ભારતીય સેના બંને છેડે તેની સરહદોની તાકાત વધારવા માટે સતત કામ કરી રહી છે. આ માટે ભારતીય સેના પોતાની તાકાત વધારી રહી છે. ત્રણેય સેનાઓ, સમુદ્ર, જમીન અને હવા, નવી ટેક્નોલોજીના હથિયારોથી સજ્જ કરવામાં આવી રહી છે. જ્યાં એક તરફ એલએસી અને એલઓસી પર ઝડપથી રસ્તાઓ બનાવવામાં આવી રહ્યા છે, તો બીજી તરફ આવા એરક્રાફ્ટની જરૂરિયાતો પૂરી કરવામાં આવી રહી છે જેથી ભારતીય સેનાના જવાનોને એકસાથે મોટી માત્રામાં લઈ જઈ શકાય. આ શ્રેણીમાં આજે ભારતને સ્પેન પાસેથી એવું શક્તિશાળી વિમાન મળવા જઈ રહ્યું છે જે મોટી સંખ્યામાં ભારતીય સૈનિકોને એરલિફ્ટ કરી શકે છે. ભારત બુધવારે તેનું પહેલું C-295 ટેક્ટિકલ મિલિટરી એરલિફ્ટ પ્લેન મેળવવા જઈ રહ્યું છે. તેને લાવવા માટે એરફોર્સ ચીફ એર ચીફ માર્શલ વીઆર ચૌધરી યુરોપિયન દેશ સ્પેન પહોંચી ગયા છે. જાણો શું છે આ વિમાનની ખાસિયત, કેમ છે આટલું ફાયદાકારક?
56 એરક્રાફ્ટ ખરીદવામાં આવશે, જે મોટાભાગે ભારતમાં બનેલા છે
ભારતીય સેનાને મળેલું આ એરલિફ્ટ એરક્રાફ્ટ સૈનિકો સાથે લાંબા અંતરને કાપવામાં સંપૂર્ણ રીતે સક્ષમ છે. બે વર્ષ પહેલા ટાટા એરબસ પ્રોજેક્ટ હેઠળ ભારતીય સેના માટે 21,935 કરોડ રૂપિયાની મોટી ડીલ પર હસ્તાક્ષર કરવામાં આવ્યા હતા. આ અંતર્ગત 56 એરક્રાફ્ટ ખરીદવાના છે. C-295 એરક્રાફ્ટને સેનાના જવાનોના હિસાબે ખાસ ડિઝાઇન કરવામાં આવ્યું છે. તેની મુખ્ય વિશેષતા એ છે કે આ વિમાનનો ટેકઓફ સમય અન્ય કાર્ગો એરક્રાફ્ટની તુલનામાં ઓછો છે. આ કારણોસર તે સૈનિકોની હિલચાલ માટે શ્રેષ્ઠ અનુકૂળ છે.
જાણો શું છે C-295ની વિશેષતા?
આ એરક્રાફ્ટ સામાન્ય રનવે કરતા ઘણા ટૂંકા રનવે પરથી ટેકઓફ કરી શકે છે એટલે કે માત્ર 844 મીટર, જ્યારે લેન્ડિંગ માટે માત્ર 420 મીટર રનવેની જરૂર પડે છે.
આ પ્લેન 11 કલાક સુધી સતત ઉડી શકે છે. હવામાં ઇંધણ ભરવાની સુવિધાને કારણે આ શક્ય બન્યું છે. હાલમાં સ્પેન સિવાય ઇજિપ્ત, કેનેડા, પોલેન્ડ જેવા દેશો આ એરક્રાફ્ટનો ઉપયોગ કરી રહ્યા છે.
C-295 પર્વતીય વિસ્તારો માટે સંપૂર્ણપણે અસરકારક છે. નવ ટન પેલોડ અને 71 સૈનિકોને ટૂંકા ટેક-ઓફ અને લેન્ડિંગ ક્ષમતા સાથે લઈ જઈ શકાય છે. તે એક મધ્યમ વ્યૂહાત્મક પરિવહન વિમાન છે.
C-295 એક એન્જિનની મદદથી 13533 ફૂટની ઊંચાઈ સુધી ઉડી શકે છે અને જો બંને એન્જિન કામ કરે તો તે 30 હજાર ફૂટની ઊંચાઈ સુધી જઈ શકે છે.
મેક ઈન ઈન્ડિયા હેઠળ જો 56 એરક્રાફ્ટમાંથી પહેલા 16 એરક્રાફ્ટ બાકી રહે તો બાકીના એરક્રાફ્ટ ભારતમાં જ બનાવવામાં આવશે. તે ટાટા એડવાન્સ સિસ્ટમ લિમિટેડ કંપની દ્વારા બનાવવામાં આવશે.
આ એરક્રાફ્ટ મહત્તમ 9250 કિલોગ્રામ વજન સાથે ઉડી શકે છે. અન્ય કાર્ગો એરક્રાફ્ટથી વિપરીત, તેને ચાર કે પાંચ ક્રૂ મેમ્બરની જરૂર નથી. આ વિમાનમાં બે એન્જિન છે અને તેની ઝડપ 482 કિલોમીટર પ્રતિ કલાક છે.
કાફલામાં સામેલ થતાની સાથે જ ભારત ભદ્ર દેશોમાં સામેલ થઈ જશે.
ગુજરાતમાં ટાટા-એરબસ પ્રોજેક્ટ હેઠળ પ્રથમ C-295 લશ્કરી પરિવહન વિમાન તૈયાર થતાં જ ભારત ભદ્ર દેશોની યાદીમાં સામેલ થશે. હાલમાં માત્ર 11 દેશો પાસે આવી ક્ષમતા છે. જેમાં અમેરિકા, રશિયા, બ્રિટન, ફ્રાન્સ, ઈટાલી, ચીન, સ્પેન જેવા દેશોનો સમાવેશ થાય છે. C-295 સૈન્ય અને રાહત કામગીરી માટે ખૂબ જ ભરોસાપાત્ર વિમાન માનવામાં આવે છે. આ લાઇટ લિફ્ટ્સ માટે ખૂબ જ અસરકારક સાબિત થાય છે, ભારે લિફ્ટ્સ માટે નહીં.
સંરક્ષણ નિષ્ણાત સંદીપ થાપર જણાવે છે કે કેવી રીતે C-295 એરક્રાફ્ટ ભારત માટે ફાયદાકારક છે.
સંરક્ષણ બાબતોના નિષ્ણાત નિવૃત્ત બ્રિગેડિયર સંદીપ થાપરે ઈન્ડિયા ટીવી ડિજિટલને જણાવ્યું હતું કે C-295 જેવા એરક્રાફ્ટ લાઇટ લિફ્ટ માટે છે, જે સૈન્ય કામગીરી તેમજ દુર્ગમ વિસ્તારોમાં બચાવ કામગીરી માટે ખૂબ જ ફાયદાકારક સાબિત થશે.
કટોકટીની સ્થિતિમાં, આવા વિમાન ટૂંકી સૂચના પર સેનાના જવાનોને સરહદ પર લઈ જવા માટે ફાયદાકારક છે.
જો રસ્તો ખરાબ હોય કે બાંધવામાં ન આવ્યો હોય અથવા બોર્ડરનો કોઈ દુર્ગમ વિસ્તાર હોય તો C-295 એરક્રાફ્ટ ખૂબ જ અસરકારક સાબિત થશે. ઉદાહરણ તરીકે, મણિપુર જેવા વિસ્તારોમાં જ્યાં ટૂંકી સૂચના પર વધુ સૈનિકો મોકલવા પડે છે, તો આ ઉપયોગી થશે.
C-295 એરક્રાફ્ટ ઝડપી હલનચલન અને ટૂંકી સૂચના પર કામ કરવા માટે ખૂબ અસરકારક સાબિત થાય છે. ભારતે થોડાક દાયકા પહેલા માલદીવમાં લશ્કરી કાર્યવાહી હાથ ધરી હતી. આ વિમાનો પણ આવા લશ્કરી ઓપરેશનમાં અસરકારક છે. કારણ કે એકસાથે મોટી સંખ્યામાં સૈનિકો મોકલવાની જરૂર છે. પ્રતિભાવ ક્ષમતા વધે છે કારણ કે તે ટૂંકી સૂચના પર પહોંચાડી શકાય છે.
ભારત પાસે 200 થી વધુ સૈનિકોને લઈ જવાની ક્ષમતાવાળા વિમાન પણ છે.
સંદીપ થાપરે કહ્યું કે C-295 જેવા એરક્રાફ્ટ બાલાકોટ એરસ્ટ્રાઈક જેવી પરિસ્થિતિઓમાં કાર્યવાહી માટે ઉપયોગી થશે અને મૂળભૂત રીતે આંતરિક પરિસ્થિતિઓમાં ઉપયોગી થશે. થાપર સમજાવે છે કે જમ્બો એરક્રાફ્ટની ક્ષમતા C-295 જેવા વિમાનો કરતાં વધુ છે. ભારત પાસે IL-76 જમ્બો એરક્રાફ્ટ પણ છે, જે રશિયા પાસેથી લેવામાં આવ્યું હતું. આમાં સેનાના 200થી વધુ જવાનો એકસાથે આગળ વધી શકે છે. જો સૈનિકોને લેહ અને લદ્દાખ લઈ જવાના હોય તો આનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. અમે C-130J સુપર હર્ક્યુલસ વિમાન પણ ખરીદ્યું છે. તેમાં 200 લોકોને લઈ જવાની ક્ષમતા પણ છે.
