ભવિષ્યમાં પડનાર તેલની જરૂરિયાત પુરી કરવા સરકારે કર્યું ખાસ કામ, હવે દેશમાં શરૂ થશે પહેલો કોમર્શિયલ...

સરકાર હવે એ સુનિશ્ચિત કરવા માટે એક મોટી યોજના બનાવી રહી છે કે કોઈપણ કટોકટીની સ્થિતિમાં દેશમાં કાચા તેલની અછત ન સર્જાય. ભારત ક્રૂડ ઓઈલનો પ્રથમ વ્યાપારી વ્યૂહાત્મક સંગ્રહ બનાવવાની યોજના બનાવી રહ્યું છે. કોઈપણ ઈમરજન્સીમાં પુરવઠામાં વિક્ષેપને કારણે ઊભા થયેલા પડકારોનો સામનો કરવા માટે આ પગલું ભરવામાં આવી રહ્યું છે. જણાવી દઈએ કે, ભારત વિશ્વનો ત્રીજો સૌથી મોટો તેલ ઉપભોક્તા અને આયાતકાર દેશ છે. પ્રાપ્ત માહિતી અનુસાર, સરકારે દેશમાં વ્યૂહાત્મક પેટ્રોલિયમ ભંડારની તૈયારી અને સંચાલન માટે એક વિશેષ એકમ ભારતીય સ્ટ્રેટેજિક પેટ્રોલિયમ રિઝર્વ લિમિટેડ (ISPRL)ની રચના કરી છે.

સમાચાર અનુસાર, ISPRL એ કર્ણાટકના પાદુરમાં 25 લાખ ટન અંડરગ્રાઉન્ડ સ્ટોરેજ બનાવવા માટે બોલિયા આમંત્રિત કર્યા છે. આ માહિતી ટેન્ડર દસ્તાવેજમાંથી મળી છે. ISPRLએ પ્રથમ તબક્કામાં ત્રણ સ્થળોએ 53.3 લાખ ટનનો સંગ્રહ કર્યો હતો. આ ત્રણ સ્થળો આંધ્ર પ્રદેશમાં વિશાખાપટ્ટનમ (13.3 લાખ ટન), મેંગલોર (15 લાખ ટન) અને કર્ણાટકમાં પાદુર (25 લાખ ટન) છે. આ તેલના સંગ્રહ માટે ભૂગર્ભ ખડકની ગુફાઓ છે.

બીજા તબક્કા હેઠળ, ISPRL રૂ. 5,514 કરોડના ખર્ચે પડુર-II ખાતે કોમર્શિયલ કમ વ્યૂહાત્મક ભૂગર્ભ પેટ્રોલિયમ અનામત બનાવવાની યોજના ધરાવે છે. તેમાં જમીન ઉપર સંબંધિત સુવિધાઓનો પણ સમાવેશ થાય છે. બાંધકામ કાર્યમાં 25 લાખ ટન ક્રૂડ ઓઈલના વ્યૂહાત્મક સંગ્રહ માટે SPM (સિંગલ પોઈન્ટ મૂરિંગ) અને સંકળાયેલ પાઈપલાઈન (ઓનશોર અને ઓફશોર)નું બાંધકામ સામેલ છે. પ્રથમ તબક્કામાં સરકારી ખર્ચે સ્ટોરેજનું નિર્માણ કરવામાં આવ્યું છે.

બાંધકામ પીપીપી મોડલમાં કરવામાં આવશે

ISPRLએ ટેન્ડરમાં જણાવ્યું હતું કે Padur-IIનું નિર્માણ PPP (પબ્લિક-પ્રાઇવેટ પાર્ટનરશિપ) મોડલમાં કરવામાં આવશે. આમાં, ખાનગી સંસ્થાઓ સ્ટોરેજની ડિઝાઇન, બિલ્ડ, ફાઇનાન્સ અને સંચાલન કરશે. બિડર્સને સ્ટોરેજના બાંધકામ માટે જરૂરી નાણાકીય ગ્રાન્ટ અથવા તેઓ જે પ્રીમિયમ/ફી ઓથોરિટીને ચૂકવવા માગે છે તે દર્શાવવા માટે કહેવામાં આવ્યું છે. ટેન્ડર દસ્તાવેજ જણાવે છે કે પ્રોજેક્ટ એવા એકમોને આપવામાં આવશે જેઓ વધારે પ્રીમિયમ/ફી ચૂકવે છે. જ્યાં કોઈ બિડર પ્રીમિયમ ઓફર કરતું નથી, તે સૌથી ઓછી ગ્રાન્ટ મેળવનારને આપવામાં આવશે.

તેલના ઉપયોગ પર દેશનો પ્રથમ અધિકાર રહેશે

ISPRLએ જણાવ્યું હતું કે પ્રોજેક્ટ માટે અનુદાનની મહત્તમ મર્યાદા રૂ. 3,308 કરોડ હશે. ગ્રાન્ટની માંગણી કરનાર બિડર કોઈપણ પ્રીમિયમ ચૂકવી શકશે નહીં. Padur-2 ના ઓપરેટર ઓઈલ સ્ટોર કરવા ઈચ્છતી કોઈપણ ઓઈલ કંપનીને સ્ટોરેજ એરિયા લીઝ પર આપશે અને તેના માટે ફી વસૂલશે. તેલનો સંગ્રહ કરતી કંપનીઓ તેને સ્થાનિક રિફાઇનરી કંપનીઓને વેચી શકે છે. પરંતુ કટોકટીની સ્થિતિમાં તેલના ઉપયોગ પર દેશનો પ્રથમ અધિકાર રહેશે. દસ્તાવેજ જણાવે છે કે બિડ 22 એપ્રિલ સુધીમાં સબમિટ કરવાની છે અને 27 જૂન સુધીમાં ટેન્ડર આપવામાં આવશે. ISPRL પાદુર-II માટે લગભગ 215 એકર જમીન અધિગ્રહણ કરી રહી છે. ભારત તેની 85 ટકાથી વધુ ક્રૂડ ઓઈલની જરૂરિયાત આયાત દ્વારા પૂરી કરે છે. આવી સ્થિતિમાં, વ્યૂહાત્મક અનામતનો ઉપયોગ પુરવઠામાં વિક્ષેપ અથવા યુદ્ધ જેવી કોઈપણ કટોકટીની પરિસ્થિતિમાં થઈ શકે છે.