CDS બિપિન રાવત હવે આપણી સમક્ષ રહ્યા નથી. તમિલનાડુનાં કુન્નુરમાં સેનાનું હેલીકોપ્ટર ક્રેશ થયુ હતું જેમા દેશે બિપિન રાવતનાં રૂપમાં સૌથી મોટા સેના નાયકને ગુમાવ્યા છે. આ અકસ્માતમાં તેમના પત્ની મધૂલિકા રાવત સહિત બીજા 13 લોકોનાં મોત થયા છે.
CDS બિપિન રાવતની અનેક પેઢીએ વતનને આપી છે સેવા
CDS બિપીન રાવત તેમના પત્ની સાથે વેલિંગટનમાં એક કાર્યક્રમમાં હાજરી આપવા નિકળ્યા ગયા હતા. ત્યારે કુન્નુંરનાં ગાઢ જંગલમાં આ અકસ્માત સર્જાયો હતો. ભારતનાં પહેલા CDS નાં મોતની ખબરથી સમગ્ર દેશમાં શોકની લહેર જોવા મળી છે. આપને જણાવી દઇએ કે, 31 ડિસેમ્બર 2019નાં દિવસે બિપિન રાવતને CDS તરીકે નિયુક્ત કરવામાં આવ્યા હતા. લેફ્ટિનન્ટ જનરલ લક્ષ્મણસિંહ રાવતનાં દિકરા બિપિન રાવતનો ઉત્તરાખંડનાં પૈડી ગઢવાલમાં જન્મ થયો હતો. તેમના પરિવારની અનેક પેઢીએ વતનને તેમની સેવા આપી છે. બિપિન રાવત, સેન્ટ એડવર્ડ સ્કૂલ, શિમલા, અને રાષ્ટ્રીય રક્ષા યુનિવર્સીટી ખડકસલાનાં વિધાર્થી હતા. તેમણે 1978 માં ભારતીય સૈન્ય એકેડમી દેહરાદૂનથી 11મી ગોરખા રાઇફલ્સની પાંચમી બટાલિયનમાં નિયુક્તિ થઇ હતી. જ્યાં તેમને સ્વોર્ડ ઓફ ઓનરથી સન્માનિત કરાયા હતા. બિપિન રાવતની પત્નીનું નામ મધૂલિકા રાવત હતું. મધૂલિકા રાવત પણ આર્મી વેલફેર સાથે જોડાયેલા હતા. તેઓ આર્મી વૂમન વેલફેર એસોશિએશનનાં અધ્યક્ષ હતા. બિપિન રાવત તેમની પાછળ તેમની બે દિકરીઓને છોડીને ગયા છે. તેમની એક દિકરીનું નામ કૃતિકા રાવત છે. CDS બનાવાયા તે પહેલા બિપિન રાવત 27 માં સેનાધ્યક્ષ હતા. આર્મી ચીફ બનાવાયા તે પહેલા 1 સપ્ટેમ્બર 2016 નાં દિવસે તેમને ભારતીય સેનાનાં ઉપ-સેના પ્રમુખ પદે નિયુક્ત કરાયા હતા. બિપિન રાવતને આતંકવાદ વિરોધી અભિયાનોમાં કામ કરવાનો કેટલાય વર્ષોનો અનુભવ હતો. બિપિન રાવતે ઉંચાઇ વાળા વિસ્તારોમાં પણ વર્ષો સુધી કામ કર્યું છે. તેમના ઉતકૃષ્ઠ કાર્યો બદલ તેમને પરમ વિશિષ્ઠ સેવા મેડલથી સન્માનિત કરાયા હતા. તે ઉપરાંત તેમને ઉત્તમ સેવા મેડલ અતિ વિશિષ્ઠ સેવા મેડલ, સેના મેડલથી નવાજમાં આવ્યા હતા.
કાઉન્ટર ઇમરજન્સી ઓપરેશન માટે એક્સપર્ટ માનવામાં આવતા
આપને જણાવી દઇએ કે, CDS બિપિન રાવતની કારકીર્દીનો ખૂબ લાંબો સમય ભારતીય સેનાની સેવામાં પસાર થયો છે. તેઓ ઉંચાઇવાળા વિસ્તારોમાં યુદ્ધ લડવાના એક્સપર્ટ હતા. તે સિવાય પણ તેમનામાં અનેક ખુબીઓ હતી. બિપિન રાવતને આર્મીમાં ઉંચાઇવાળા વિસ્તારોમાં યુદ્ધ લડવા અને કાઉન્ટર ઇમરજન્સી ઓપરેશન એટલે કે જવાબી કાર્યવાહી માટે એક્સપર્ટ માનવામાં આવતા હતા. 2016માં ઉરીમાં સેનાનાં કેમ્પ પર થયેલા આતંકી હુમલા પછી આર્મી ચીફ બિપિન રાવતનાં નેતૃત્વમાં 29 ડિસેમ્બર 2016 નાં દિવસે પાકિસ્તાનમાં વસેલી આતંકી શિબિરોને ધ્વસ્ત કરવા માટે સર્જીકલ સ્ટ્રાઇક કરવામાં આવી હતી. જેને બિપિન રાવતનાં ટ્રેંડ પેરા કમાંડોનાં માધ્યમથી અંજામ અપાયો હતો. ઉરીમાં સેનાનાં કેમ્પ અને પુલવામાંમાં CRPF પર થયેલા હુમલામાં અનેક જવાનો શહીદ થયા બાદ સેનાએ સર્જીકલ સ્ટ્રાઇક કરી હતી. આર્મી સર્વિસ દરમિયાન તેમણે AOC, ચીન બોર્ઙ અને નોર્થ ઇસ્ટમાં એક લાંબો સમય પસાર કર્યો છે. બિપિન રાવતે કાશ્મીર ઘાટીમાં પહેલા નેશનલ રાઇફલ્સમાં બ્રિગેડીયર અને પછી મેજર-જનરલ તરીકે ઇન્ફેક્ટ્રી ડિવિઝનની કમાન સંભાળી છે. સાઉથ કમાંડની કમાન સંભાળતા તેમણે પાકિસ્તાન સાથે જોડાયેલી પશ્ચિમિ સીમા પર મેકેનાઇઝડ-વોરફેયરની સાથે સાથે એરફોર્સ અને નેવીની સાથે તાલમેલ બેસાડ્યો. તો ચાઇનીઝ બોર્ડર પર બિપિન રાવત કર્નલ તરીકે ઇન્ફેક્ટ્રી બટાલિયનની કમાન સંભાળી ચૂક્યા છે. બિપિન રાવતને ઈન્ડિયન મિલિટ્રી એકેડમીમાં સ્વર્ડ ઓફ ઓનરથી સન્માનિત કરાયા છે. બિપિન રાવતે 2011માં ચૌધરી ચરણસિંહ યુનિવર્સટીમાં મિલીટ્રી મીડિયા સ્ટડીજમાં PHD પણ કરી હતી.
પિતા તૈનાત હતા તે જ યુનિટમાં રાવત થયા હતા તૈનાત
જણાવી દઇએ કે, ત્રણેય સેનાનાં સર્વોચ્ચ અધિકારી જનરલ બિપિન રાવતની કારકીર્દી શરૂઆતથી જ સુવર્ણ રહી છે. તેમના નામ પર એટલા સન્માન છે કે ગણતા પણ સમય લાગી જાય. કારકીર્દીની શરૂઆતની વાત કરીએ તો, 16 ડિસેમ્બર 1978નાં દિવસે 11 મી ગોરખા રાયફલમાં સામેલ થયેલા. જનરલ રાવત તે જ યુનિટમાં તૈનાત થયા હતા, જેમા તેમના પિતા તૈનાત હતા. જનરલ રાવતને કાઉન્ટર ઇમરજન્સી અને હાઇ-ઓલ્ટીટ્યૂડ વોરફેરમાં મહારાથ મેળવી હતી અને તેમનો દાયકાનો અનુભવ હતો. 1978 માં સુમદોરોંગ ચૂ ઘાટીમાં એક ઝડપ દરમિયાન જનરલ શોરાવતની બટાલિયનને ચીની પીપલ્સ લિબરેશન આર્મી સામે નૈતાન કરવામાં આવ્યા હતા. 1962નાં યુદ્ધ પછી વિવાદીત મેકમોહન રેખા પર આ ગતિરોધ પહેલા સૈન્ય ટકરાવ થયો હતો. જેનો મોરચો રાવત સંભાળી રહ્યા હતા. તેમણે એક મેજર તરીકે, ઉરી, જમ્મુ અને કાશ્મીરમાં એક કંપનીની કમાન સંભાળી હતી. એક કર્નલ તરીકે તેમણે બિબિથૂમાં વાસ્તવિક નિયંત્ર રેખાની સાથે પૂર્વી સેક્ટરમાં પોતાની બટાલીયન 11 ગોરખા રાયફલ્સની કમાન પણ સંભાળી હતી. જનરલ રાવત ફિલ્ડ માર્સલ સેમ માણેકશો અને જનરલ દલબિર સુહાગ પછી ગોરખા બ્રિગેડથી સેનાધ્યક્ષ બનનારા ત્રીજા અધિકારી હતા. 2019 માં અમેરિકાની યાત્રા પર, જનરલ રાવતને યુનાઇટેડ સ્ટેટસ આર્મી કમાંડ અને જનરલ સ્ટાફ કોલેજ ઇન્ટરનેશનલ હોલ ઓફ ફેમમાં સામેલ કરાયા હતા. તે નેપાળી સેનાનાં માનદ જનરલ પણ હતા. ભારતીય અને નેપાળી સેનાઓની વચ્ચે એકબીજાનાં પ્રમુખોને તેમના નજીકનાં અને વિશેષ સૈન્ય સંબોધોને દર્શાવવા માટે જનરલની માનદ રેન્ક આપવાની પરંપરા પણ રહી છે. MONUSCO કોંગોનાં એક મિશનની કમાન સંભાળતા જનલર રાવતે તેમની સેવાની સર્વોચ્ચ ભૂમિકા નિભાવી છે. કોંગોમાં તૈનાતીનાં બે સપ્તાહની અંદર બ્રિગેડને પૂર્વમાં એક મોટા હૂમલાનો સામનો કરવો પડ્યો. જેને ન માત્ર ઉત્તર કિવું પણ આખા દેશમાં સ્થિરતા માટે ખતરો પેદા કરી દીધો.
દેશની ત્રણેય સેનાઓ વચ્ચે તાલમેલ બેસાડવા CDS નું પદ બનાવવામાં આવ્યું
જનરલ રાવતની કમાનમાં જ ઉત્તર કિવું બ્રિગેડને મજબૂત કરવામાં આવી. તેમનું વ્યક્તિગત નેતૃત્વ, સાહસ અને અનુભવ બ્રિગેડને મળેલી સફળતા માટે મહત્વનાં હતા. તો જૂન 2015માં મણિપુરમાં યુનાઇટેડ લિબરેશન ફ્રંટ ઓફ વેસ્ટર્ન સાઉથ ઇસ્ટ એશિયામાં ઉગ્રવાદીઓની ઘાતક હૂમલામાં 18 સૈનિકો શહીદ થયા હતા. ભારતીય સેનાએ સીમા પરથી હૂમલાનો જવાબ આપ્યો. જેમાં પેરાશુંટ રેજીમેંટની 21મી બટાલિયને મ્યાંનમારમાં એનએસસીએનનાં બેઝ પર હૂમલો કર્યો. દીમાપુર સ્થિત બટાલિયનનાં કોર સંચાલન નિયંત્રણમાં 21નો પારો હતો. જેની કમાન ત્યારે રાવતની પાસે હતી. તેમની કમાનમાં કરવામા આવેલી કાર્યવાહી સૌથી મહત્વની હતી. બિપિન રાવતનાં પિતા એલએસ રાવત પણ સેનામાં હતા. તેમને લેફ્ટિનેંટ જનરલ એલ એસ રાવતનાં નામથી ઓળખાતા હતા. વર્ષ 2019માં વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ 15મી ઓગસ્ટે લાલકિલ્લાની પ્રાચીરથી દેશની ત્રણેય સેનાઓ વચ્ચે તાલમેલ બેસાડવા અને તેને વધુ સારી બનાવવા માટે ચીફ ઓફ ડિફેન્સ સ્ટાફ એટલે કે CDS નું પદ બનાવવાની જાહેરાત કરી હતી. તે પછી ભારતીય સેના પ્રમુખ પદથી રિટાયર્ડ થયા બાદ બિપિન રાવતને આ જવાબદારી સોપવામાં આવી હતી. તેમના ચાર દાયકાની સેવા દરમિયાન જનરલ રાવતે બ્રિગેડ કમાંડર, જનરલ ઓફિસર કમાંડિંગ ઇન ચીફ દક્ષિણ કમાન, સૈન્ય સંચાલન નિર્દેષાલયમાં જનરલ સ્ટાફ ઓફિસ ગ્રેડ-૨, મિલિટ્રી સેક્રેટરી બ્રાંચમાં કર્નલ સૈન્ય સચિવ અને ઉપ સૈન્ય સચિવ અને જુનિયર કમાંડ વિંગમાં સીનિયર ઇસ્ટ્રક્ટર તરીકે તેમની સેવાઓ આપી છે.
રાવતનું ચીનને લઇને ખૂબ જ કડક વલણ રહ્યુ હતુ
જે હેલીકોપ્ટરમાં રાવત સવાર હતા તેને દુનિયામાં સૌથી સુરક્ષિત હેલીકોપ્ટર માનવામાં આવે છે અને એટલા માટે તેના ક્રેશ પર કેટલાક સવાલો પણ ઉભા થઇ રહ્યા છે. જણાવી દઇએ કે, બિપિન રાવતનું ચીનને લઇને ખૂબ કડક વલણ રહ્યુ છે. આ કિસ્સાઓમાં તે ખુલીને બોલતા હતા. ગયા મહિનાનાં તેમના એક નિવેદન પર ચીન બોખલાઇ ગયું હતું. જો કે ત્રણેય સેનાઓને એક સાથે ઓપરેશનથી લઇને સ્વદેશી હથિયારોની ખરીદી સુધી બિપિન રાવતનાં અન્ડરમાં અનેક મોટા પ્રોજેક્ટ હતા. ડિસેમ્બર 2019માં CDS નું પદ ગ્રહણ કર્યા બાદ જનરલ રાવત સેનાનાં ઇન્ટિગ્રેટેડ થિયેટર કમાંડથી લઇને મોડર્નાઇજેશન અને સ્વદેશી ટેકનિક પર કામ કરી રહ્યા હતા. તેઓ સેનામાં ભ્રષ્ટાચાર અને પ્રોજેક્ટ મોડા થવાથી નારાજગી પણ જાહેર કરી ચૂકયા છે. આપને જણાવી દઇએ કે, ત્રણેય સેનાઓની વધુ સારી બનાવવા કોર્ડિનેશન માટે ઇન્ટિગ્રેટેડ સિંગલ થિયેટર પ્રોજેક્ટ પર તેઓ કામ કરી રહ્યા હતા. સેનાનાં ત્રણેય અંગો વચ્ચે તાલમેલ માટે ઇન્ટિગ્રેટેડ થિયેટર કમાંડની યોજના પર હાલ કામ ચાલી રહયુ છે. તેને લઇને 1 નવેમ્બરે ચીફ ઓફ ડિફેન્સ સ્ટાફ જનરલ બિપિન રાવતની અધ્યક્ષતામાં ત્રણેય સેના પ્રમુખો અને અધિકારીઓની બેઠક થઇ હતી. થિયેટર કમાંડ યુદ્ધ જેવી ઘટનાઓ પર ત્રણેય સેનાઓ વચ્ચે તાલમેલ બનાવી રાખવા ખૂબ ઉપયોગી હોય છે. અહીથી બનેલી રણનિતીઓ અનુસાર યુદ્ધ સાથે જોડાયેલા તમામ નિર્ણયો લેવાય છે. હાલમાં દેશમાં લગભગ પંદર લાખ સશક્ત સૈન્ય દળ છે. તેમને એકજૂથ કરીને ઘણા સમયથી થિયેટર કમાંડની જરૂરિયાત જણાઇ રહી હતી. હાલમાં ચાર નવા થિયેટર કમાંડ બનાવવાની યોજના પર કામ ચાલી રહ્યુ છે. આ થિયેટર કમાંડ દેશની ત્રણેય સૈન્ય સેવાઓમાં પહેલાંથી હાજર 17 કમાંડથી વધારે હશે. આર્મીની પાસે ત્રણ થિયેટર કમાંડ જ્યારે નેવીની પાસે એક કમાંડની જવાબદારી હશે. તો એરફોર્સને એર ડેફેન્સની જવાદારી આપવામાં આવશે. તો આર્મીનાં હથિયારોને અપગ્રેડ કરવા માટે સ્ટ્રેટેજીક પાર્ટનરશિપ મોડલ પર બિપિન રાવતની દેખરેખ હેઠળ જ કામ ચાલી રહયુ હતું. આ મોડલ અંતર્ગત સરકારે પ્રાઇવેટ કંપનીઓને વિદેશી હથિયાર નિર્માતાઓની સાથે મળીને ફાઇટર જેટ, હેલિકોપ્ટર, સબમરિન અને ટેંકોને બનાવવાની મંજૂરી આપી હતી. આ પ્રોજેક્ટ પર બિપિન રાવતે કહ્યુ હતું કે, સશસ્ત્ર દળને તે આધુનિક બનાવવામાં મદદ કરશે.
ભ્રષ્ટાચારને લઇને કડક હતા CDS બિપિન રાવત
આપણે આપણી જૂની સિસ્ટમને સાતથી આઠ વર્ષમાં બદલી દેવી પડશે અને આ પ્રોજેક્ટ પર કામ શરૂ કરવાનો આ બરાબર સમય છે. આજ વર્ષે ઓક્ટોમ્બરમાં રાવતે કહ્યુ હતું કે, ભારતીય સેના માટે એડવાન્સ સર્વિલાંસ સિસ્ટમ આપણી પ્રાયોરીટી છે. તેની સાથે તેમણે કહ્યુ હતું કે, સાઇબર ક્ષમતાઓઓને ડેવલપ કરવા પર ફોકસ કરવું પડશે, કારણ કે આપણા દુશ્મનો ઝડપથી સાઇબર ક્ષમતાઓને ડેવલપ કરી રહ્યા છે. તો આર્મીનાં પ્રોજેકટમાં મોડું થવાથી અને તેમાં ભ્રષ્ટાચાર માટે પણ બિપિન રાવત કડક હતા. તેને લઇને તેમણે ત્રણેય સેનાનાં સૈનય પ્રમુખોને પત્ર પણ લખ્યો હતો. જેમાં સૈનિકો માટે રેસીડેન્સિંયલ પ્રોજેક્ટમાં મોડું અને ભ્રષ્ટાચારની સામે કડક પગલા લેવાનો નિર્દીષ કરવામાં આવ્યો હતો. આ પત્રમાં ખાસ કરીને વિવાહીત આવાસ પરિયોજના અંતર્ગત કરવામાં આવેલા કામોમાં ભ્રષ્ટાચાર પર ચર્ચા કરવામાં આવી હતી. આ પત્ર પછી ત્રણેય સેનાનાં પ્રમુખોએ કંપનીઓ પર કાર્યવાહી પણ કરી હતી. કેટલાક મહિનાઓ પહેલા ચીનને પાકીસ્તાનની સરખામણીમાં તેમણે દેશની સુરક્ષા માટે ખતરો ગણાવ્યું હતું. તેની સાથે જનરલ રાવતે પાકિસ્તાનને આતંકીઓને આશરો આપનારો દેશ ગણાવીને તેને દુષ્ટ દેશ ગણાવ્યો હતો. જમ્મુ-કાશ્મીરમાં નાગરિકોની હત્યા પર તેમણે કહ્યુ હતું કે, ચીન અને પાકિસ્તાન ઘાટીમાં શાંતિ ભંગ કરવા ભારત સામે પ્રોક્સી વોર કરી રહયા છે. ચીન અને પાકિસ્તાનમાંથી કોણ મોટો ખતરો છે તેના સવાલ પર રાવતે કહ્યુ હતું કે, આપણે જાણીએ છીએ કે, આપણી સામે બન્ને તરફ પડકારો છે. પણ પડોશીઓ સાથે કેટલીક વધારે ચિંતા સાથે લપેટવાની જરૂર છે. તો 13 નવેમ્બરે બિપિન રાવતે કહ્યુ હતું કે, ભારતની સિકયોરીટી માટે ચીન મોટો ખતરો બની ગયુ છે. છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં ચીને ભારતની સીમા પર લાખો જવાનો અને હથિયારોની તૈનાતી કરી દીધી છે. ભારત અને ચીન વચ્ચે 13 વાર વાતચીત થઇ ચૂકી છે. પણ ભરોસાની કમીનાં લીધે સીમા વિવાદ ઉકેલાઇ રહ્યો નથી. 15 એપ્રિલે બિપિન રાવતે રાયસીનાં ડાયલોગમાં કહ્યુ હતું કે, ચીન ઇચ્છે છે કે માય વે અને નો વે.. ભારત તેની સાથે મજબૂતાઇથી ઉભું છે. રાવતના આ નિવેદન પર ચીન ભડકી ગયુ હતું અને ચીને કહ્યુ હતું કે આવા નિવેદનો વિવાદને વધારે સળગાવશે. ચીને કહ્યુ હતું કે, તેઓ બે મોરચા પર યુદ્ધની તૈયારીની વાત કરી રહ્યા છે પણ આ કોન્ફિડન્સ કયાંથી આવી રહ્યો છે?
આ પણ વાંચો – અલવિદા / અંતિમ યાત્રા તરફ CDS બિપિન રાવત, સેના આપશે 17 તોપોની સલામી
આ પણ વાંચો – અલવિદા / અંતિમ સફર પર વીર સપૂત, રાજધાની દિલ્હીમાં થશે અંતિમ સંસ્કાર
આ પણ વાંચો – અલવિદા / અંતિમ યાત્રા તરફ CDS બિપિન રાવત, સેના આપશે 17 તોપોની સલામી
આ પણ વાંચો – વધુ એક મુસિબત / તૈયાર રહો વધુ એક ઝટકા માટે, આવતા વર્ષથી હોસ્પિટલમાં સારવાર કરાવવી પડી શકે છે મોંઘી
