કાબુલોવના નેતૃત્વમાં એક રશિયન પ્રતિનિધિમંડળ ગુરુવારે અહીં પહોંચ્યું હતું. અફઘાન સરકારના ડેપ્યુટી પ્રવક્તા ઝિયા અહમદ તકલે જણાવ્યું હતું કે અફઘાન અધિકારીઓએ રશિયન ટીમ સાથે બંને દેશો વચ્ચે આર્થિક પ્રોજેક્ટ શરૂ કરવાની સંભાવના પર ચર્ચા કરી હતી. ચીનના વિદેશ પ્રધાન વાંગ યી અને અફઘાનિસ્તાનમાં રશિયાના વિદેશ દૂત ઝમીર કાબુલોવની મુલાકાત, જે એક જ દિવસે થોડા કલાકોના અંતરે થઈ હતી, તેને અહીં ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ ઘટનાક્રમ તરીકે જોવામાં આવી રહી છે. વાંગે ગુરુવારે કોઈ પણ અગાઉના કાર્યક્રમો વિના અહીં આવવાનું નક્કી કર્યું. એવું કહેવામાં આવ્યું હતું કે અહીં તેણે રખેવાળ વિદેશ મંત્રી અમીર ખાન મુત્તાકી અને અન્ય તાલિબાન અધિકારીઓ સાથે ઘણા મુદ્દાઓ પર વિગતવાર વાતચીત કરી હતી. તેમાંથી ચીનના મહત્વાકાંક્ષી પ્રોજેક્ટ બેલ્ટ એન્ડ રોડ ઇનિશિયેટિવ (BRI)માં અફઘાનિસ્તાનની સંભવિત ભૂમિકા છે.
અફઘાનિસ્તાનના વિદેશ મંત્રી બેઇજિંગની મુલાકાત લેશે
કાબુલોવના નેતૃત્વમાં એક રશિયન પ્રતિનિધિમંડળ પણ ગુરુવારે અહીં પહોંચ્યું હતું. અફઘાનિસ્તાન સરકારના નાયબ પ્રવક્તા ઝિયા અહમદ તકલે કહ્યું કે અફઘાન અધિકારીઓએ રશિયન ટુકડી સાથે મળીને બંને દેશો વચ્ચે આર્થિક પ્રોજેક્ટ શરૂ કરવાની સંભાવના પર ચર્ચા કરી. નિરીક્ષકોનું કહેવું છે કે યુક્રેન પર રશિયન હુમલા બાદ વિશ્વમાં જે સમીકરણો બન્યા છે તેની વચ્ચે ચીન અને રશિયા પરસ્પર સહમત ભૂરાજકીય પહેલ કરી રહ્યા છે. તેઓ યુરેશિયાના મોટા ભાગ પર પોતાનો પ્રભાવ મજબૂત કરવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છે. આ દરમિયાન અફઘાનિસ્તાનને મહત્વની કડી માનવામાં આવે છે.
ચીનના સરકાર તરફી અખબાર ગ્લોબલ ટાઈમ્સમાં પ્રકાશિત અહેવાલ મુજબ વાંગની મુલાકાતનો મુખ્ય હેતુ અફઘાનિસ્તાનના પડોશી દેશોના વિદેશ મંત્રીઓની આગામી બેઠકમાં અફઘાન સરકારની હાજરી સુનિશ્ચિત કરવાનો હતો. આ બેઠક બેઈજિંગમાં યોજાવા જઈ રહી છે. અફઘાનિસ્તાને આ પહેલા યોજાયેલી આવી બે બેઠકોમાં ભાગ લીધો ન હતો. ગયા વર્ષે સપ્ટેમ્બર અને ઓક્ટોબરમાં પાકિસ્તાન અને ઈરાનમાં આ બેઠકો થઈ હતી. વાંગ સાથેની વાતચીત બાદ તાલિબાનના પ્રવક્તાએ જાહેરાત કરી હતી કે વિદેશ મંત્રી મુત્તાકી બેઇજિંગ બેઠકમાં ભાગ લેશે.
‘ત્રણ આદર’ અને ‘ત્રણ વર્જિત’ નું જ્ઞાન
અફઘાન નેતાઓ સાથે વાતચીત દરમિયાન વાંગે તેમને ચીનની નીતિ જણાવી. તેમણે કહ્યું કે ચીનની અફઘાન નીતિ “ત્રણ આદર” અને “ત્રણ વર્જિત” પર આધારિત છે. આ હેઠળ, ચીન અફઘાનિસ્તાનની સ્વતંત્રતા, સાર્વભૌમત્વ અને પ્રાદેશિક અખંડિતતાનું સન્માન કરે છે; તે અફઘાનિસ્તાનની ધાર્મિક માન્યતાઓ અને પરંપરાઓનો આદર કરે છે; અને તે અફઘાન લોકો દ્વારા કરવામાં આવેલી સ્વતંત્ર પસંદગીનો આદર કરે છે.
‘ત્રણ વર્જિત’નો ઉલ્લેખ કરતાં તેમણે કહ્યું કે ચીન અફઘાનિસ્તાનની આંતરિક પરિસ્થિતિમાં ક્યારેય હસ્તક્ષેપ કરશે નહીં; તે ક્યારેય અફઘાનિસ્તાનમાં પોતાનો સ્વાર્થ શોધશે નહીં’, અને તે ક્યારેય અફઘાનિસ્તાનમાં તેના પ્રભાવના ક્ષેત્રને સ્થાપિત કરવાનો પ્રયાસ કરશે નહીં. વાંગે કહ્યું- ‘અફઘાન મિત્રો ઘણીવાર કહે છે કે ચીન એકમાત્ર એવો દેશ છે જેણે ક્યારેય અફઘાનિસ્તાનને નુકસાન પહોંચાડ્યું નથી.’
મીડિયા રિપોર્ટ્સમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે તાલિબાન સત્તામાં આવ્યા બાદ ચીન અને રશિયા અફઘાનિસ્તાનને પોતાની છાવણીમાં સામેલ કરવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છે. ગુરુવારે બંનેની મુલાકાતના સંકેત એ છે કે તેમને આમાં સફળતા મળી રહી છે. અફઘાનિસ્તાનમાં અમેરિકી દળોની હાજરીને કારણે બંને દેશો આ ક્ષેત્રમાં પોતાની સંપૂર્ણ અસર કરવામાં સફળ રહ્યા નથી. હવે નવી સ્થિતિમાં તેનો ઈરાદો આગળ વધી રહ્યો છે.
