અત્યાર સુધી વડાપ્રધાન સ્વતંત્રતા દિવસના અવસર પર દિલ્હીના લાલ કિલ્લા પરથી દેશને સંબોધિત કરતા આવ્યા છે. પરંતુ 21 એપ્રિલ ગુરુવારની સાંજે પહેલીવાર આ પરંપરામાં નવો વળાંક આવી રહ્યો છે. વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી ગુરુ તેગ બહાદુરની જન્મજયંતિ પર આ દિવસે લાલ કિલ્લા પરથી તેમનું સંબોધન કરવા જઈ રહ્યા છે. આવી સ્થિતિમાં કોઈના મનમાં પણ સવાલો ઉભા થઈ શકે છે. જેમ કે શું બન્યું છે કે વડા પ્રધાને લાલ કિલ્લાના સંબોધન સાથે સંબંધિત પરંપરામાં નવો ક્રમ ઉમેર્યો? અને તેની પૃષ્ઠભૂમિમાં શું થઈ શકે છે?, વગેરે. આના જવાબો સરળ રીતે જાણીએ.
વડા પ્રધાન કાર્યાલય (PMO) દ્વારા જારી કરાયેલા એક નિવેદન અનુસાર ગુરુ તેગ બહાદુર સંબંધિત કાર્યક્રમ લાલ કિલ્લા પર દિલ્હી શીખ ગુરુદ્વારા પ્રબંધન સમિતિ (DSGPC)ના સહયોગથી આયોજિત કરવામાં આવી રહ્યો છે. ભારત સરકાર આ કાર્યક્રમમાં સહભાગી છે. 2021માં ગુરુ તેગ બહાદુરના જન્મને 400 વર્ષ પૂર્ણ થયા છે. આ અવસરને લગતા કાર્યક્રમોની હારમાળા ગુરુવારે યોજાનાર કાર્યક્રમ સુધી પહોંચી છે. આ કાર્યક્રમ લગભગ 9.15 વાગ્યે લાલ કિલ્લા પર યોજાશે. જેમાં વડાપ્રધાન ગુરુ તેગ બહાદુરની યાદમાં સિક્કો અને ટપાલ ટિકિટ બહાર પાડશે. તેઓ ઉપસ્થિત જનમેદનીને પણ સંબોધશે. જો કે, આ સંબોધન સ્વતંત્રતા દિવસની જેમ લાલ કિલ્લાની કિલ્લા પરથી નહીં હોય. પરંતુ તેનું સમગ્ર દેશમાં પ્રસારણ કરવામાં આવશે.
ગુરુ તેગ બહાદુરની જન્મજયંતિ સંબંધિત ઉજવણી માટે લાલ કિલ્લાને પસંદ કરવા પાછળ ખાસ કારણો છે. આ લાલ કિલ્લો તે જગ્યા છે જ્યાંથી ભારતના તત્કાલીન મુઘલ શાસક ઔરંગઝેબે ગુરુ તેગ બહાદુરનું શિરચ્છેદ કરવાનો આદેશ આપ્યો હતો. તેનો ગુનો શું હતો? તેમણે મુઘલોના અમાનવીય અત્યાચારો સામે સશસ્ત્ર બળવો કર્યો. આના પર જ્યારે તેની ધરપકડ કરવામાં આવી અને ઇસ્લામ સ્વીકારવાની શરતે તેને જીવ બચાવવાનો વિકલ્પ આપવામાં આવ્યો, ત્યારે તેણે તેનો પણ ઇનકાર કરી દીધો. ગુસ્સે ભરાયેલા બાદશાહે તેના સાથી ભાઈ મતિ દાસના તેની સામે ટુકડા કરી નાખ્યા. બીજા સાથી ભાઈ દયાલ દાસને ઉકળતા પાણીના વાસણમાં ફેંકવામાં આવ્યો. જ્યારે ત્રીજા સાથી ભાઈ સતી દાસને જીવતો સળગાવી દેવામાં આવ્યો હતો. તેમ છતાં જ્યારે ગુરુ તેગ બહાદુરે ઔરંગઝેબની વાત ન સાંભળી ત્યારે તેણે ચાંદની ચોકમાં જાહેરમાં તેનું માથું કાપી નાખ્યું. ત્યાં આજકાલ ગુરુદ્વારા શીશ ગંજ સાહિબની સ્થાપના છે. જો નિષ્ણાંતોનું માનીએ તો આ કાર્યક્રમ માટે લાલ કિલ્લાની ચૂંટણીનું બીજું કારણ પણ હોઈ શકે છે, જે ગત વર્ષના એક કેસ સાથે સંબંધિત છે. ગયા વર્ષે 26 જાન્યુઆરીએ લાલ કિલ્લો એ જગ્યા હતી જ્યાં કેટલાક નિર્દય શીખ યુવાનોએ તોફાનો અને હિંસા આચર્યા હતા. જેના કારણે સમગ્ર વિશ્વમાં શીખ સમુદાયની છબી અને પ્રતિષ્ઠાને ઠેસ પહોંચી હતી. આવી સ્થિતિમાં ગુરુ તેગ બહાદુર સાથે સંબંધિત આ કાર્યક્રમ તે ડાઘ સાફ કરવા અને પ્રતિષ્ઠાને પુનઃસ્થાપિત કરવા માટે એક પ્રતીકાત્મક માધ્યમ બની શકે છે.
