Oscar award 2023/ કેમ વધી રહ્યો છે એશિયા તરફ ઝુકાવ, એશિયા માટે આ હાની કે નુકશાન?

ઓસ્કર 2023માં એશિયન ઓરિજિનના ચાર એક્ટર્સ નોમિનેટ થયા છે. લગભગ 94 વર્ષના ઇતિહાસમાં આવું પહેલીવાર થયું છે. આ પહેલાં 2004માં એશિયન ઓરિજિનના 3 એક્ટર્સ નોમિનેટ થયા…

Mantavya Exclusive
Oscar Awards 2023

Oscar Awards 2023: સોમવારે સવારે ઓસ્કર સેરેમનીમાંથી એવા સમાચાર આવ્યા કે આખો દેશ ‘નાટુ-નાટુ’ કરી રહ્યો છે. આ વખતે ઓસ્કર અવોર્ડ્સમાં ભારતમાંથી 3 નોમિનેશન થયા હતાં અને દીપિકા પાદુકોણને ખાસ પ્રેઝેન્ટર તરીકે બોલાવવામાં આવી હતી.

ફિલ્મ RRRના ગીત ‘નાટુ-નાટુ’ને બેસ્ટ ઓરિજનલ સોંગનો અવોર્ડ મળ્યો. ‘ધ એલિફન્ટ વ્હિસ્પરર્સ’ બેસ્ટ ડોક્યૂમેન્ટ્રી શોર્ટ ફિલ્મ બની. જોકે, ડોક્યુમેન્ટ્રી ફીચર ફિલ્મ ‘ઓલ દૈટ બ્રીથ્સ’ રેસમાંથી બહાર થઈ ગઈ છે. આ વખતે ઓસ્કર અવોર્ડ્સમાં એશિયાઈ દેશોના નોમિનેશનની ખૂબ જ ચર્ચા છે. તો આજે આપણે જાણીશું કે ઓસ્કરમાંથી મોટાભાગે અછૂત રહેનાર એશિયાઈ દેશોનું આ વખતે બંપર નોમિનેશન કેમ થયું? શું આ ઓસ્કર અવોર્ડ્સની ઘટતી વ્યૂઅરશિપ અને રેટિંગ વધારવાની નીતિ છે?

ઓસ્કર 2023માં એશિયન ઓરિજિનના ચાર એક્ટર્સ નોમિનેટ થયા છે. લગભગ 94 વર્ષના ઇતિહાસમાં આવું પહેલીવાર થયું છે. આ પહેલાં 2004માં એશિયન ઓરિજિનના 3 એક્ટર્સ નોમિનેટ થયા હતાં. આ સિવાય પહેલીવાર ઓસ્કરમાં કોઈ એશિયનને બેસ્ટ એક્ટ્રેસનો અવોર્ડ મળ્યો. આ ખિતાબ મલેશિયા-ચીન મૂળની મિશેલ યિઓહને ફિલ્મ ‘Everything Everywhere All At Once’ માટે મળ્યો. ઓસ્કરમાં એક્ટ્રેસ નોમિનેટ થનારી તે બીજી એશિયાઈ મહિલા છે. આ પહેલાં 1936માં ભારતીય મૂળની એક્ટ્રેસ મર્લી ઓબેરોન નોમિનેટ થઈ હતી, પરંતુ અવોર્ડ જીતી શકી નહીં. ઓસ્કર 2023માં પહેલીવાર ભારતમાંથી ત્રણ નોમિનેશન થયાં. એસએસ રાજામૌલીની ફિલ્મ RRRના ગીત ‘નાટુ-નાટુ’એ બેસ્ટ ઓરિજનલ સોંગનો અવોર્ડ જીત્યો. કાર્તિકી ગોંજાલ્વિસના ડાયરેક્શનમાં બનેલી ‘ધ એલિફન્ટ વ્હિસ્પરર્સ’ બેસ્ટ ડોક્યૂમેન્ટ્રી શોર્ટ ફિલ્મ બની. જોકે, ડોક્યૂમેન્ટ્રી ફીચર ફિલ્મ ‘ઓલ દૈટ બ્રીથ્સ’ રેસમાંથી બહાર થઈ ગઈ છે. પહેલાં 94 વર્ષમાં ભારતીય મૂળના લોકોને માત્ર 5 અવોર્ડ્સ મળ્યા હતાં.

એશિયાઈ દેશોથી વધતા નોમિનેશન પાછળ ઓસ્કરનું શું પ્લાનિંગ છે? તે અશીયાઈ દેશો તરફ ઝુકાવ એટલે વધારી રહ્યું છે તો શું આ ઓસ્કર અવોર્ડ્સની ઘટતી વ્યૂઅરશિપ અને રેટિંગ વધારવાની નીતિ છે? કારણકે શું 2015માં ઓસ્કરમાં એક્ટિંગ અવોર્ડના બધા 20 નોમિનેશન વ્હાઇટ લોકોનું કરવામાં આવવાથી ખૂબ જ હંગામો થયો હતો. અમેરિકન એક્ટિવિસ્ટ એપ્રિલ રેને #OscarsSoWhite નામથી સોશિયલ મીડિયા ઉપર કેમ્પિન ચલાવ્યું હતું. તે પછી ધ્યાન ગયું કે ઓસ્કર આયોજિત કરનારી એકેડમીમાં મોટાભાગના ગોરા અને પુરૂષ સભ્યો છે. તેના પછીના વર્ષે ફરી નોમિનેશનમાં ડાઇવર્સિટીની ખામી જોવા મળી ત્યારે ઓસ્કર વિરુદ્ધ કેમ્પિને વધુ જોર પકડ્યુ.

ઓસ્કર અવોર્ડ્સમાં એશિયાઈ ફિલ્મો અને એક્ટર્સની અદેખાઈના પણ આરોપ લાગતા રહ્યા. આ દરમિયાન ઓસ્કર સેરેમનીની વ્યૂઅરશિપની ખરાબ પ્રકારે ઘટતી જઈ રહી હતી. કેમ્પૈન  પછી એકેડમીએ ડાઇવર્સિફિકેશન ઉપર કામ કર્યું. અને 2020 માં, એકેડેમીએ જાહેરાત કરી હતી કે તેના સભ્યોમાં 45% મહિલાઓ હશે, અને 36% ઓછા પ્રતિનિધિત્વ ધરાવતા એથનિક અને રેસિયલ સમુદાયોમાંથી, જેમને નોમિનેશનમાં મતદાનનો અધિકાર હશે. એકેડમીએ ભારતીય અને એશિયાઈ લોકોના નોમિનેશન વધારીને એક વિશાળ ઓડિયન્સને ઓસ્કર સાથે જોડવાની કોશિશ કરી. દીપિકા પાદુકોણનું પ્રેઝેન્ટેશન અને નાટૂ-નાટૂની લાઇવ પરફોર્મન્સથી આ સેરેમનીને વધારે હેપનિંગ બનાવવાની પણ કોશિશ થઈ છે. તેની પોઝિટિવ અસર દર્શકોની સંખ્યા અને રેટિંગ ઉપર જોવા મળી શકે છે.

સૌથી વધારે જોવામાં આવતા ઓસ્કર અવોર્ડ્સ તે વર્ષના છે જ્યારે બ્લોકબાસ્ટર ફિલ્મ નોમિનેટ થઈ હતી. જેમ કે- 1993 (ગાંધી), 1998 (ટાઇટેનિક), 2004 (લોર્ડ ઓફ ધ રિંગ્સ)। 2021માં લોકડાઉનના કારણે કોઈ મોટી ફિલ્મ હતી નહીં એટલે આ વર્ષની વ્યૂઅરશિપ અને રેટિંગ ડાઉન હતી.

1951થી લઈને અત્યાર સુધીનો ઓસ્કરનો ઈતિહાસ દર્શાવે છે કે 7 વખત એવો આવ્યો છે જ્યારે ઓસ્કરનો એશિયા પ્રત્યેનો પ્રેમ અચાનક જાગી ગયો. ક્યારેક અમેરિકી સરકારની નીતિઓના સમર્થનમાં તો ક્યારેક તેના કટ્ટર વિરોધમાં ઓસ્કરનો ઝોક બદલાઈ રહ્યો છે.

સરકારી નીતિઓની સાથે સાથે ઓસ્કર પણ આર્થિક મોરચે થઈ રહેલા ફેરફારોથી બાકાત નથી રહ્યો. એક એશિયન દેશની આર્થિક પ્રગતિ સાથે ઓસ્કરનું ફોકસ પણ બદલાઈ ગયું છે. હોલિવૂડમાં આ વાત ખુલ્લેઆમ કહેવામાં આવતી નથી, પરંતુ એવું ચોક્કસ માનવામાં આવે છે કે ખાસ કરીને વિદેશી ફિલ્મો પસંદ કરવામાં રાજકીય પ્રભાવ ઘણી વખત વર્ચસ્વ ધરાવે છે. 1950નો દાયકા એ સમય હતો જ્યારે બીજા વિશ્વયુદ્ધ પછી મિત્ર દેશોના કબજા હેઠળ આવેલું જાપાન 1952માં આઝાદ થયું હતું. જાપાને અમેરિકા સાથે લશ્કરી સંધિ કરી હતી અને અમેરિકાની પરમાણુ છત્ર હેઠળ આવવાનું સ્વીકાર્યું હતું.

શિગેરુ યોશિદા, 1948 થી 1954 સુધી જાપાનના વડા પ્રધાન, 1951 માં પ્રખ્યાત ‘યોશિદા સિદ્ધાંત’ સાથે આવ્યા. આ મુજબ, ધ્યેય અમેરિકાની મદદથી જાપાનની સ્થાનિક અર્થવ્યવસ્થાને મજબૂત બનાવવાનો હતો. આ તે સમય હતો જ્યારે જાપાને અમેરિકાની મુક્ત વેપાર યોજના હેઠળ ઝડપી આર્થિક પ્રગતિ કરી હતી. આ સમયગાળા દરમિયાન અમેરિકામાં જાપાનની નિકાસ ટોચ પર હતી. અમેરિકામાં જાપાની વાહનો અને ઈલેક્ટ્રોનિક ઉત્પાદનોની ખૂબ માંગ હતી. આ તે સમયગાળો હતો જ્યારે જાપાન અમેરિકા પછી વિશ્વનું બીજું સૌથી મોટું અર્થતંત્ર બન્યું હતું. પરંતુ આ સંબંધોની ઉષ્મા 60 ના દાયકામાં ઓછી થઈ ગઈ. 1970 ના દાયકામાં, યુએસ પ્રમુખ રિચાર્ડ નિક્સન દ્વારા લેવામાં આવેલા નિર્ણયોની શ્રેણીએ સંબંધોને વધુ વણસ્યા. આર્થિક હરીફાઈ પણ તીવ્ર બની. 1961 અને 2002 ની વચ્ચે, 10 જાપાનીઝ ફિલ્મો શ્રેષ્ઠ આંતરરાષ્ટ્રીય ફિલ્મ કેટેગરીમાં નોમિનેટ થઈ હતી, પરંતુ કોઈએ એવોર્ડ જીત્યો ન હતો. 2001માં ચીનની ફિલ્મ ‘ક્રોચિંગ ટાઈગર હિડન ડ્રેગન’ 10 કેટેગરીમાં નોમિનેટ થઈ હતી. તે સમયે બિન-અંગ્રેજી ફિલ્મ માટે આ સૌથી વધુ નોમિનેશન હતું. ખાસ વાત એ હતી કે આ ફિલ્મ બેસ્ટ ફોરેન લેંગ્વેજ ફિલ્મ તેમજ બેસ્ટ ફિલ્મ અને બેસ્ટ ડિરેક્ટરની કેટેગરીમાં નોમિનેટ થઈ હતી.

આ ફિલ્મે 4 ઓસ્કાર એવોર્ડ પણ જીત્યા હતા. જેમાં બેસ્ટ આર્ટ ડિરેક્શન, બેસ્ટ સિનેમેટોગ્રાફી અને બેસ્ટ ઓરિજિનલ સ્કોર સાથે બેસ્ટ ફોરેન લેંગ્વેજ ફિલ્મનો એવોર્ડ સામેલ છે. તે સમયના રાજકીય માહોલ પર નજર કરીએ તો વર્ષ 2000માં જ અમેરિકાએ ચીનને પરમેનન્ટ મોસ્ટ ફેવર્ડ નેશનનો દરજ્જો આપ્યો હતો. યુએસ પ્રમુખ બિલ ક્લિન્ટને ઓક્ટોબર 10, 2000 ના રોજ એક અધિનિયમ પર હસ્તાક્ષર કર્યા. આ અધિનિયમ દ્વારા, ચીન સાથે પરમેનન્ટ નોર્મલ ટ્રેડ રિલેશન્સ (NTR) સીલ કરવામાં આવ્યું હતું. આ દ્વારા ચીન વર્લ્ડ ટ્રેડ ઓર્ગેનાઈઝેશનનું સભ્ય પણ બન્યું. આ પગલાથી ચીન અને અમેરિકા વચ્ચેનો વેપાર અનેકગણો વધી ગયો હતો. ચીનની અર્થવ્યવસ્થાને પણ નવો વેગ આપ્યો.

2008માં ભારતીય પૃષ્ઠભૂમિ પર બનેલી ફિલ્મ ‘સ્લમડોગ મિલિયોનેર’ 9 કેટેગરીમાં નોમિનેટ થઈ હતી. તેમાંથી આ ફિલ્મે 8 કેટેગરીમાં ઓસ્કાર જીત્યો હતો. બેસ્ટ ઓરિજિનલ સ્કોર કેટેગરીમાં ગીતકાર ગુલઝાર અને સંગીતકાર એ.આર. રહેમાનને ઓસ્કાર મળ્યો. તે જ વર્ષે, જાપાની દિગ્દર્શક યોજીરો ટાકિતાની ફિલ્મ ‘ડિપાર્ચર્સ’ને શ્રેષ્ઠ વિદેશી ભાષાની ફિલ્મ શ્રેણીમાં ઓસ્કાર મળ્યો. 1955 પછી જાપાની ફિલ્મ માટે તે પ્રથમ ઓસ્કાર હતો. 2008માં જાપાની દિગ્દર્શક કુનિયો કાટોની એનિમેશન ફિલ્મને પણ શ્રેષ્ઠ એનિમેશન ફિલ્મનો એવોર્ડ મળ્યો હતો.

2011માં ઈરાની ફિલ્મ દિગ્દર્શક અસગર ફરહાદીની ફિલ્મ ‘એ સેપરેશન’ને બેસ્ટ ફોરેન લેંગ્વેજ ફિલ્મનો ઓસ્કાર મળ્યો હતો. ઓસ્કાર જીતનારી આ પ્રથમ ઈરાની ફિલ્મ હતી. 2009માં જ્યારે બરાક ઓબામા અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિ તરીકે ચૂંટાયા ત્યારે ઈરાનના રાષ્ટ્રપતિ મહમૂદ અહમદીનેજાદે 30 વર્ષની પરંપરા તોડીને તેમને અભિનંદન પાઠવ્યા હતા. બરાક ઓબામાએ શપથ લીધા બાદ પોતાના ભાષણમાં આશા વ્યક્ત કરી હતી કે મુસ્લિમ દેશો સાથે અમેરિકાના સંબંધોમાં નવો અધ્યાય શરૂ થશે. 2009 માં, હોલીવુડના કલાકારો અને ફિલ્મ નિર્માતાઓના જૂથે તેહરાનની મુલાકાત લીધી અને ઈરાની ફિલ્મ ઉદ્યોગના પ્રતિનિધિઓ સાથે મુલાકાત કરી. તે સ્પષ્ટ હતું કે અમેરિકી સરકાર ઈરાન સાથેના સંબંધો સુધારવા માંગે છે અને આ પ્રયાસમાં હોલીવુડ સામેલ હતું.

2011માં એક અમેરિકન ડ્રોનને ઈરાની એરસ્પેસમાં અટકાવવામાં આવ્યું હતું. આ ઘટનાથી બંને દેશોના સંબંધોમાં તણાવ સર્જાયો અને સાથે જ અમેરિકાને આખી દુનિયાની સામે શરમજનક થવું પડ્યું. બરાબર આ વર્ષે, ઓસ્કારના મંચ પર પ્રથમ વખત, ઈરાની ફિલ્મને શ્રેષ્ઠ વિદેશી ભાષાની શ્રેણીમાં એવોર્ડ મળ્યો. 2016 માં, એક ઈરાની ફિલ્મે બીજી વખત શ્રેષ્ઠ વિદેશી ભાષાની ફિલ્મનો ઓસ્કાર જીત્યો. ડિરેક્ટર અસગર ફરહાદીની પોતાની ફિલ્મ ‘ધ સેલ્સમેન’ને આ એવોર્ડ મળ્યો હતો.

ત્યાર પછી અમેરિકન રાજકારણ અને હોલીવુડનું દ્રશ્ય સાવ અલગ હતું. ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ અમેરિકામાં રાષ્ટ્રપતિ હતા. હોલીવુડના મોટા ભાગના મોટા નામોએ તેનો ખુલ્લેઆમ વિરોધ કર્યો હતો. અભિનેત્રી મેરિલ સ્ટ્રીપે તો ગોલ્ડન ગ્લોબ એવોર્ડના મંચ પર કહ્યું હતું કે સત્તામાં રહેલા લોકો તેમની સત્તાનો દુરુપયોગ કરી રહ્યા છે.

આ સંજોગોમાં, 2016 માં, એક ઈરાની ફિલ્મને શ્રેષ્ઠ વિદેશી ભાષાની ફિલ્મ તરીકે પસંદ કરવામાં આવી હતી. ફિલ્મના દિગ્દર્શક અસગર ફરહાદીએ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પના પ્રવાસ પ્રતિબંધના આદેશના વિરોધમાં સમારોહનો બહિષ્કાર કર્યો હતો.

2019 માં, કોરિયન ફિલ્મ ‘પેરાસાઇટ’ 6 કેટેગરીમાં નોમિનેટ થઈ હતી. આ ફિલ્મે 4 ઓસ્કાર જીત્યા હતા. તેમાંથી બેસ્ટ ફિલ્મ, બેસ્ટ ડાયરેક્ટર અને બેસ્ટ ઓરિજિનલ સ્ક્રીનપ્લે સમાન હતા… આ ફિલ્મને બેસ્ટ ફોરેન લેંગ્વેજ ફિલ્મનો ઓસ્કાર પણ મળ્યો હતો. 2020 માં, કોરિયન ફિલ્મ ‘મિનારી’ શ્રેષ્ઠ ફિલ્મ સહિત 6 કેટેગરીમાં નોમિનેટ થઈ હતી. અભિનેત્રી યુન યૂ જુંગને આ ફિલ્મ માટે શ્રેષ્ઠ સહાયક અભિનેત્રીનો ઓસ્કાર મળ્યો હતો.

ક્લો ઝાઓને ફિલ્મ ‘નોમડલેન્ડ’ માટે શ્રેષ્ઠ દિગ્દર્શકનો એવોર્ડ મળ્યો હતો. ક્લો ઝાઓ ચીની વંશના છે. શ્રેષ્ઠ દિગ્દર્શક માટે ઓસ્કાર જીતનાર તે ચાઈનીઝ મૂળની પ્રથમ મહિલા છે.

અમેરિકા અને દક્ષિણ કોરિયા વચ્ચેના સંબંધો હંમેશા સારા રહ્યા છે. પરંતુ 2016થી થોડો તણાવ વધ્યો છે. કારણ હતું અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પનું નિવેદન. ટ્રમ્પે કહ્યું હતું કે દક્ષિણ કોરિયા સાથે મુક્ત વેપાર કરારને કારણે અમેરિકનો નોકરી ગુમાવી રહ્યા છે. આ સાથે જ ટ્રમ્પે ઉત્તર કોરિયા સાથે પોતાની નિકટતા વધારવાનો પણ પ્રયાસ કર્યો હતો. આ કારણોસર દક્ષિણ કોરિયામાં અમેરિકન સરકાર વિરુદ્ધ વાતાવરણ સર્જાયું હતું. આ સમયે જ દક્ષિણ કોરિયામાં અમેરિકન એન્ટિ-મિસાઇલ સિસ્ટમ THAAD ની તૈનાતીનો વિરોધ પણ શરૂ થયો હતો. આ સમયગાળામાં વધુ એક પરિવર્તન મનોરંજન ક્ષેત્રે વધ્યું હતું. ટિકટોક જેવા પ્લેટફોર્મને કારણે કોરિયન પોપ કલ્ચર અને સંગીત પશ્ચિમી દુનિયામાં લોકપ્રિય બની રહ્યા હતા. K-POP બેન્ડ દરેક જગ્યાએ લોકપ્રિયતામાં વધી રહ્યા હતા.

એક તરફ ટ્રમ્પ સાથે હોલીવુડના બંધુત્વના ખરાબ સંબંધો અને બીજી તરફ કોરિયન સંસ્કૃતિનો વધતો પ્રભાવ… સતત બે વર્ષ સુધી કોરિયન ચહેરાઓએ ઓસ્કર સ્ટેજ પર પણ પ્રભુત્વ જમાવ્યું. 2021 માં, જાપાની ફિલ્મ ‘ડ્રાઈવ માય કાર’ને શ્રેષ્ઠ વિદેશી ભાષાની ફિલ્મ શ્રેણીમાં ઓસ્કાર મળ્યો. આ ફિલ્મ બેસ્ટ ફિલ્મ અને બેસ્ટ ડિરેક્ટર સહિત કુલ 4 કેટેગરીમાં નોમિનેટ થઈ હતી. ‘ધ લોંગ ગુડબાય’ એ બેસ્ટ લાઈવ એક્શન શોર્ટ ફિલ્મ કેટેગરીમાં ઓસ્કાર જીત્યો હતો. તેને બનાવનાર રિઝ અહેમદ પાકિસ્તાની છે અને અનિલ કારિયા ભારતીય મૂળનો છે. સમર ઓફ સોલ શ્રેષ્ઠ ડોક્યુમેન્ટરી ફીચર ફિલ્મ કેટેગરીમાં ઓસ્કાર જીત્યો હતો. ફિલ્મના નિર્માતાઓમાં જોસેફ પટેલ પણ ભારતીય મૂળના છે. 2022 માં, એશિયન કાસ્ટ અને બેકગ્રાઉન્ડ ફિલ્મ એવરીથિંગ એવરીવેર ઓલ એટ વન્સ 10 કેટેગરીમાં નામાંકિત કરવામાં આવી હતી. તેમાંથી આ ફિલ્મે બેસ્ટ ફિલ્મ, બેસ્ટ ડિરેક્ટર અને બેસ્ટ એક્ટ્રેસ સહિત 7 કેટેગરીમાં ઓસ્કાર જીત્યો હતો. ભારતીય ફિલ્મ ‘RRR’ના ગીત ‘નાતુ નાતુ’ને બેસ્ટ ઓરિજિનલ સ્કોર કેટેગરીમાં ઓસ્કાર મળ્યો હતો. ભારતીય ફિલ્મ નિર્માતાઓ કાર્તિકી ગોન્સાલ્વિસ અને ગુનીત મોંગાની ફિલ્મ ‘ધ એલિફન્ટ વ્હિસ્પર્સ’એ શ્રેષ્ઠ ડોક્યુમેન્ટરી શોર્ટ સબ્જેક્ટ કેટેગરીમાં ઓસ્કાર જીત્યો હતો.

ઓસ્કાર સમારોહમાં 2021 અને 2022ની ફિલ્મો માટે ચીની મૂળથી લઈને ભારતીય અને જાપાની કલાકારો, ફિલ્મ નિર્માતાઓ સાથે ચર્ચા કરવામાં આવી હતી. જો જોવામાં આવે તો તે એશિયામાં પણ અમેરિકન વિદેશ નીતિ જેવી જ દેખાય છે. યુએસ સરકાર એશિયન શક્તિઓ વચ્ચે સંતુલન જાળવવાનો પ્રયાસ કરી રહી છે.

એક તરફ જાપાન અને ભારતને ખુલ્લેઆમ સમર્થન આપતું અમેરિકા ચીન સામે મોરચો જાળવી રાખવા માંગે છે. બીજી બાજુ, તે ચીન સાથેના વેપાર સંબંધોને ફરીથી વાટાઘાટ કરવામાં પણ ખૂબ જ રસ ધરાવે છે. 1982માં રિચર્ડ એટનબરોની ફિલ્મ ‘ગાંધી’ 11 કેટેગરીમાં નોમિનેટ થઈ હતી. અને આ ફિલ્મે 8 ઓસ્કાર જીત્યા હતા. પ્રથમ વખત, એક ભારતીય ભાનુ અથૈયાને પણ તે જ સમયે શ્રેષ્ઠ કોસ્ચ્યુમ ડિઝાઇન શ્રેણીમાં એવોર્ડ મળ્યો હતો. પરંતુ આ સમયગાળો રાજકીય દ્રશ્ય કરતાં ફિલ્મની પૃષ્ઠભૂમિ પર વધુ પ્રભુત્વ ધરાવતો હતો. મહાત્મા ગાંધીના જીવન પર બનેલી આ પ્રથમ આંતરરાષ્ટ્રીય ફિલ્મ હતી. દિગ્દર્શક રિચાર્ડ એટનબરો દ્વારા પણ તેનો પ્રચાર કરવામાં આવ્યો હતો.

રાજકીય રીતે, તે સમયે અમેરિકન પ્રમુખ રિચર્ડ નિક્સનને બ્રિટિશ વડા પ્રધાન માર્ગારેટ થેચર સાથે ખૂબ સારા સંબંધો હોવાનું માનવામાં આવતું હતું. જ્યારે ભારતના વડા પ્રધાન ઈન્દિરા ગાંધીની નિક્સન વહીવટીતંત્ર સાથેની તકરાર પણ જાણીતી હતી.

પરંતુ તે સમયે ફિલ્મની પૃષ્ઠભૂમિ આ રાજકીય સમીકરણ પર વધુ પ્રભુત્વ ધરાવતી હતી. ખાસ વાત એ છે કે ભારતમાં બ્રિટિશ શાસનના અનેક અતિરેકને દર્શાવતી ફિલ્મના મેકર્સ પણ બ્રિટિશ હતા.

જો કે ‘ગાંધી’ને બ્રિટિશ એકેડેમી ફિલ્મ એવોર્ડ્સ એટલે કે બાફ્ટા ખાતે માત્ર ચાર એવોર્ડ મળ્યા હતા, પરંતુ ફિલ્મને ઓસ્કર સ્ટેજ પર 8 કેટેગરીમાં એવોર્ડ મળ્યા હતા.

અમેરિકામાં ચાલી રહેલી હિલચાલની ઓસ્કર પર પણ સ્પષ્ટ અસર પડે છે.

2020 માં અમેરિકામાં બ્લેક લાઇવ્સ મેટર ચળવળ પછી, 7 અશ્વેત કલાકારોને વર્ષ 2021 માં ઓસ્કાર મળ્યો. આગામી સમયમાં આ સંખ્યા વધુ વધશે તેવી અપેક્ષા હતી. જો કે, આવું બન્યું ન હતું. 2022 માં, ઓસ્કાર જીતનારા અશ્વેત કલાકારોની સંખ્યા ઘટીને 4 થઈ ગઈ અને આ વખતે આ સમુદાયના લોકો માત્ર એક જ ઓસ્કાર મેળવી શક્યા.

આ પણ વાંચો: Childlessness/ કેમ લોકો અપનાવી રહ્યા છે ચાઈલ્ડ ફ્રી કોન્સેપ્ટ?