23 જૂન 2023… રશિયાની શેરીઓમાં હજારો સશસ્ત્ર લડવૈયાઓ જોવા મળ્યા. આ લડવૈયાઓ રશિયન સેના સામે બળવો કરી રહ્યા હતા. વેગનર આર્મીના આ લડવૈયાઓએ રશિયાના દક્ષિણી શહેર રોસ્ટોવને થોડી જ વારમાં કબજે કરી લીધું. આ પછી આ લડવૈયાઓ રશિયાની રાજધાની મોસ્કો જવા રવાના થયા. જેણે પણ આ તસ્વીર જોઈ તે સ્તબ્ધ થઈ ગયા. વિશ્વના સૌથી શક્તિશાળી નેતાઓમાંના એક વ્લાદિમીર પુતિને રશિયામાં જ પોતાની પકડ ઢીલી કરી દીધી છે કે કેમ તેવા સવાલો ઉભા થવા લાગ્યા છે.
પુતિને આ ગૃહયુદ્ધની સ્થિતિને મંત્રણા દ્વારા ઉકેલવાનું યોગ્ય માન્યું. રાષ્ટ્રપતિ પુતિને બેલારુસના રાષ્ટ્રપતિની મદદથી તેને 24 કલાકની અંદર મુલતવી રાખ્યું. વેગનર આર્મી ચીફ યેવજેની પ્રિગોઝિને બેલારુસના રાષ્ટ્રપતિ એલેક્ઝાંડર લુકાશેન્કોની મધ્યસ્થી પછી લડવૈયાઓને પાછા ખેંચવાની જાહેરાત કરી. પરંતુ પુતિને કડક શબ્દોમાં સંદેશ મોકલ્યો: “અમે પીઠ પર છરા માર્યા હતા અને તેના માટે સજા કરવામાં આવશે.” અમે અમારા લોકોની સુરક્ષા માટે લડી રહ્યા છીએ. અમે સશસ્ત્ર બળવાખોરોને જડબાતોડ જવાબ આપીશું.
પ્લેન ક્રેશ અને પ્રિગોઝિનનું મૃત્યુ
આ ઘટનાને બે મહિના વીતી ગયા છે. 23 ઓગસ્ટના રોજ રશિયાથી અન્ય એક સમાચાર આવ્યા. વેગનર આર્મી ચીફ યેવજેની પ્રિગોઝિનનું પ્લેન ક્રેશ થયું. આ અકસ્માતમાં પ્રિગોઝિન સહિત 10 લોકોના મોતના સમાચાર છે. પ્રિગોઝિન એ જ વેગનર સેનાના વડા હતા, જેણે જૂનમાં રશિયન સૈન્ય સામે બળવો કર્યો હતો. ખાસ વાત એ છે કે પ્રિગોઝિન એક સમયે પુતિનના નજીકના નેતાઓમાંના એક માનવામાં આવતા હતા. યેવજેની પ્રિગોઝિન પુતિનના રસોઈયા તરીકે જાણીતા હતા.
વિશ્વાસઘાત ક્યારેય ભૂલતો નથી – પુતિન
પ્રિગોઝિનના મૃત્યુ બાદ સોશિયલ મીડિયા પર અનેક અટકળો લગાવવામાં આવી રહી છે. પશ્ચિમી મીડિયામાં પ્રિગોઝિનના મૃત્યુ પાછળ પુતિનનો હાથ હોવાનું પણ કહેવામાં આવી રહ્યું છે. પુતિનનો એક જૂનો વીડિયો પણ સોશિયલ મીડિયા પર વાયરલ થઈ રહ્યો છે. આમાં પુતિનને એક ઈન્ટરવ્યુમાં પૂછવામાં આવ્યું હતું કે, શું તમે માફ કરી શકો છો? પુતિન હા કહે છે, પરંતુ દરેકને નહીં. આના પર તેને પૂછવામાં આવ્યું કે કોને ભૂલી જવું તમારા માટે અશક્ય છે. પુતિન આના પર કહે છે, વિશ્વાસઘાતને.
CIAએ પ્રિગોઝિનની હત્યાની શક્યતા વ્યક્ત કરી હતી
યુએસ પ્રમુખ જો બિડેને બુધવારે જણાવ્યું હતું કે તેઓ એવા અહેવાલોથી આશ્ચર્યચકિત થયા નથી કે વેગનરના વડા યેવજેની પ્રિગોઝિનનું વિમાન દુર્ઘટનામાં મૃત્યુ થયું હતું. તેણે આ ઘટના પાછળ રાષ્ટ્રપતિ વ્લાદિમીર પુતિનને જણાવ્યું.
નિષ્ણાતો કહે છે કે આ ઘટના પુતિન માટે અન્ય લોકોને ચેતવણી આપવાનો એક માર્ગ હોઈ શકે છે જે તેમની સાથે દગો કરી શકે છે. અથવા તે રશિયન સૈન્યને તમારો ટેકો બતાવવાનો એક માર્ગ હોઈ શકે છે. વાસ્તવમાં, પ્રિગોઝિને જૂનમાં રશિયન સંરક્ષણ પ્રધાન અને સેના પર ગંભીર આરોપો લગાવીને બળવો કર્યો હતો.
વ્હાઇટ હાઉસ દ્વારા કહેવામાં આવ્યું છે કે બિડેનને વિમાન દુર્ઘટનાની જાણકારી આપવામાં આવી છે. બિડેને કહ્યું કે તે ખરેખર જાણતો નથી કે શું થયું. જો કે, તેણે કહ્યું કે તે આશ્ચર્યચકિત નથી. તેમણે કહ્યું કે, રશિયામાં પુતિન વગર ઘણું બધું બનતું નથી. બિડેન અને સીઆઈએના ડિરેક્ટર વિલિયમ્સ બર્ન્સે ગયા મહિને તેના બળવા પછી પ્રિગોઝિન માટે સંભવિત ખતરાની શક્યતા ઊભી કરી હતી.
બિડેને ગયા મહિને એક પ્રેસ કોન્ફરન્સ દરમિયાન કહ્યું હતું કે જો હું તેમની જગ્યાએ હોત તો હું શું ખાઉં છું તેની કાળજી રાખત. હું મારા મેનુ પર નજર રાખીશ. પરંતુ બધા મજાક કરે છે…મને નથી લાગતું કે આપણામાંથી કોઈને ખાતરી છે કે રશિયામાં પ્રિગોઝિનનું ભવિષ્ય શું છે?
વેગનર ગ્રુપ શું છે, તેણે બળવો કેમ કર્યો?
વેગનર એક ખાનગી આર્મી છે. વેગનર આર્મી રશિયન આર્મી સાથે યુક્રેનમાં યુદ્ધ લડી રહી છે. તે છેલ્લા ઘણા સમયથી સૈન્ય અને ગુપ્તચર કામગીરીને લઈને પણ વિવાદોમાં છે. વેગનર આર્મી ચીફ યેવજેની પ્રિગોઝિન એક સમયે રાષ્ટ્રપતિ વ્લાદિમીર પુતિનના સૌથી ખાસ હતા. પરંતુ થોડા સમય માટે પ્રિગોઝિન અને રશિયન સેના વચ્ચે મુકાબલો ચાલી રહ્યો હતો. પ્રિગોઝિને 23 જૂને રશિયન સંરક્ષણ પ્રધાન સેર્ગેઈ શોઇગુ પર ગંભીર આરોપો લગાવ્યા હતા. તેમણે દાવો કર્યો હતો કે રશિયાના સંરક્ષણ પ્રધાને યુક્રેનમાં વેગનર આર્મી પર રોકેટ હુમલાનો આદેશ આપ્યો હતો. પ્રિગોઝિને કહ્યું હતું કે તેઓ આ હુમલાનો બદલો રશિયન સંરક્ષણ પ્રધાન પાસેથી લેશે અને રશિયન સેનાએ તેમાં દખલ ન કરવી જોઈએ. આ પછી, પ્રિગોઝિન તેના લડવૈયાઓ સાથે યુક્રેનથી પાછો ફર્યો અને રશિયન સરહદ તરફ કૂચ કરવાનું શરૂ કર્યું.
પ્રિગોઝિન કોણ હતું?
યેવજેની પ્રિગોઝિન પુતિનના રસોઈયા તરીકે જાણીતા હતા. પ્રિગોઝિનનો જન્મ 1961 માં લેનિનગ્રાડ (સેન્ટ પીટર્સબર્ગ) માં થયો હતો. 20 વર્ષની ઉંમરે, પ્રિગોઝિન હુમલો, લૂંટ અને છેતરપિંડી સહિતના ઘણા કેસોમાં વોન્ટેડ બન્યો. આ પછી તેને 13 વર્ષની સજા ફટકારવામાં આવી હતી. જોકે, 9 વર્ષ પછી જ તેને મુક્ત કરવામાં આવ્યો હતો.
પ્રિગોઝિને જેલમાંથી છૂટ્યા પછી હોટ ડોગ્સ વેચવા માટે સ્ટોલ સ્થાપવાનું શરૂ કર્યું. આમાં સફળતા મળ્યા બાદ તેણે એક મોંઘી રેસ્ટોરન્ટ ખોલી. યેવજેની રેસ્ટોરન્ટ એટલી પ્રખ્યાત થઈ ગઈ કે લોકો તેની બહાર લાઈનમાં રાહ જોવા લાગ્યા. જ્યારે લોકપ્રિયતા વધી તો રશિયન રાષ્ટ્રપતિ પુતિન પોતે વિદેશી મહેમાનોને આ રેસ્ટોરન્ટમાં લઈ જવા લાગ્યા. આ તે સમયગાળો હતો જ્યારે યેવગેની પુતિનની નજીક આવ્યો હતો. આ પછી યેવજેનીને સરકારી કોન્ટ્રાક્ટ આપવામાં આવ્યો. પ્રિગોઝિનની ભૂમિકા હંમેશા શંકાસ્પદ હતી, અને તેણે લાંબા સમયથી કોઈપણ રાજકીય ભૂમિકાનો ઇનકાર કર્યો હતો, પરંતુ તેનો પ્રભાવ રાત્રિભોજનના ટેબલની બહાર સુધી પહોંચ્યો હતો.
આ પણ વાંચો:Yevgeny Prigozhin/પુતિન સામે બળવો કરનાર યેવજેની પ્રિગોઝિનનું પ્લેન ક્રેશમાં થયું મોત
આ પણ વાંચો:ચંદ્રયાન 3નું સફળ લેન્ડિંગ/ઈસરોની મજાક ઉડાવનાર પાકિસ્તાનના પૂર્વ મંત્રી ફવાદ ચૌધરીએ પાઠવ્યા અભિનંદન, કહ્યું- કેટલી મોટી ક્ષણ…
આ પણ વાંચો:BRICS/બ્રિક્સ સંમેલનમાં પુતિને યુદ્ધ ખતમ કરવાની કરી જાહેરાત, પરંતુ પશ્ચિમી દેશો પર લગાવ્યો આ મોટો આરોપ
