સંસદમાં ઘૂસણખોરીનું ષડયંત્ર કયાં રચવામાં આવ્યું ?
નવી દિલ્હી સંસદ ભવનની સુરક્ષાને તોડવાનું અને બહાર હંગામો મચાવવાનું કાવતરું કર્ણાટકના મૈસુરમાં ઘડવામાં આવ્યું હતું. ફરાર લલિત ઝા સહિત તમામ આરોપીઓએ દોઢ વર્ષ પહેલા મૈસુરમાં પહેલીવાર મીટિંગ કરી હતી. ત્યાં સૌ પ્રથમ વખત રૂબરૂ મળ્યા.સંસદ ભવનમાં વિરોધ કરવાનો નિર્ણય નવ મહિના પહેલા લેવામાં આવ્યો હતો. બંને આરોપીઓએ જૂના સંસદ ભવનની અંદર અને બહાર એમ બે વખત રેકી કરી હતી. દિલ્હી પોલીસ સ્પેશિયલ સેલની કાઉન્ટર ઈન્ટેલિજન્સ સહિત કેન્દ્રીય સુરક્ષા એજન્સીઓની તપાસમાં આ વાતની પુષ્ટિ થઈ છે.તમામ આરોપી ચાર દિવસ પહેલા લખનૌથી દિલ્હી આવ્યા હતા.ચાર દિવસ પહેલા સાગર લખનૌથી ગોમતી એક્સપ્રેસ દ્વારા દિલ્હી આવ્યો હતો. નવી દિલ્હી રેલ્વે સ્ટેશન પહોંચ્યાના એક કલાક પછી મહારાષ્ટ્રના અમોલ અને હિસારથી નીલમ પણ દિલ્હી આવી ગયા. આ પછી બધા નવી દિલ્હી મેટ્રો સ્ટેશન પર મળ્યા. ત્યાંથી 10મી ડિસેમ્બરની રાત્રે સાગર, નીલમ અને અમોલ ગુરુગ્રામ સેક્ટર-7માં રહેતા વિકી શર્મા (મનોરંજનનો મિત્ર)ના ઘરે આવ્યા હતા.
તે જ રાત્રે લલિત ઝા પણ ત્યાં આવ્યા અને 11 ડિસેમ્બરની સવારે મનોરંજન પણ દિલ્હી આવી ગયા. સાગર, અમોલ, લલિત અને મનોરંજન અગાઉ પણ ગુરુગ્રામમાં મળ્યા હતા. સંસદ માટે મુલાકાતી પાસની વ્યવસ્થા કરવા માટે તેઓ ત્રણ રાત અને બે દિવસ ગુરુગ્રામમાં પણ રોકાયા હતા.
તેમની યોજના 14 ડિસેમ્બરે વિરોધ કરવાની હતી, પરંતુ તેઓને પાસ પહેલેથી જ મળી ગયો હોવાથી તેઓએ 13 ડિસેમ્બરે વિરોધ કરવાનું નક્કી કર્યું. ઈન્ડિયા ગેટ પર છેલ્લી મીટિંગ થઈ હતીઃ ઘટનાના દિવસે સાગર સવારે સાડા પાંચ વાગ્યે હુડા સિટી સેન્ટરથી આનંદ વિહાર જવા નીકળ્યો હતો.તેણે ત્યાંથી તેનું આધાર કાર્ડ લેવાનું હતું, જે તેના મિત્ર અંશે યુપી રોડવેઝના બસ ડ્રાઈવર મારફત મોકલ્યું હતું. આધાર કાર્ડ લીધા પછી, સાગર દિલ્હીના 18 મહાદેવ રોડ પર મૈસૂર સાંસદના PA પાસેથી વિઝિટર પાસ લેવા માટે મેટ્રો દ્વારા ગયો.વિઝિટર પાસ લીધા બાદ સાગરે સદર બજારમાંથી ઝંડા ખરીદ્યા. ત્યારબાદ તે તેના મિત્રોને મળવા ઈન્ડિયા ગેટ પહોંચ્યો. આ પછી લગભગ અડધા કલાક સુધી બધા ઈન્ડિયા ગેટ પર મળ્યા અને પ્લાન બનાવ્યો.એવું નક્કી કરવામાં આવ્યું હતું કે સાગર અને મનોરંજન પીળા ધુમાડા સાથે એક-એક ફટાકડા સાથે સંસદભવનમાં પ્રવેશ કરશે. સાગરે તેના જૂતામાં કેટલાક પેમ્ફલેટ પણ છુપાવ્યા હતા.
માસ્ટર માઈન્ડ લલિત ઝા …
લલિત ઝા બિહારનો રહેવાસી છે. કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે લલિત ઝા શહીદ ભગત સિંહથી પ્રેરિત છે. લલિત ઝા અગાઉ પશ્ચિમ બંગાળના પુરુલિયા જિલ્લામાં આદિવાસી શિક્ષણ પર કામ કરતી એનજીઓ, સમયાબાદી સુભાષ સભા જૂથના પ્રમુખ હતા. લલિત ઝા પાંચ વર્ષથી બંગાળના બારાબજાર વિસ્તારમાં ભાડાના મકાનમાં રહે છે. ત્યાં તેણે નજીકમાં રહેતા લોકોને શિક્ષક તરીકે પોતાનો પરિચય આપ્યો.દોઢ વર્ષ પહેલા ત્યાંથી નીકળી ગયો હતો. પોલીસ સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું કે લલિત ઝાએ તેના મિત્ર મહેશ સાથે રાજસ્થાનના કુચમન ભાગી ગયા બાદ તેના તમામ સહયોગીઓના મોબાઈલ ફોન સળગાવી દીધા હતા. ઘટના પહેલા ચારેય આરોપીઓએ તેમના મોબાઈલ ફોન લલિત ઝાને આપી દીધા હતા જેથી તેમની ધરપકડનો ભય હોવાથી મહત્વપૂર્ણ તપાસ વિગતો પોલીસના હાથમાં ન આવે. આથી તે ફોન લઈને ફરાર થઈ ગયો હતો.જો કે દિલ્હી પોલીસ લલિત ઝાના તમામ દાવાઓને સમર્થન આપી રહી છે. ઝા સંસદની બહાર પણ હાજર હતા અને તેને જાહેર કરવાના હેતુથી તેમના બે સાથીદારોનો વીડિયો બનાવ્યો હતો.
સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર, મનોરંજન, નીલમ, અમોલ શિંદે અને લલિત ઝા લખનૌના સાગર શર્મા સાથે ફેસબુક પેજ (ભગત સિંહ ફેન પેજ) પર મળ્યા હતા. આ પછી, લગભગ દોઢ વર્ષ પહેલાં, તેમણે મૈસુરમાં સામાજિક મુદ્દાઓ ઉઠાવવા માટે એક બેઠક યોજી હતી.
મનોરંજન, રેક ચલાવવાનો આરોપ લગાવતા, વિઝિટર પાસની મદદથી માર્ચમાં બજેટ સત્ર દરમિયાન પ્રેક્ષકની જેમ જુના સંસદ ભવનમાં ગયો હતો. સાગર શર્મા જુલાઈમાં દિલ્હી આવ્યા હતા અને બહારથી સંસદ ભવન જોઈને લખનૌ પરત ફર્યા હતા.
સૂત્રોનું માનીએ તો અત્યાર સુધીની તપાસમાં એ વાત સામે આવી રહી છે કે લલિત ઝા સંસદની ઘટનાનો માસ્ટરમાઇન્ડ છે. આ ઘટના પાછળ કોઈ મોટું ષડયંત્ર હોવાની આશંકા છે. જે લલિત ઝાની પૂછપરછ બાદ બહાર આવશે. સૂત્રોનું માનીએ તો લલિત ઝાના કહેવા પર 13 ડિસેમ્બરની તારીખ નક્કી કરવામાં આવી હતી. નિર્ધારિત પ્લાન મુજબ આરોપીઓએ સંસદની અંદર પોતાના જૂતામાં કલર સ્પ્રે છુપાવી દીધું હતું અને સંસદની અંદર પહોંચ્યા બાદ બે આરોપીઓએ હંગામો મચાવ્યો હતો. બાકીના બે આરોપીઓ બહાર હાજર હતા.
અમોલ શિંદે મહારાષ્ટ્રથી રંગીન ફટાકડા લાવ્યો હતો. 13 ડિસેમ્બરના રોજ સવારે 9 વાગ્યે આરોપીએ સાંસદના પીએમ પાસેથી પાસ એકત્ર કર્યા હતા. આ પછી, તમામ આરોપીઓ ઈન્ડિયા ગેટ પર મળ્યા અને બધાને રંગીન મીણબત્તીઓ વહેંચવામાં આવી. આ પછી, લગભગ 12 વાગ્યા હતા, જ્યારે આરોપી સંસદ ભવનમાં પ્રવેશ્યો. આ ઘટના સંસદમાં બપોરે 1:01 વાગ્યે બની હતી.
પોલીસ પૂછપરછમાં સાગર શર્માએ શું કહ્યું…
સાગર શર્માની પૂછપરછ દરમિયાન ખુલાસો થયો કે તેણે સંસદની બહાર પોતાની જાતને આગ લગાવવાની પણ યોજના બનાવી હતી. પરંતુ જ્વલનશીલ જેલ ઉપલબ્ધ ન હોવાને કારણે આ યોજના પડતી મૂકવી પડી હતી. વાસ્તવમાં, આરોપીએ જેલને ઓનલાઈન ઓર્ડર કરવાનો પ્રયાસ કર્યો હતો, જેને લાગુ કરીને આગની સ્થિતિમાં પણ વ્યક્તિ પોતાને બળતા બચાવી શકે છે. પરંતુ ઓનલાઈન પેમેન્ટને કારણે તેનો ઓર્ડર આપી શકાયો ન હતો, જેના કારણે તેણે પોતાનો પ્લાન બદલવો પડ્યો હતો.સંસદની રેકી કરતી વખતે તેમને જાણવા મળ્યું હતું કે ત્યાં ચંપલની તપાસ કરવામાં આવતી નથી. તેથી, તેણે જૂતાની અંદર એક વિશિષ્ટ સ્થાન બનાવવાનું અને તેમાં સ્મોક શોટ રાખવાનું આયોજન કર્યું હતું. પોલીસે નોંધાવેલી FIRમાં ચાર ગોળીનો ઉલ્લેખ છે, જેમાંથી ત્રણનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો હતો. જ્યારે એકનો ઉપયોગ થયો ન હતો. આ ઉપરાંત પોલીસને એ પણ ખબર પડી કે પોલીસ તેમને પકડી ન શકે તે માટે તેઓ સુરક્ષિત ચેટ કરી રહ્યા હતા. સિગ્નલ એપ પર વાત કરવા માટે વપરાય છે. તે યુવાનોને તેની સાથે જોડાવાનું મન પણ કરતો હતો. જેના કારણે તે ઘણા લોકોને પોતાની સાથે જોડવામાં સફળ રહ્યો હતો.
પોલીસ પૂછપરછમાં મહેશ કુમાવતે શું કહ્યું..
સંસદની સુરક્ષાનો ભંગ કરવાના કેસમાં ધરપકડ કરાયેલા છઠ્ઠા આરોપી મહેશ કુમાવતને શનિવારે દિલ્હીની એક અદાલતે 7 દિવસના પોલીસ રિમાન્ડ પર મોકલી આપ્યો હતો. દિલ્હી પોલીસે પટિયાલા હાઉસ કોર્ટને જણાવ્યું કે સંસદમાં ઘૂસણખોરીનું ષડયંત્ર છેલ્લા બે વર્ષથી ચાલી રહ્યું હતું અને આરોપી મહેશ આ મામલે યોજાયેલી તમામ બેઠકોમાં સામેલ હતો.
સમગ્ર ઘટનામાં પોલીસ શું કહી રહી છે.
પોલીસે જણાવ્યું હતું કે 25 વર્ષીય શિંદે મહારાષ્ટ્રના લાતુર જિલ્લાના તેના ગામથી એમ કહીને નીકળી ગયો હતો કે તે સેનાની ભરતી અભિયાનમાં ભાગ લેવા માટે દિલ્હી જઈ રહ્યો છે. શિંદેએ હરિયાણાની નીલમ સાથે મળીને સંસદની બહાર ‘તાનાશાહી નહીં ચાલે’, ‘ભારત માતા કી જય’ અને ‘જય ભીમ, જય ભારત’ના નારા લગાવ્યા હતા. પોલીસ સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું કે સંસદની સુરક્ષામાં ભંગ સુઆયોજિત ઘટના હતી, જે છ લોકો દ્વારા કરવામાં આવી હતી, જે તમામ ઇન્સ્ટાગ્રામ અને અન્ય સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મ પર એકબીજાના સંપર્કમાં હતા. તેણે કહ્યું કે આરોપીએ થોડા દિવસ પહેલા પ્લાન બનાવ્યો હતો અને બુધવારે સંસદમાં આવતા પહેલા રેક કર્યું હતું. “તેમાંથી પાંચ સંસદમાં આવતા પહેલા ગુરુગ્રામમાં વિશાલના ઘરે રોકાયા હતા. યોજના મુજબ, તમામ છ સંસદની અંદર જવા માંગતા હતા, પરંતુ માત્ર બેને જ પાસ મળ્યા હતા,” તેમણે કહ્યું. શિંદેની પૂછપરછ દરમિયાન ખુલાસો થયો કે છ આરોપીઓ છેલ્લા ચાર વર્ષથી સોશિયલ મીડિયા દ્વારા એકબીજાને ઓળખતા હતા. વિશાલ શર્મા અગાઉ એક નિકાસ કંપનીમાં ડ્રાઈવર તરીકે કામ કરતો હતો, પરંતુ બાદમાં તેણે ઓટોરિક્ષા પણ ચલાવી હતી, એમ એક અધિકારીએ જણાવ્યું હતું. મળતી માહિતી મુજબ, સાગર શર્મા અવારનવાર વિશાલ શર્માના ઘરે આવતો હતો અને તેઓ લાંબા સમયથી સંપર્કમાં હતા. સત્તાવાર સૂત્રોએ જણાવ્યું કે વિશાલ શર્મા ગુનાહિત પૃષ્ઠભૂમિ ધરાવે છે. અધિકારીએ જણાવ્યું કે વિશાલ અને નીલમ હિસાર જિલ્લાના રહેવાસી છે.
મુલાકાતીઓને સંસદમાં કેવી રીતે મળે છે પ્રવેશ
સંસદની કાર્યવાહી જોવા માટે સૌ પ્રથમ સંસદ પ્રવેશ પાસ મેળવવાનો હોય છે. આ માટે સંસદ સચિવાલયમાં અરજી કરવાની હોય છે.. આ અરજીની સાંસદોમાંથી કોઈ એક દ્વારા ચકાસવાની થાય છે.15 નવેમ્બર 2019 ના રોજ લોકસભામાં બહાર પાડવામાં આવેલા સંસદીય અને અન્ય બાબતો સંબંધિત દસ્તાવેજો અનુસાર, સાંસદોએ જાહેર કરવું પડશે કે તેઓ એવા લોકોને વ્યક્તિગત રીતે સારી રીતે જાણે છે જેમના માટે તેઓ મુલાકાતી પાસ માટે અરજી કરી રહ્યા છે.નિયમો અનુસાર, તેઓએ અરજી ફોર્મમાં લખવાનું રહેશે કે ચોક્કસ દર્શક મારો સંબંધી અથવા અંગત મિત્ર છે, જેને હું અંગત રીતે ઓળખું છું અને હું તેના/તેણીની સંપૂર્ણ જવાબદારી લઉં છું.અરજી ફોર્મમાં મુલાકાતીનું પૂરું નામ અને માહિતી સ્પષ્ટ અક્ષરોમાં લખેલી છે. જો માહિતીમાં કોઈ ઉણપ અથવા ભૂલ હોય તો મુલાકાતીઓને પાસ આપવામાં આવતા નથી. અરજી પત્રકમાં દર્શકના સરનામા અને સંપર્ક નંબર સહિતની સંપૂર્ણ માહિતી માંગવામાં આવે છે, જે બાદમાં પોલીસ દ્વારા વેરિફાઈ કરવામાં આવે છે.
જનરલ વિઝિટર પાસ માટેની અરજી કોઈ પણ સંજોગોમાં મુલાકાતની તારીખના એક દિવસ પહેલા નજીકના પાસ ઈશ્યુ કરનાર સેલ પર સબમિટ કરવાની રહેશે. આ પછી પાસ આપવામાં આવે છે. આ પાસ એક નિશ્ચિત સમય માટે જારી કરવામાં આવે છે. સમય પૂરો થયા પછી સંસદની અંદર રહેવાની કે અંદર જવાની મનાઈ છે.
સંસદમાં પ્રવેશ માટે સુરક્ષા પ્રોટોકોલ શું હોય છે?
સંસદની સુરક્ષા સંભાળતી સંસદ સુરક્ષા સેવા દ્વારા 2010 માં જારી કરાયેલ માર્ગદર્શિકા અનુસાર…
પ્રથમ સ્તરમાં સંસદના મુખ્ય દ્વાર પર તપાસનો સમાવેશ થાય છે, જ્યાં તમારો ફોન અને અન્ય ઇલેક્ટ્રોનિક અને મેટાલિક ઉપકરણો એકત્રિત કરવામાં આવે છે. સામાન્ય રીતે આ જવાબદારી દિલ્હી પોલીસની હોય છે સાર્વજનિક ગેલેરીની ચેકિંગ પોસ્ટ પર, સંસદ સુરક્ષા કર્મચારીઓ ડોર ફ્રેમ મેટલ ડિટેક્ટર/હેન્ડ હેલ્ડ મેટલ ડિટેક્ટર સાથે તપાસ કરે છે. મહિલાઓની તપાસ મહિલા સુરક્ષા કર્મચારીઓ દ્વારા કરવામાં આવે છે અને પુરૂષોની તપાસ પુરૂષ સુરક્ષા કર્મચારીઓ દ્વારા કરવામાં આવે છે.અંદર જતા પહેલા દર્શકોને બધા નિયમો જણાવવામાં આવે છે કે તેમણે શું કરવું અને શું નહીં. સૂત્રોચ્ચાર કરવા, પેમ્ફલેટ અથવા અન્ય કોઈ વાંધાજનક વસ્તુ ફેંકવા અને કૂદવા અથવા તેમ કરવાનો પ્રયાસ કરવા પર પ્રતિબંધ છે.પ્રેક્ષક ગેલેરીમાં બેઠા હોય ત્યારે પણ તમારી આસપાસ ગાર્ડ હાજર હોય છે. જલદી તેઓ વાતચીત, અવાજ અથવા કોઈપણ પ્રકારની હિલચાલ જુએ છે, તેઓ તમને ત્યાં રોકે છે. જો અવ્યવસ્થાની શંકા હોય, તો તમને પ્રેક્ષક ગેલેરીમાંથી બહાર ફેંકી દેવામાં આવે છે.
