દેશના સાત ચૂંટણી ટ્રસ્ટને નાણાકીય વર્ષ 2020-21માં કોર્પોરેટ અને વ્યક્તિગત દાન સ્વરૂપે રૂ. 258.49 કરોડ મળ્યા છે. આ કુલ ફંડના 82 ટકા ભાજપના ખાતામાં ગયા છે. ચૂંટણી સુધારણા પર દેખરેખ રાખતી સંસ્થા એસોસિએશન ફોર ડેમોક્રેટિક રિફોર્મ્સ (એડીઆર)એ આ માહિતી આપી છે.
સમજાવો કે ચૂંટણી ટ્રસ્ટ એ બિન-લાભકારી સંસ્થાઓ છે. તેઓ રાજકીય પક્ષોને કોર્પોરેટ અને વ્યક્તિગત દાન ઉપલબ્ધ કરાવે છે. તમને જણાવી દઈએ કે ઈલેક્ટોરલ ટ્રસ્ટનો કોન્સેપ્ટ દેશમાં ચૂંટણી ભંડોળમાં પારદર્શિતા લાવવાના ઉદ્દેશ્યથી લાવવામાં આવ્યો હતો.
ADRએ તેના અહેવાલમાં જણાવ્યું છે કે કુલ 23 ચૂંટણી ટ્રસ્ટમાંથી 16 એ વર્ષ 2020-21 માટે ડોનેશન રિપોર્ટ સબમિટ કર્યો છે. તેમાંથી 7 ટ્રસ્ટોએ દાન અને તેમાંથી કુલ દાનની રકમ વિશે માહિતી આપી છે. વાર્ષિક અહેવાલો સબમિટ કરનારા 16 ચૂંટણી ટ્રસ્ટોમાંથી નવ એ જાહેર કર્યું છે કે તેમને કોઈ દાન મળ્યું નથી.
ADRએ કહ્યું, “સાત ચૂંટણી ટ્રસ્ટ કે જેમણે નાણાકીય વર્ષ 2020-21 દરમિયાન દાન મેળવવાની જાહેરાત કરી છે તેમને કોર્પોરેટ અને વ્યક્તિઓ પાસેથી કુલ રૂ. 258.4915 કરોડ અને વિવિધ રાજકીય પક્ષોને રૂ. 258.4301 કરોડ (99.98 ટકા) વિતરિત કર્યા છે.” થઈ ગયું.”
એસોસિએશન ફોર ડેમોક્રેટિક રિફોર્મ્સ અનુસાર, વર્ષ 2020-21માં ભાજપને 212.05 કરોડ રૂપિયા અને જેડીયુને 27 કરોડ રૂપિયા દાન તરીકે મળ્યા છે. નાણાકીય વર્ષ 2020-21માં 159 વ્યક્તિઓએ ચૂંટણી ટ્રસ્ટને દાન આપ્યું છે.
કોંગ્રેસ, એનસીપી, આરજેડી સહિત અન્ય 10 પક્ષોને 19.38 રૂપિયા દાન તરીકે મળ્યા છે. આ 10 પક્ષોમાં કોંગ્રેસ, NCP, AIADMK, DMK, RJD, AAP, LJP, CPM, CPI અને લોકતાંત્રિક જનતા દળનો સમાવેશ થાય છે.
કેન્દ્ર સરકાર દ્વારા ઘડવામાં આવેલા નિયમો અનુસાર, ચૂંટણી ટ્રસ્ટોએ નાણાકીય વર્ષ દરમિયાન પ્રાપ્ત થયેલા કુલ યોગદાનના 95 ટકા અને પાછલા નાણાકીય વર્ષથી લાવવામાં આવેલી બાકીની રકમ 31 માર્ચ પહેલા પાત્ર રાજકીય પક્ષોને વહેંચવી જરૂરી છે.
ADR રિપોર્ટ જાન્યુઆરી 2013 પછી રચાયેલા સાત ચૂંટણી ટ્રસ્ટને દાતાઓની વિગતો અને એક વર્ષ દરમિયાન રાજકીય પક્ષોમાં તેમના યોગદાનનું વિશ્લેષણ કરે છે. 23 રજિસ્ટર્ડ ઈલેક્ટોરલ ટ્રસ્ટોમાંથી 14 એવા છે જેઓ ચૂંટણી પંચને તેમના દાનની વિગતો સતત સબમિટ કરી રહ્યાં છે. જ્યારે અન્ય 8 ટ્રસ્ટોનું કહેવું છે કે તેમને રજીસ્ટ્રેશન બાદથી કોઈ દાન મળ્યું નથી અથવા તો ચૂંટણી પંચની વેબસાઈટ પર તેમના દાનની વિગતો ઉપલબ્ધ નથી.
ADRએ જણાવ્યું હતું કે પ્રુડન્ટ ઈલેક્ટોરલ ટ્રસ્ટમાં બે વ્યક્તિઓએ રૂ. 3.50 કરોડનું યોગદાન આપ્યું હતું, 153 વ્યક્તિઓએ સ્મોલ ડોનેશન ઈલેક્ટોરલ ટ્રસ્ટમાં રૂ. 3.202 કરોડનું યોગદાન આપ્યું હતું, ત્રણ વ્યક્તિઓએ ઈનઝિગર્ટિગ ઈલેક્ટોરલ ટ્રસ્ટમાં કુલ રૂ. 5 લાખનું યોગદાન આપ્યું હતું અને એક સ્વતંત્રએ ઈલેક્ટોરલ ટ્રસ્ટમાં રૂ. 1,100નું યોગદાન આપ્યું હતું.
