PM મોદી આજે એટલે કે મંગળવારે શાંઘાઈ કોઓપરેશન ઓર્ગેનાઈઝેશન (SCO) સમિટનું આયોજન કરશે. આ સમિટમાં ચીનના રાષ્ટ્રપતિ શી જિનપિંગ, રશિયાના રાષ્ટ્રપતિ વ્લાદિમીર પુતિન, પાકિસ્તાનના વડાપ્રધાન શાહબાઝ શરીફ ભાગ લેશે. ACCO સમિટ વર્ચ્યુઅલ બનવા જઈ રહી છે. મે મહિનામાં ભારતે તેને વર્ચ્યુઅલ બનાવવાની જાહેરાત કરી હતી. ગયા અઠવાડિયે ખાનગી સૈન્ય વેગનર ગ્રૂપ દ્વારા કરાયેલા બળવા પછી આવા મંચ પર રશિયન પ્રમુખ વ્લાદિમીર પુતિનનો આ પ્રથમ દેખાવ હશે. આ સમિટ LAC પર ભારતીય અને ચીની સૈનિકો વચ્ચેના ત્રણ વર્ષ પૂરા થવા અને મોદીની તાજેતરની યુએસ મુલાકાતની પૃષ્ઠભૂમિમાં થઈ રહી છે. આ સમિટમાં પીએમ મોદીની લાઇન શું હશે તે અંગે પહેલાથી જ સંકેત આપવામાં આવ્યા છે.
ભારતે પોતાનું વલણ સ્પષ્ટ કરી દીધું છે,
SCO સમિટમાં PM મોદીની લાઇન શું હશે, તે ભારતના વિદેશ મંત્રી એસ જયશંકરના શબ્દો પરથી સમજી શકાય છે. તાજેતરમાં જ એસ જયશંકરે કહ્યું હતું કે ભારતને કોઈ એક દેશ સાથે જોડી શકાય નહીં. ભારત એક સમયે અનેક દેશો સાથે રહેવાનું પસંદ કરે છે. તેમણે કહ્યું હતું કે કોઈ એક દેશ સાથે જોડાણ કરવું ભારતના હિતમાં નથી. SCOમાં સામેલ દેશો રશિયા અને ચીન વચ્ચે સારી મિત્રતા છે જ્યારે ભારત અને રશિયા વચ્ચે પણ સારા સંબંધો છે. જોકે, આમાં સામેલ બે દેશો ચીન અને પાકિસ્તાન સાથે ભારતના સંબંધો છેલ્લા ઘણા સમયથી તંગ છે. પીએમ મોદીના યુએસ પ્રવાસ બાદ તમામની નજર આ સમિટ પર રહેશે.
SCO ભારત ચીનના વન બેલ્ટ વન રોડ (OBOR) પ્રોજેક્ટનો વિરોધ કરે તે પહેલાં કયા પડકારો છે . ચીન અને પાકિસ્તાન બંને સાથે ભારતના સંબંધો અત્યારે યોગ્ય નથી. SCO સામે આ એક મોટો પડકાર છે કારણ કે બંને દેશો આ સંગઠનના સભ્ય છે. SCOને ચીનનું વર્ચસ્વ ધરાવતું સંગઠન માનવામાં આવે છે. બીજી તરફ આ સંગઠનને અમેરિકા વિરોધી સંગઠન માનવામાં આવે છે. બીજી તરફ ચીન વિરોધી સંગઠન ગણાતા ક્વાડમાં ભારત પણ સામેલ છે. જો કે ભારતે પોતાનું સ્ટેન્ડ સંપૂર્ણપણે સાફ કરી દીધું છે.
SCO બનાવવાનો હેતુ શું હતો અને ભારતની એન્ટ્રી કેવી રીતે થઈ?
1991માં સોવિયત યુનિયન ઘણા ભાગોમાં તૂટી ગયું. રશિયાના પડોશી દેશોમાં સરહદ નિર્ધારિત ન થવાને કારણે સરહદ વિવાદ શરૂ થયો. આ વિવાદને જોતા રશિયાએ એક સંગઠન બનાવવાની જરૂર અનુભવી. રશિયાએ 1996માં ચીન અને ભૂતપૂર્વ સોવિયત દેશો સાથે મળીને આ સંગઠનની રચના કરી હતી. ચીનના શાંઘાઈ શહેરમાં તેની જાહેરાત કરવામાં આવી હતી, તેથી આ સંસ્થાનું નામ શરૂઆતમાં શાંઘાઈ ફાઈવ રાખવામાં આવ્યું હતું. શરૂઆતમાં આ સંગઠનમાં રશિયા, ચીન, કિર્ગિસ્તાન, તાજિકિસ્તાન, કઝાકિસ્તાન સામેલ હતા. ઉઝબેકિસ્તાન પણ 2001માં જોડાયું અને તેનું નામ શાંઘાઈ કોઓપરેશન ઓર્ગેનાઈઝેશન (SCO) રાખવામાં આવ્યું. ચીનના વધતા પ્રભાવને જોતા રશિયાએ ભારતને આ સંગઠનમાં સામેલ થવાની સલાહ આપી હતી, ત્યારબાદ ભારત તેમાં જોડાયું હતું. વર્ષ 2017માં અસ્તાના સમિટમાં ભારત શાંઘાઈ કોઓપરેશન ઓર્ગેનાઈઝેશન (SCO)નું પૂર્ણ સભ્ય બન્યું. ભારત 2005માં SCOમાં નિરીક્ષક દેશ તરીકે જોડાયું હતું.
SCO ના સભ્ય દેશો કોણ છે
શાંઘાઈ કોઓપરેશન ઓર્ગેનાઈઝેશન (SCO) માં ભારત, રશિયા, ચીન, પાકિસ્તાન, કઝાકિસ્તાન, કિર્ગિસ્તાન, તાજિકિસ્તાન અને ઉઝબેકિસ્તાનનો સમાવેશ થાય છે. તે એક મહત્વપૂર્ણ આર્થિક અને સુરક્ષા જૂથ માનવામાં આવે છે.
આ પણ વાંચો:Zhansi Fire/ઝાંસીમાં બે શોરૂમમાં ભીષણ આગમાં ચારના મોત, 100થી વધુ વાહનો બળીને ખાખ
આ પણ વાંચો:Gujarat Rains/રાજ્યમાં વરસાદ ફરી શરૂ કરશે તેની તોફાની બેટિંગઃ ક્યાં કેટલો વરસશે તે જાણો
