26 જાન્યુઆરી, પ્રજાસત્તાક દિવસે, ખેડુતોની ટ્રેક્ટર રેલી દરમિયાન, દિલ્હીમાં હિંસાના તાર ટેલિગ્રામ, ટ્વિટર, ટૂલકિટ મારફત થઈને ખાલીસ્તાન પહોંચ્યા હતા અને હવે તેઓ પાકિસ્તાન એટલે કે આઈએસઆઈ સાથે જોડાતા જોવા મળે છે. ખરેખર, આ વાતનો ખુલાસો દિલ્હી પોલીસે કર્યો છે. આ કિસ્સામાં, ગ્રેટા થનબર્ગ પછી એમઓ ધાલીવાલ, દિશા રવિ, નિકિતા જેકબ અને શાંતનુ નામ બહાર આવ્યા છે. તે જ સમયે, દિલ્હી પોલીસ આ સમગ્ર મામલામાં ભજન સિંહ અને પીટર ફ્રેડરિકની સંડોવણીની વાત કરી રહી છે. બધા પછી ટૂલકિટ શું છે? આ બધા લોકો કોણ છે અને તેમનું જોડાણ 26 જાન્યુઆરીની હિંસા સાથે કેમ જોડાયેલું છે? કેવી રીતે ખેડૂત આંદોલનના તાર ટ્વિટર, ટૂલકીટ અને ટેલિગ્રામ દ્વારા ખાલીસ્તાન અને હવે પાકિસ્તાન પહોંચ્યા..? જો તમે આ આખી બાબતને સરળ ભાષામાં સમજવા માંગતા હો, તો આ અહેવાલ તમારા માટે ખાસ તૈયાર કરવામાં આવ્યો છે.
કેસ 26 જાન્યુઆરીથી શરૂ થયો
ખરેખર, આ આખી વાર્તા 26 જાન્યુઆરીની હિંસાથી શરૂ થાય છે. તે દિવસે ખેડૂતો દિલ્હીમાં ટ્રેક્ટર માર્ચ કાઢી રહ્યા હતા. તે દરમિયાન, કેટલાક અસામાજિક તત્વોએ દિલ્હીમાં હિંસા ભડકાવી હતી અને લાલ કિલ્લા પર તિરંગાનું અપમાન કર્યું હતું. આ કેસમાં દીપ સિદ્ધુની અત્યાર સુધીની ધરપકડ કરવામાં આવી છે, જ્યારે આરોપી ગેંગસ્ટર લખા સિધનાની શોધ ચાલુ છે. તેના પર એક લાખનું ઇનામ જાહેર કરાયું છે. તે જ સમયે, દિલ્હી પોલીસે આ કેસની તપાસ દરમિયાન ટૂલકિટનો ઉલ્લેખ કર્યો હતો.
ટૂલકીટ શું છે અને તે કેવી રીતે કાર્ય કરે છે?
જ્યારે દિલ્હી પોલીસે પહેલીવાર ટૂલકીટનું નામ લીધું ત્યારે દેશના સામાન્ય લોકો સમજી શક્યા નહીં કે આ શું છે? શું કોઈ હથિયાર અથવા એપ્લિકેશન છે, જેના ઉપયોગથી ખેડૂતો આંદોલન કરવા લાગ્યા હતા. આપણે સૌ પ્રથમ સમજી શું કે આ ટૂલકીટ શું છે અને તે કેવી રીતે કાર્ય કરે છે? ખરેખર, ટૂલકીટ એ એક દસ્તાવેજ છે જે કોઈ મુદ્દાને સમજાવવા માટે રચાયેલ છે. તે કોઈપણ સિદ્ધાંતને વ્યવહારિક તરીકે સમજાવવા માટે બનાવવામાં આવે છે. સરળ ભાષામાં કહીએ તો જો તમે કોઈ પ્રોગ્રામને શરૂ કરવા અથવા વિસ્તૃત કરવા માટે કેટલાક મુખ્ય મુદ્દાઓ જુદા તારવો છો. તો તે ડિજિટલ ભાષામાં ટૂલકીટ કહે છે. આંદોલન જેવા
કિસ્સાઓમાં, આ ટૂલકિટ તે લોકો સાથે શેર કરવામાં આવે છે જેમની હાજરી ચળવળની અસરને વધારી શકે છે. આવા એક ટૂલકિટને ખેડૂત આંદોલનને વધારવા માટે દોષી ઠેરવવામાં આવી રહ્યા છે.
ટૂલકિટ કેવી રીતે તૈયાર કરવામાં આવે છે?
હવે સવાલ એ છે કે ટૂલકિટ કેવી રીતે બને છે? ખરેખર, ટૂલીકીટને રેલી, હડતાલ અથવા ચળવળ દરમિયાન દિવાલો પર મૂકવા માટેના પોસ્ટરનું ડિજિટલ સંસ્કરણ કહી શકાય. તેમાં સોશિયલ મીડિયા પર વપરાતા હેશટેગનો સંદર્ભ આપે છે. ઉપરાંત, તેમાં ઉલ્લેખ કરવામાં આવે છે કે, કયા પ્રકારનાં ટ્વીટ્સ અથવા પોસ્ટ્સ કે જેના દ્વારા આંદોલનને ફાયદો થઈ શકે છે. ટૂલકિટમાં, આંદોલનકારીઓને અભિયાન અને સમાચાર વગેરેથી સંબંધિત માહિતી પણ આપી શકાય છે. ઉપરાંત, પ્રદર્શન કરવાની રીત પણ વર્ણવી શકાય છે. દિલ્હી પોલીસે દાવો કર્યો છે કે ક્લાઇમેટ એક્ટિવિસ્ટ ગ્રેટા થનબર્ગે ગૂગલ ડોક્યુમેન્ટ દ્વારા ટૂલકીટ શેર કરી છે.
26 જાન્યુઆરી અને ટૂલકીટ વિશે શું?
દિલ્હી પોલીસના સાયબર સેલના જોઇન્ટ કમિશનર પ્રેમ નાથના જણાવ્યા અનુસાર ટૂલકિટની ‘પ્રાયર એક્શન’ ડિજિટલ સ્ટ્રાઇક અને 26 ઓગસ્ટના રોજ ‘ઓન ગ્રાઉન્ડ એક્શન’ પર ફીજીકલ કાર્યવાહીનો ઉલ્લેખ હતો. દિલ્હી પોલીસનો દાવો છે કે 26 જાન્યુઆરીએ રાજધાનીમાં જે પણ બન્યું તે ટૂલકિટમાં દર્શાવેલ એક્શન પ્લાન જેવું જ હતું. કોને અનુસરવું અને કોને ટેગ કરવું, તે બધું નક્કી થયું. દિલ્હી પોલીસના કહેવા મુજબ આ ટૂલકિટ પાછળની સંસ્થા પર પ્રતિબંધ છે અને ખાલિસ્તાની તરફી છે.
થનબર્ગનું નામ કેવી રીતે સામે આવ્યું?
ખરેખર, આબોહવા કાર્યકર ગ્રેટા થનબર્ગે 3 ફેબ્રુઆરીએ ખેડૂત આંદોલનને લગતી ટૂલકિટ ટ્વિટર પર પોસ્ટ કરી હતી. જો કે, પછીથી તેને ડીલીટ કરી નાખવામાં આવી હતી. આ ટ્વિટમાં ગ્રેટાએ લખ્યું, ‘જો તમે ખેડૂતોની મદદ કરવા માંગતા હો, તો તમે આ ટૂલકિટ (દસ્તાવેજ) ની મદદ લઈ શકો છો’. 4 ફેબ્રુઆરીએ ગ્રેટાએ ફરીથી ટૂલકિટ શેર કરી અને લખ્યું, “આ એક નવી ટૂલકિટ છે, જે લોકો હાલમાં ભારતમાં જમીન પર કામ કરી રહ્યા છે, તેમના દ્વારા બનાવવામાં આવી છે.” જો તમે ઇચ્છો તો આ દ્વારા તમે તેમની મદદ કરી શકો છો. દિલ્હી પોલીસે આ ટૂલકિટને ઉશ્કેરણીજનક દસ્તાવેજ ગણાવી હતી. ઉપરાંત, તેના લેખકો સામે કેસ દાખલ કર્યો. નોંધનીય છે કે આ ટૂલ કીટ 11 જાન્યુઆરીએ ઝૂમ પરની બેઠક બાદ બનાવવામાં આવી હતી અને આંદોલનકારીઓને પહોંચતી હતી. જ્યારે ગ્રેટાએ૩-4 ફેબ્રુઆરીએ તેને ટ્વિટ કર્યું ત્યારે તે ચર્ચાનો વિષય બન્યો.
એમ.ઓ.ધાલીવાલ, દિશા રવિ, નિકિતા જેકબ અને શાંતનુમાં કનેક્શન?
હવે સવાલ એ ઉભો થાય છે કે ગ્રેટા થનબર્ગ પછી ટૂલકિટ કેસમાં એમઓ ધાલીવાલ, દિશા રવિ, નિકિતા જેકબ અને શાંતનુ નામ કેવી રીતે સામે આવ્યું? આ બધા વચ્ચે શું જોડાણ છે? હકીકતમાં, ગ્રેટા થનબર્ગ પછી આ કેસમાં ચાર મુખ્ય પાત્રો દેખાયા છે. એમઓ ધાલીવાલ, દિશા રવિ, નિકિતા જેકબ અને શાંતનુના નામ છે.
એમઓ ધાલીવાલ સામે શું આરોપ છે?
એમઓ ધાલીવાલ આ સમગ્ર મામલાની મુખ્ય કડી હોવાનું કહેવાય છે. તેમની સંસ્થા પોએટિક જસ્ટિસ ફાઉન્ડેશન પર ટૂલકીટ બનાવવાનો આરોપ છે. દિલ્હી પોલીસ આ સંગઠનને ખાલિસ્તાન તરફી ગણાવી રહી છે. ખરેખર, કેનેડામાં જન્મેલા એમઓ ધાલીવાલ ડિજિટલ બ્રાંડિંગ ક્રિએટીવ એજન્સી સ્કાય રોકેટના ડિરેક્ટર છે. તે પોએટિક જસ્ટિસ ફાઉન્ડેશનના સ્થાપક પણ છે. સપ્ટેમ્બર 2020 માં, તેણે સોશિયલ મીડિયા પર એક પોસ્ટ મૂકી. તેમાં તેણે લખ્યું હતું કે હું ખાલિસ્તાની છું. દિલ્હી પોલીસ દ્વારા શરૂઆતી તપાસમાં બહાર આવ્યું છે કે, વિવાદાસ્પદ ટૂલકીટ ધાલીવાલની સંસ્થાએ વિકસાવી હતી. 11 જાન્યુઆરીએ પ્રજાસત્તાક દિવસ પહેલા ઝૂમ પર એક વર્ચ્યુઅલ મીટિંગ યોજવામાં આવી હતી, જેમાં પુનિત નામની મહિલાએ નિકિતા, દિશા, શાંતનુ સહિત 70 જેટલા લોકોનો સમાવેશ કર્યો હતો. બેઠકનો હેતુ પ્રજાસત્તાક દિનની આસપાસ અને તે પહેલાં સોશિયલ મીડિયા પર ગભરાટ ફેલાવવાનો હતો. ત્યારબાદ નિકિતા, દિશા અને શાંતનુએ ટૂલકિટનો મુસદ્દો તૈયાર કર્યો.
શાંતનુ કોણ છે, આ બાબતમાં તે કેવી રીતે ફસાયેલ છે?
દિલ્હી પોલીસના કહેવા મુજબ, ટૂલકિટ મામલામાં શાંતનુ બીજી મહત્વની કડી છે. મહારાષ્ટ્રના બીડનો રહેવાસી શાંતનુ એન્જિનિયર છે અને નિકિતા જેકબ અને દિશાનો સાથી છે. તે નિકિતા સાથે એનજીઓ એક્સઆર સાથે પણ સંકળાયેલ છે. દિલ્હી પોલીસના સાયબર સેલના જોઇન્ટ કમિશનર પ્રેમ નાથના જણાવ્યા અનુસાર, શાંતનુએ એક ઇમેઇલ એકાઉન્ટ બનાવ્યું, જે ટૂલકીટવાળા ગુગલ ડોક્યુમેન્ટના માલિક છે. શાંતનુએ આ ટૂલકિટ દિશા, નિકિતા અને અન્ય લોકો સાથે શેર કરી.
દિશા રવિની ધરપકડ કેમ?
દિલ્હી પોલીસે ટૂલકીટ કેસમાં પહેલી ધરપકડ કરી હતી, જે અંતર્ગત 22 વર્ષીય એમબીએની વિદ્યાર્થી દિશા રવિની બેંગ્લોરથી ધરપકડ કરવામાં આવી હતી. હકીકતમાં, દિશાએ વર્ષ 2019 માં ફ્યુચર માટે શુક્રવારે ક્લાઇમેટ એક્ટિવિસ્ટ ગ્રુપના ઈન્ડિયા વિંગની શરૂઆત કરી હતી. આ આંતરરાષ્ટ્રીય જૂથના સ્થાપક ગ્રેટા થનબર્ગ છે. દિલ્હી પોલીસના જણાવ્યા મુજબ, ખેડૂત આંદોલન સાથે સંકળાયેલ ટૂલકિટનું ડ્રાફ્ટ દિશાએ કર્યું હતું. જેને ગ્રેટાએ ટ્વિટર પર પોસ્ટ કરી હતી, તેને શાંતનુ અને નિકિતાએ સાથે મળીને તૈયાર કરી હતી. અને તેને સંપાદિત કર્યું. આ ટૂલકિટને ફેલાવવા માટે, એક વોટ્સએપ જૂથ બનાવ્યું. તે જ સમયે, દિશાએ આ ટૂલકિટને ગ્રેટાને ટેલિગ્રામ એપ્લિકેશન દ્વારા મોકલી હતી, પરંતુ આ મામલો વધુ બગડતો જોઈને દિશાએ ગ્રેટાને તેને દૂર કરવા કહ્યું. બાદમાં દિશાએ ટૂલકીટ માટે બનાવેલું વોટ્સએપ ગ્રુપ પણ ડિલીટ કર્યું હતું. દિશા કહે છે કે તે ખેડૂત આંદોલનને ટેકો આપવા માંગતી હતી. આવી સ્થિતિમાં તેણે આ ગૂગલ ડોક્યુમેન્ટની માત્ર બે લાઇનો એડિટ કરી હતી. જોકે, દિશાએ પોલીસ પૂછપરછમાં ગ્રેટા સાથે ચેટ કરવાની અને ટ્વીટ ડિલીટ કરવાની કબૂલાત આપી હતી.
પોલીસ નિકિતા જેકબને કેમ શોધી રહી છે?
દિલ્હી પોલીસ ટૂલકીટ કેસમાં નિકિતા જેકબની પણ શોધ કરી રહી છે. મુંબઈની રહેવાસી નિકિતા મહારાષ્ટ્ર અને ગોવા સ્ટેટ બાર કાઉન્સિલમાં નોંધાયેલ છે. તે સોશિયલ જસ્ટિસ અને ક્લાઇમેટ એક્ટિવિસ્ટ છે. સોશિયલ મીડિયા પ્રોફાઇલ મુજબ, તે બોમ્બે હાઈકોર્ટમાં એડવોકેટ છે. દિલ્હી પોલીસે આરોપ લગાવ્યો છે કે નિકિતાએ દિશા અને શાંતનુ સાથે મળીને ટૂલકીટ બનાવી અને સંપાદિત કરી હતી. આ ઉપરાંત નિકિતા, ઝૂમ એપ્લીકેશન પર ધાલીવાલની સાથે વર્ચુઅલ મીટિંગમાં પણ સામેલ થઈ હતી.
પહેલા ખાલિસ્તાન, હવે પાકિસ્તાન સાથે પણ જોડાણ છે
દિલ્હી પોલીસે આરોપ લગાવ્યો છે કે આ સમગ્ર મામલામાં ખાલિસ્તાન સમર્થકો ટૂલકીટ દ્વારા સમગ્ર વિશ્વમાં ભારતની છબીને દૂષિત કરવાનું કાવતરું ઘડી રહ્યા છે. ભારતીય સંસ્કૃતિને નુકસાન પહોંચાડવા ઉપરાંત તે વિદેશમાં ભારતીય દૂતાવાસને પણ નિશાન બનાવવા માંગતા હતા. એક કાવતરું કરવામાં આવ્યું હતું કે લોકો ખેડૂતોના સમર્થનમાં ભારતીય દૂતાવાસોને ઘેરી લેશે. હવે, તપાસ દરમિયાન, દિલ્હી પોલીસને ટૂલકિટની સૂચિમાં પાકિસ્તાની ગુપ્તચર એજન્સી આઈએસઆઈ સાથે સંકળાયેલા ભજનસિંહ ભીંદર ઉર્ફે ઇકબાલ ચૌધરી અને પીટર ફ્રેડરિકનાં નામ મળ્યાં છે. હવે તપાસ કરવામાં આવી રહી છે કે આઈએસઆઈ તરફથી કોઈ ભંડોળ હતું કે કેમ. પોલીસનું કહેવું છે કે નિકિતા જેકબ અને શાંતનુની ધરપકડ થયા પછી જ તેનો ખુલાસો થશે.
મંતવ્ય ન્યૂઝ દ્વારા જાહેર અપીલ –
નાગરીકોની શિસ્તબધ્ધતા અને તંત્રની અથાગ મહેનતનાં કારણે ગુજરાતમાં કોરોના નામશેષ થવાનાં આરે પહોંચી ચૂક્યો છે. ગાફેલ રહેવાની બીલકુલ જરુર નથી કારણ કે કોરોનાની સંપૂર્ણ નાબૂદીમાં હજુ થોડો સમય લાગશે. જો કે, ગુજરાતનાં આ સદનસીબ છે કે કોરોનાની ચાલ મંદી પડી છે, બાકી વિશ્વનાં અનેક દેશમાં આજે પણ કોરોના કહેર વર્તાવી જ રહ્યો છે. આવા સમયે અમે મંતવ્ય ન્યૂઝ તમામ નાગરીકોને અપીલ કરીએ છીએ કે, કોરોનાથી ડરવાની નહીં, પરંતુ સંયમ સાથે વર્તવાની જરુર છે અને જે આપણે કરી પણ બતાવ્યું છે. છતા પણ બને તેટલો જાહેર સંપર્ક ટાળો, કોરોના માર્ગદર્શીકા અને સરકારનાં સૂચનોનું ચુસ્તપણે પાલન કરો અને સ્વજનોને પણ કરાવો. આ કાળમાં તકેદારીએ જ સ્વસ્થ્ય હોય, ચાલો સંયમ સાથે નિયમોનું પાલન કરી એક જાગૃત નાગરીકની ફરજ બજાવીએ…
