સંયુક્ત રાષ્ટ્રોએ 11 જુલાઇ, 1989 ના રોજ વિશ્વ વસતી દિવસ તરીકેનું પ્રથમ ઉજવણી જાહેર કરી હતી. વર્લ્ડ પોપ્યુલેશન ડેની 2018 થીમ છે – કૌટુંબિક આયોજન એ દરેક માનવનો અધિકાર છે.
ખરેખર, ઝડપથી વિકસતા વિશ્વની વસ્તીએ આપણા સામે ઘણા પડકારો ઉભા કર્યા છે. વિશ્વની વસ્તી 760 મિલિયન સુધી પહોંચી ગઈ છે, જે દરરોજ વધી રહી છે, દર કલાકે, દર સેકંડે. વધતી જતી વસ્તી સંબંધિત સમસ્યાઓ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવાના હેતુ માટે 11 જુલાઇના રોજ દર વર્ષે વર્લ્ડ પોપ્યુલેશન ડે ઉજવવામાં આવે છે.
આજે દુનિયામાં મોટી સંખ્યામાં ખોરાક, શિક્ષણ, આરોગ્ય સહિતના મૂળભૂત સુવિધાઓથી દૂર છે અને અનિયમિત વસ્તી છે. કૌટુંબિક આયોજનના મહત્વને ધ્યાનમાં લેતા, હવે ભારતમાં મર્યાદિત પરિવાર પર ભાર મૂકવામાં આવે છે. વસતી ઘટાડવા માટે મર્યાદિત પારિવારિક લાભો કહેવામાં આવ્યાં છે.
ભારતની વાત કરવામાં આવે તો 2050 સુધી દુનિયાનો સૌથી વસ્તી ધરાવતો દેશ ભારત બની જશે. જયારે અત્યારે 2018 ની ભારતની 1.34 અરબ જનસંખ્યાને ધ્યાનમાં લઈને 2015 ની ભારતની જનસંખ્યાનો અંદાજો લગાવવામાં આવે તો 2050 માં ભારતની જનસંખ્યા અંદાજે 166 અરબ થઇ જશે.
જયારે વાત કરવામાં આવે તો વર્ષ 1000 A.D. માં પુરી દુનિયાની જનસંખ્યા 40 કરોડ હતી. જે 1804 A.D. માં 1 અરબ થઇ ગઈ હતી. 1960 માં આ જનસંખ્યા વધીને 3 અરબ થઇ ગઈ છે. ત્યારબાદ માત્ર 40 વર્ષ બાદ જ આ જનસંખ્યા બે ગણી વધી છે અને 2000 A.D. માં વિશ્વ જનસંખ્યા વધીને 6 અરબ થઇ ગઈ છે. અત્યારે 2018 માં વિશ્વની જનસંખ્યા 7.6 અરબ છે.
જયારે પ્રતિ સેકન્ડ જન્મ અને મૃત્યુની વાત કરવામાં આવે તો, પ્રતિ સેકન્ડ 4.2 લોકો પેદા થાય છે. જ્યારે મૃતકોની સંખ્યાની વાત કરવામાં આવે તો પ્રતિ સેકન્ડ 1.8 લોકો મૃત્યુ પામે છે. જયારે ભારતની જનસંખ્યાની વાત કરવામાં આવે તો તે 2025 અને 2030 વચ્ચે ચીની જનસંખ્યાને પાછળ છોડી દેશે.
