ડો. મનમોહન સિંહ માટે 91 નંબર છે ખાસ, 91 વર્ષે રાજ્યસભામાંથી થયા નિવૃત્ત તો 1991માં ખોલ્યું હતું દેશનું ભાગ્ય

New Delhi: રાજનીતિ કાલ ચક્ર એક મોટા ઈતિહાસનું સાક્ષી બનવા જઈ રહ્યું છે કારણ કે દેશના પૂર્વ પીએમ અને કોંગ્રેસના નેતા ડો. મનમોહન સિંહનો રાજ્યસભામાં કાર્યકાળ પૂરો થયો છે. તેઓ 33 વર્ષથી રાજ્યસભાના સભ્ય છે. તેમની સાથે 9 કેન્દ્રીય મંત્રીઓ તેમજ 54 સાંસદોનો કાર્યકાળ સમાપ્ત થઈ ગયો છે.

ખાસ વાત એ છે કે કોંગ્રેસના પૂર્વ અધ્યક્ષ સોનિયા ગાંધીએ રાયબરેલી સીટ છોડી દીધી છે અને રાજસ્થાનથી રાજ્યસભામાં ડેબ્યુ કરવા જઈ રહ્યા છે. આ પહેલા તેઓ લાંબા સમય સુધી લોકસભામાંથી સાંસદ હતા, પરંતુ હવે તેમની ઉંમરના આ તબક્કે સોનિયા ગાંધીએ રાજ્યસભા દ્વારા સંસદમાં જવાનું નક્કી કર્યું છે.

પૂર્વ વડાપ્રધાન સિંહના જીવનમાં 91 નંબરનું ઘણું મહત્વ રહ્યું છે. ઓક્ટોબર 1991માં તેઓ પહેલીવાર સંસદના ઉપલા ગૃહના સભ્ય બન્યા. આ સમય દરમિયાન, તેઓ 1991-96 સુધી પૂર્વ પીએમ નરસિમ્હા રાવની સરકારમાં નાણાં પ્રધાન હતા. આટલું જ નહીં તેમણે 3 એપ્રિલ 2024ના રોજ 91 વર્ષની વયે રાજ્યસભામાંથી નિવૃત્તિ લીધી હતી. તેમની રાજકીય કારકિર્દીમાં, તેઓ 2004 થી 2014 ની વચ્ચે 10 વર્ષ સુધી દેશના વડાપ્રધાન હતા. નાણામંત્રી હતા ત્યારે ડૉ.મનમોહન સિંહે 1991માં દેશની આર્થિક અને ઔદ્યોગિક નીતિઓની જાહેરાત કરીને આર્થિક સુધારાની શરૂઆત કરી હતી.

નવી આર્થિક નીતિનો શ્રેય કોને આપવો જોઈએ?

દેશમાં ઉદારીકરણ પછી જ્યારે અર્થવ્યવસ્થા પાટા પર દોડવા લાગી, ત્યારે વારંવાર પ્રશ્નો પૂછવામાં આવતા હતા કે નવી આર્થિક નીતિના અમલ માટે નરસિમ્હા રાવ અને ડો. સિંહમાંથી કોને ખરો શ્રેય આપવો જોઈએ. સંજય બારુ કે જેઓ ડો. મનમોહન સિંહના પ્રેસ સલાહકાર હતા, તેમણે 2015માં એક મીટિંગ દરમિયાન અચાનક લોકોને પૂછ્યું કે, તમારા બધા માટે 1991નો અર્થ શું છે? મોટાભાગના લોકોએ જવાબ આપ્યો કે આ વર્ષે સરકારે નવી આર્થિક નીતિ લાગુ કરી અને ભારતીય અર્થવ્યવસ્થાને ખોલી દીધી. આ પછી બારુએ પૂછ્યું કે આ માટે કોણ જવાબદાર છે? લોકોએ કોઈ પણ સંકોચ કે શંકા વગર સીધા જ ડૉ.મનમોહન સિંહનું નામ લીધું.

જણાવી દઈએ કે ડો. મનમોહન સિંહની અર્થવ્યવસ્થા સાથે જોડાયેલા ઘણા નિર્ણયો માટે ઘણી પ્રશંસા કરવામાં આવે છે. તેઓ 1991માં પ્રથમ વખત રાજ્યસભાના સાંસદ બન્યા હતા અને પૂર્વ વડાપ્રધાન પીવી નરસિમ્હા રાવની સરકારમાં નાણામંત્રી પણ હતા. આ જ સમયગાળા દરમિયાન દેશમાં આર્થિક ઉદારીકરણ થયું. તેઓ 2004 થી 2014 સુધી દેશના વડાપ્રધાન પણ હતા.

તેઓ રાજ્યસભામાંથી જ પીએમ બન્યા હતા.

ખાસ વાત એ છે કે તેઓ રાજ્યસભા દ્વારા જ પીએમ બન્યા હતા. હાલ તેમની ઉંમર 91 વર્ષની છે. મનમોહન સિંહ ઉપરાંત ધર્મેન્દ્ર પ્રધાન, મનસુખ માંડવિયા, રાજીવ ચંદ્રશેખર, પુરુષોત્તમ રૂપાલા, વી મુરલીધરન, નારાયણ રાણે, એલ મુરુગન જેવા કેન્દ્રીય પ્રધાનોનો રાજ્યસભાનો કાર્યકાળ પણ સમાપ્ત થવા જઈ રહ્યો છે. જો કે એલ મુરુગન અને અશ્વિની વૈષ્ણવ સિવાય તમામ મંત્રીઓ ચૂંટણી લડી રહ્યા છે.

મલ્લિકાર્જુન ખડગેએ એક પત્ર લખ્યો હતો

જણાવી દઈએ કે રાજ્યસભાના 49 સાંસદો નિવૃત્ત થયા છે અને બુધવારે 5 વધુ સાંસદો નિવૃત્ત થશે. આમાં જયા બચ્ચનનો પણ સમાવેશ થાય છે. જો કે તેમને બીજી ટર્મ માટે પણ નોમિનેટ કરવામાં આવ્યા છે. કોંગ્રેસ અધ્યક્ષ મલ્લિકાર્જુન ખડગેએ મનમોહન સિંહની નિવૃત્તિ પર એક ભાવનાત્મક પત્ર લખ્યો છે. જેમાં તેમણે કહ્યું કે હવે તમે રાજ્યસભામાં નહીં રહે અને સક્રિય રાજકારણમાંથી સંન્યાસ લઈ રહ્યા છો. જો કે આ પછી પણ દેશની જનતા માટે તમારો અવાજ બુલંદ થતો રહેશે.

કોંગ્રેસ અધ્યક્ષ મલ્લિકાર્જુન ખડગેએ પત્રમાં લખ્યું છે કે આજે જ્યારે તમે ત્રણ દાયકાથી વધુ સમય સુધી સેવા આપ્યા બાદ રાજ્યસભામાંથી નિવૃત્ત થઈ રહ્યા છો ત્યારે એક યુગનો અંત આવ્યો છે.