20 વર્ષ બાદ ફરી એકવાર મિસ યુનિવર્સનો ખિતાબ ભારતને મળ્યો છે. આ વખતે ભારતની હરનાઝ સંધુ (મિસ યુનિવર્સ 2021 હરનાઝ સંધુ)ને આ ખિતાબ મળ્યો છે. તે પહેલા 1990ના દાયકામાં ભારતે માત્ર વૈશ્વિકીકરણ જ જોયુ ન હતું, પરંતુ બે મિસ યુનિવર્સ ક્રાઉન (1994 અને 2000) અને ચાર મિસ વર્લ્ડ ક્રાઉન (1994, 1997, 1999 અને 2000) પણ ભારતની ઝોળીમાં આવ્યા હતા. ત્યારથી, દેશમાં કોસ્મેટિક ઉદ્યોગમાં વધારો થયો છે. 2001 થી 2021 ની વચ્ચે ભારતમાં આ બિઝનેસમાં 12 ગણો વધારો થયો છે. એક અંદાજ મુજબ દેશમાં કોસ્મેટિક ઉદ્યોગ રૂ. 1.50 લાખ કરોડનો છે. તાજેતરમાં, દેશની કોસ્મેટિક બ્રાન્ડ Nykaa એ બજારમાં શાનદાર પદાર્પણ કર્યું છે. જેની માર્કેટ કેપ એક લાખ કરોડ રૂપિયાથી વધુ છે. ચાલો તમને જણાવીએ કે છેલ્લા 20 વર્ષમાં ભારતમાં કોસ્મેટિક ઉદ્યોગનો વિકાસ કેવી રીતે જોવા મળ્યો છે.
આ રીતે થઇ શરૂઆત
યોગની વધતી જતી લોકપ્રિયતા સાથે, આંતરરાષ્ટ્રીય પ્લેટફોર્મ પર ભારતીય સુંદરીઓની જીતે ભારતમાં કોસ્મેટિક ઉદ્યોગની લોકપ્રિયતા અને વેચાણમાં ફાળો આપ્યો. 1996 માં ભારતમાં યોજાયેલી અને ગોદરેજ દ્વારા પ્રાયોજિત મિસ વર્લ્ડ સ્પર્ધા પછી ભારતીય કોસ્મેટિક ઉદ્યોગમાં મોટો ઉછાળ જોવા મળ્યો હતો. ગ્લોબલાઇઝેશન પછી ભારતમાં ઘણી આંતરરાષ્ટ્રીય બ્રાન્ડ્સે દેશમાં પ્રવેશ કર્યો. તેની સાથે જ દેશમાં કોસ્મેટિક બિઝનેસમાં પણ વધારો થયો હતો. 1998ની સરખામણીમાં 1999માં ભારતીય કોમેસ્ટિક ઉદ્યોગમાં 8% વૃદ્ધિ જોવા મળી હતી. જ્યારે 2001માં આ વધારો 8.7 ટકા જોવા મળ્યો હતો. જેની કિંમત 12600 કરોડ રૂપિયા હતી. 1995 થી 2017 સુધી સતત 25% નો વધારો થયો છે. વધતી આવક અને આરોગ્ય અને ફેશન જાગૃતિએ મધ્યમ વર્ગમાં કોસ્મેટિક ઉત્પાદનોની માંગમાં વધારો કર્યો
વેપાર આ રીતે વધી રહ્યો છે
27 સપ્ટેમ્બરના એક અહેવાલ મુજબ, વૈશ્વિક કોસ્મેટિક ઉદ્યોગ $511 બિલિયન અથવા રૂ. 38.73 લાખ કરોડનું છે, જે 2025 સુધીમાં $716.6 બિલિયન અથવા રૂ. 54.30 લાખ કરોડ સુધી પહોંચવાની ધારણા છે. વિશ્વના બે સૌથી મોટા બજારો, યુએસમાં $62.46 બિલિયન, 4.73 લાખ કરોડ રૂપિયાનો ઉદ્યોગ છે અને ચીનમાં $69.4 બિલિયન એટલે કે 5.58 લાખ કરોડ રૂપિયાનો ઉદ્યોગ છે. જો આપણે ભારતની વાત કરીએ તો 2017માં ભારતનો કોસ્મેટિક ઉદ્યોગ 11 અબજ ડોલર એટલે કે 83 હજાર કરોડ રૂપિયાથી વધુનો હતો, જે અત્યારે 20 અબજ ડોલર એટલે કે 1.50 લાખ કરોડ રૂપિયા થઈ ગયો છે. જે 2025 સુધીમાં $30 બિલિયન એટલે કે રૂ. 2.27 લાખ કરોડ થવાનો અંદાજ છે.
નવી કંપનીઓનું આગમન
ભારતમાં કોસ્મેટિક્સ બિઝનેસ સાથે સંકળાયેલા લોકોનું માનવું છે કે આ તેજીનું મુખ્ય કારણ કોસ્મેટિક સેગમેન્ટ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરતા ઈ-કોમર્સ રિટેલ સેલર્સની સંખ્યામાં વધારો છે. Nykaa અને Purple જેવી અગ્રણી કંપનીઓ નાની બ્રાન્ડ્સ અને સ્ટાર્ટઅપ્સને પ્રોત્સાહન આપવામાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવી રહી છે. ઉદાહરણ તરીકે, બેંગલુરુ સ્થિત પર્સનલ કેર કંપની અર્થીબ્લેન્ડે 2020ની શરૂઆતમાં તેની બ્રાન્ડ ટ્રુ ફ્રોગ લોન્ચ કરી હતી. 2021 માં સ્ટાર્ટ-અપ તરીકે સ્થાપિત, ભારતની અગ્રણી કોસ્મેટિક ઈ-કોમર્સ કંપની, Nykaa, દેશની ટોચની સૌંદર્ય પ્રસાધનો કંપની બની ગઈ છે. હવે તેની પાસે માત્ર મેકઅપ અને સ્કિનકેર પ્રોડક્ટ્સની પોતાની બ્રાન્ડ નથી, પરંતુ તેની પોતાની સાંકળ પણ છે. તેની સફળતાએ પ્લમ અને માયગ્લામ સહિત ઘણી કંપનીઓને આગળ વધવાની પ્રેરણા આપી છે.
કોવિડ દરમિયાન ઓછી અસર
ખાસ વાત એ છે કે કોરોના મહામારી દરમિયાન આ ઈન્ડસ્ટ્રી પર બહુ ખરાબ અસર થઈ નથી. જો કે લોકડાઉનને કારણે 2020માં સ્કિનકેરના સરેરાશ માસિક વેચાણમાં ઘટાડો થયો હતો, પરંતુ પાછળથી તેમાં સુધારો જોવા મળ્યો હતો. જૂન 2021 માં અનલૉક કર્યા પછી, ઉદ્યોગમાં ડિસેમ્બર 2019 ની સરખામણીમાં 30 ટકા વૃદ્ધિ જોવા મળી હતી. નિષ્ણાતોના મતે દર મહિને લગભગ 20 ટકાનો વધારો થઈ રહ્યો છે. કોવિડ-19ને કારણે ઉત્પાદનમાં થોડો ઘટાડો થયો હતો, પરંતુ લોકો ઓનલાઈન જતા હોવાથી વેચાણમાં વધુ અસર જોવા મળી ન હતી, જેના કારણે વેચાણમાં કોઈ ઘટાડો જોવા મળ્યો ન હતો.
ઉદ્યોગના વિકાસ માટે આ પણ એક પરિબળ છે
એસોચેમના એક રિપોર્ટ અનુસાર, જાગૃતિ અને સારા દેખાવાની ઈચ્છાને કારણે 2005 અને 2015 વચ્ચે યુવાનોમાં કોસ્મેટિક પ્રોડક્ટ્સના વપરાશની પેટર્નમાં નોંધપાત્ર વધારો થયો છે. 68% થી વધુ યુવાનોને લાગે છે કે કોસ્મેટિક ઉત્પાદનોનો ઉપયોગ તેમના આત્મવિશ્વાસમાં વધારો કરે છે. મોટા શહેરોમાં, લગભગ 62 ટકા યુવા ગ્રાહકો કોસ્મેટિક અને કોસ્મેટિક પ્રોડક્ટ્સ ઓનલાઈન ખરીદવાનું પસંદ કરે છે જ્યારે 45 ટકા ગ્રાહકો સ્ટોરમાંથી કોસ્મેટિક પ્રોડક્ટ્સ અને કપડાં ખરીદવાનું પસંદ કરે છે. બીજી તરફ, ભારતીય પુરૂષોમાં પર્સનલ કેર જોવાની આકાંક્ષા વધી રહી છે, જેના કારણે છેલ્લા પાંચ વર્ષમાં ભારતીય પુરૂષોના પર્સનલ કેર બજારના 42 ટકાનું નિર્માણ થયું છે. રિપોર્ટ અનુસાર, 18 થી 25 વર્ષની વયજૂથના પુરૂષો ભારતમાં મહિલાઓની તુલનામાં સુંદરતા અને અંગત સંભાળ પર વધુ ખર્ચ કરે છે.
ભારતીય કોસ્મેટિક અને પર્સનલ કેર માર્કેટના મુખ્ય ખેલાડીઓ
કંઈક આવો છે કોસ્મેટિક એડનો બિઝનેસ
ફેબ્રુઆરી 2021માં મીડિયા એજન્સી ઝેનિથના અહેવાલ અનુસાર, 2020માં ભારતમાં સૌંદર્ય શ્રેણીમાં જાહેરાત ખર્ચ સરેરાશ 7.6 ટકાના દરે વધવાની ધારણા છે. જે આગામી બે વર્ષમાં સૌંદર્ય શ્રેણીમાં સુધારણાનું નેતૃત્વ કરશે. ઝેનિથની બિઝનેસ ઇન્ટેલિજન્સ – બ્યુટી એન્ડ પર્સનલ લક્ઝરી રિપોર્ટ જણાવે છે કે આ બજારોમાં બ્યુટી એડવર્ટાઇઝિંગ ખર્ચ 2021માં કુલ $7.5 બિલિયન થશે અને પછી 2022માં વધીને $7.7 બિલિયન થશે, જે સમગ્ર માર્કેટ માટે 4.5 ટકાની સરખામણીમાં 2.6% વધશે. તેનાથી વિપરીત, મજબૂત ગ્રાહક માંગના પરિણામે ભારતનો વિકાસ થવાનો અંદાજ છે. ભારતમાં સૌંદર્ય અને વ્યક્તિગત વૈભવી જાહેરાત ખર્ચ 2019ની સરખામણીએ 2022માં 15.2 ટકા વધુ રહેવાનો અંદાજ છે.
ભારતીય સુંદરીઓ આ ઉત્પાદનોની બ્રાન્ડ એમ્બેસેડર છે
