મધ્યપ્રદેશના ઈન્દોરમાં ગુરુવારે ધરતી ધ્રૂજી ઉઠી હતી. મધ્યપ્રદેશના ઈન્દોરથી 125 કિમી દક્ષિણ-દક્ષિણ-પશ્ચિમમાં આજે સવારે 4.53 કલાકે ભૂકંપના આંચકા અનુભવાયા હતા. નેશનલ સેન્ટર ફોર સિસ્મોલોજી અનુસાર, રિક્ટર સ્કેલ પર તેની 3.5ની તીવ્રતાનો અંદાજવામાં આવી છે. નેશનલ સેન્ટર ફોર સિસ્મોલોજી (NCS) એ ગુરુવારે આ માહિતી આપી. ભૂકંપના આંચકા અનુભવાયા બાદ શહેરની લગભગ તમામ બહુમાળી ઇમારતોને ખાલી કરાવવામાં આવી છે.
આ પહેલા બુધવારે ગુજરાતના કચ્છ જિલ્લામાં 3.4ની તીવ્રતાનો ભૂકંપ આવ્યો હતો. ગાંધીનગર સ્થિત ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ સિસ્મિક રિસર્ચ (ISR) અનુસાર, ભચાઉ નજીક બપોરે 12:05 વાગ્યે આંચકા અનુભવાયા હતા. ભૂકંપનું કેન્દ્ર ભચાઉથી 12 કિમી ઉત્તર-ઉત્તરપશ્ચિમમાં 12 કિમીની ઊંડાઈએ હતું.
જિલ્લા વહીવટીતંત્રના એક અધિકારીએ જણાવ્યું કે ભૂકંપના કારણે કોઈ જાનહાની કે સંપત્તિના નુકસાનના અહેવાલ નથી. કચ્છ અત્યંત જોખમી ધરતીકંપના ક્ષેત્રમાં આવેલું છે અને ત્યાં નિયમિત રીતે ઓછી તીવ્રતાના ભૂકંપના આંચકા આવે છે. આ જિલ્લામાં જાન્યુઆરી 2001માં 6.9ની તીવ્રતાનો ભૂકંપ આવ્યો હતો, જેના કારણે જીવન અને સંપત્તિને ઘણું નુકસાન થયું હતું.
ભૂકંપ કેમ આવે છે?
પૃથ્વી અનેક સ્તરોમાં વહેંચાયેલી છે અને જમીન નીચે અનેક પ્રકારની પ્લેટો છે. આ પ્લેટો એકસાથે અટવાઇ જાય છે, પરંતુ કેટલીકવાર આ પ્લેટો સરકી જાય છે, જેના કારણે ભૂકંપ આવે છે. ક્યારેક તે વધુ કંપન કરે છે અને તેની તીવ્રતા વધે છે. ભારતમાં, પૃથ્વીના આંતરિક સ્તરોમાં ભૌગોલિક હિલચાલના આધારે કેટલાક ઝોન નક્કી કરવામાં આવ્યા છે અને કેટલાક સ્થળોએ તે વધારે છે અને કેટલાક સ્થળો ઓછા છે.
આ શક્યતાઓના આધારે, ભારતને 5 ઝોનમાં વહેંચવામાં આવ્યું છે, જે જણાવે છે કે ભારતમાં ભૂકંપ માટે સૌથી વધુ સંવેદનશીલ ક્યાં છે. આ ઝોન -5 માં મોટા ભાગે ભૂકંપ આવવાની શક્યતા છે અને તેના કરતા 4, 3 ઓછા છે.
ધરતીકંપ આવે તે સમયે શું કરવુ જોઇએ?
દુનિયાનાં ઘણા વિસ્તારો છે કે જ્યા ભૂકંપ અવાર-નવાર આવે છે. ધરતીકંપ એ એક ખૂબ જ ભયાનક કુદરતી આફતો છે જે ઘણા માનવ જીવનનો દાવો કરે છે અને નોંધપાત્ર સામગ્રીને નુકસાન પહોંચાડે છે. આજે, વ્યક્તિ આ કુદરતી ઘટનાને રોકવા માટે કંઇપણ કરવા માટે શક્તિવિહીન છે. વિશ્વનાં ઘણા મોટા શહેરો, Industrial ઔદ્યોગિક કેન્દ્રો અને મોટાભાગનાં વસ્તીવાળા વિસ્તારો મજબૂત ધરતીકંપનાં આંચકાવાળા વિસ્તારોમાં સ્થિત છે. ભૂકંપગ્રસ્ત ઝોનમાં આવેલા શહેરો અને અન્ય વસાહતોના રહેવાસીઓને ભૂકંપ પહેલા, તે પછી અને પછી વર્તન અને ક્રિયાઓની તૈયારીની મૂળભૂત બાબતોમાં શાળામાંથી તાલીમ લેવી જોઈએ. આજે, ફક્ત આ રીતે, વાસ્તવિકતામાં, ભૂકંપ દરમિયાન ઘણા લોકોનાં જીવ બચાવવા શક્ય છે.
