેએસયુ જ નહીં, એનડીએના મહત્વપૂર્ણ સાથી રામ વિલાસ પાસવાનની લોક જનશક્તિ પાર્ટીએ પણ ઝારખંડમાં અલગ ચૂંટણી લડી હતી. જેના પગલે મતોનું વિતરણ થયું.
સરયુ રાયના બળવોનો ખોટો સંદેશ
સરયુ રાય પ્રામાણિક નેતાઓમાં ગણાય છે. સરયુ રાયે બિહાર અને ઝારખંડમાં અનેક કૌભાંડોનો પર્દાફાશ કર્યો છે. ચારા કૌભાંડ લોકોને જાહેરમાં લાવવામાં અને તેની અદાલતની તપાસમાં દોરવામાં સરયુ રાયે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવી છે. આ ઉપરાંત સરયુ રાયે ઝારખંડના પૂર્વ મુખ્યમંત્રી મધુ કોડાને જેલમાં મોકલવામાં પણ સક્રિય ભૂમિકા ભજવી હતી. જોકે, મુખ્યમંત્રી રઘુવરદાસ સાથેના તેમના સંબંધો કડવા રહ્યા. પરિણામ એ આવ્યું કે રઘુવરે પોતાનો શ્રેષ્ઠ પ્રયાસ કર્યો કે વિધાનસભાની ચૂંટણીમાં તેમને ટિકિટ ન મળે. સરયુ રાય જમશેદપુર પશ્ચિમ બેઠક પરથી ચૂંટણી લડી. જ્યારે સરયુ રાયને ટિકિટ ન મળી ત્યારે તેઓ જમશેદપુર પૂર્વથી સીએમ રઘુવરદાસની વિરુદ્ધ બેઠાક પર જંપલાવ્યું. સરયુ રાયના બળવાના કારણે લોકોમાં આ સંદેશ આવ્યો કે ભ્રષ્ટાચાર વિરુદ્ધ અભિયાન ચલાવતા નેતાને ભાજપ ટિકિટ નથી આપી રહ્યું. રાય જાહેરમાં એક નેતા તરીકે ઉભરી આવ્યા હતા જેમને તેમની પ્રામાણિકતાની સજા આપવામાં આવી હતી.
પક્ષના નેતાઓની ઘૂસણખોરી
આ ચૂંટણીમાં ભાજપને પોતાના જ નેતાઓના ઘણો અસહકાર અને આંતરિકકરણનો સામનો કરવો પડ્યો હતો. આનાં કારણો પણ જુદા જ રહ્યા. ચૂંટણી પૂર્વે અન્ય પક્ષોના પાંચ ધારાસભ્યો ભાજપમાં આવ્યા હતા. જો ભાજપે તેમને ટિકિટ આપી, તો ત્યાં પહેલાથી હાજર રહેલા ભાજપના નેતાઓ બળવાખોર હતા. ઘણા ત્યાંથી અપક્ષ બન્યા, ઘણાએ ગુપ્ત રીતે અન્ય પક્ષોને ટેકો આપવાનું શરૂ કર્યું. 15 ડિસેમ્બરના રોજ ભાજપે આવા બળવાખોર નેતાઓ સામે કાર્યવાહી કરી 11 નેતાઓને 6 વર્ષ માટે પાર્ટીમાંથી હાંકી કાઢ્યા હતા.
ભાજપમાંથી હાંકી કાઢવામાં આવેલા તમામ નેતાઓએ પક્ષના અધિકૃત ઉમેદવારો સામે ચૂંટણી લડી હતી. પ્રભવીન પ્રભાકર, જામ્તારાથી તરુણ ગુપ્તા, જર્મુંડીથી સીતારામ પાઠક, નાલાથી માધવચંદ્ર મહાતો, બોરિયોથી પૂર્વ પ્રમુખ તાલા મરાંડી, રાજમહેલથી નિત્યાનંદ ગુપ્તા, જેમ્બ્રીમ હેમ્બ્રે અને બરહેટથી લીલી હંસદા સહિતના નેતાઓએ ભાજપ સામે કાર્યવાહી કરી છે. શિકારીપાડના શ્યામ મરાંડી, દુમકાથી શિવ ધન મુર્મુ અને જર્મુન્ડીથી સંજયાનંદ ઝા. આ નેતાઓએ વિધાનસભાની ચૂંટણીમાં ભાજપને મોટું નુકસાન કર્યું હતું.
નીચે આપેલી લીંક પર ક્લિક કરીને જોડાવ મંતવ્ય ન્યૂઝ સાથે…
તમે અમને ફેસબુક, ટ્વીટર, ઇન્સ્ટાગ્રામ અને યુ ટ્યુબ પર પણ લાઇક અને ફોલો કરી શકો છો.
લેટેસ્ટ ન્યૂઝ અપડેટ્સ આપના ફોન પર સૌથી ઝડપી મેળવવા માટે આજે જ ડાઉનલોડ કરો “મંતવ્ય ન્યૂઝ” ની નવી મોબાઇલ એપ્લિકેશન.
