Joshimath ડૂબતું હિમાલયન નગર છે. આ જમીનમાં landslide ધસી રહેલું હિમાલયન નગર ચીનની સરહદ પાસે વિસ્તરી રહેલા ડેમ, રસ્તાઓ અને લશ્કરી સ્થળો વચ્ચે પર્વતમાળાની નાજુક ઇકોલોજી વચ્ચે આવેલું છે. પર્યાવરણવાદીઓ અને કાર્યકરોએ દાયકાઓથી આ જોખમો વિશે ચેતવણી આપી છે.તાજેતરની જમીન ધસી પડ્યા (Landslide) બાદ તેની આશંકા સાચી થતી જણાય છે. પૃથ્વીના નીચેના ભાગના સ્તરો સરકવાના કારણે જમીન ધીમે ધીમે (Landslide) ધસી રહી છે. વધુ ઊંચાઈએ આવેલા નાના શહેર Joshimathમાં સેંકડો મકાનોમાં તિરાડો પડી ગઈ છે. જોશીમઠ ઉત્તરાખંડના (Uttarakhand) ઉત્તરી પહાડી રાજ્યમાં 6,000 ફૂટ (1,830 મીટર)ની ઊંચાઈએ આવેલું છે.
આ પણ વાંચોઃ રાઇફલથી પેન સુધી: આત્મસમર્પણ કરનારા માઓવાદીનું ધ્યેય શિક્ષણ મેળવવાનું
Joshimath આ ઉચ્ચ સિસ્મિક જોખમ ક્ષેત્ર ઘણા મનોહર શહેરો અને ગામો સાથે સંકળાયેલું છે. તે હિંદુ તીર્થસ્થાનો અને ચીન સાથેના ભારતના સરહદ વિવાદમાં વ્યૂહાત્મક ચોકીઓનું પ્રવેશદ્વાર છે. Joshimath પહેલેથી જ અવારનવાર ભારે હવામાનની ઘટનાઓ અને ભૂસ્ખલન માટે સંવેદનશીલ છે. વર્ષ 2013માં મોટાપાયે વાદળ ફાટવાના કારણે રાજ્યમાં 5000થી વધુ લોકોના મોત થયા હતા. 15,500 કરોડના સંયુક્ત અંદાજિત ખર્ચ સાથે ચાર જળવિદ્યુત પ્રોજેક્ટ હાલમાં ઉત્તરાખંડમાં નિર્માણાધીન છે.
નૈનીતાલની (Nainital) કુમાઉ યુનિવર્સિટીમાં (Kumau University) ભૂસ્તરશાસ્ત્રના પ્રોફેસર રાજીવ ઉપાધ્યાયે જણાવ્યું હતું કે, “ઉત્તરાખંડના ઉત્તર ભાગમાં આવેલા ગામડાઓ અને ટાઉનશીપ હિમાલયની અંદરના મોટા સક્રિય થ્રસ્ટ ઝોનની (Active thrust zone) સાથે સ્થિત છે અને આ વિસ્તાર તેની નાજુક ઇકોસિસ્ટમને કારણે ખૂબ જ સંવેદનશીલ છે.” તેમના મતે “ઘણી વસાહતો, જે જૂના ભૂસ્ખલનના કાટમાળ પર બાંધવામાં આવી છે, તે પહેલાથી જ કુદરતી તણાવ હેઠળ છે અને માનવસર્જિત બાંધકામો વિસ્તાર અને તણાવમાં વધારો કરી રહ્યા છે.”
આ પણ વાંચોઃ વન-ડે ઇતિહાસની સૌથી મોટી જીત મેળવતું ભારતઃ કોહલીની 46મી સદી
1970ના દાયકાની શરૂઆતમાં જોશીમઠ વિસ્તારમાં ભૂસ્ખલનની જાણ થઈ હતી. ઈન્ડિયન સ્પેસ રિસર્ચ ઓર્ગેનાઈઝેશન (ISRO)ના નેશનલ રિમોટ સેન્સિંગ સેન્ટર દ્વારા બહાર પાડવામાં આવેલા નિવેદન અને સેટેલાઈટ ઈમેજો અનુસાર, જોશીમઠ નગરમાં 8 જાન્યુઆરી સુધીના 12 દિવસમાં 5.4 સેમીનો મહત્તમ ઝડપી ઘટાડો જોવા મળ્યો હતો. ઉપાધ્યાયે કહ્યું, “જો તમે આ વિસ્તારમાં ઘણી બધી યાંત્રિક પ્રવૃત્તિઓ કરશો તો લેન્ડ સ્લાઈડિંગનો ભય રહેશે. આખો વિસ્તાર જમીનમાં ધસી જવાની સ્થિતિમાં છે.”
આ પણ વાંચોઃ
