દેશમાં ગુજરાત અને રાજસ્થાન સહિત આ રાજ્યોમાં ચોમાસાનું આગમન, કેટલાક પ્રદેશોમાં હીટવેવ યથાવત

દેશમાં ચોમાસાનું આગમન થઈ ગયું છે. આ સપ્તાહમાં રાજ્યમાં ઠેર-ઠેર હળવાથી મધ્યમ વરસાદો જોવા મળ્યો. ગુજરાત અને રાજસ્થાન સહિત ઉત્તરપ્રદેશના કેટલાક ભાગોમાં આ સપ્તાહમાં વરસાદ જોવા મળ્યો. અનેક રાજ્યોમાં ચોમાસાએ પ્રવેશ કર્યો છે. હવામાન વિભાગે આગાહી કરી છે કે 18 કે 19 જૂને મધ્યપ્રદેશ અને અન્ય રાજ્યોમાં ચોમાસું પ્રવેશ કરશે. આ સાથે જ રાજસ્થાનમાં પ્રિ-મોન્સુન એક્ટિવિટીની અસર આજે જોવા મળી શકે છે. જેના કારણે અહીં તોફાન અને વરસાદની સંભાવના છે. દેશમાં અનેક સ્થાનો પર વરસાદ જોવા મળ્યો છે તો હજુ પણ કેટલાક પ્રદેશમાં ગરમીનો આતંક છે.

યુપીના 73 જિલ્લામાં હીટવેવનું એલર્ટ છે. યુપી ઉપરાંત પંજાબ, હરિયાણા, દિલ્હી અને ચંદીગઢમાં 15-18 જૂન દરમિયાન ગંભીર હીટવેવનું એલર્ટ જારી કરવામાં આવ્યું છે. ઉપરાંત મધ્યપ્રદેશ, હિમાચલ પ્રદેશ અને જમ્મુના કેટલાક ભાગોમાં બે દિવસ સુધી હીટવેવની સ્થિતિ પણ આવી શકે છે. શુક્રવારે ઉત્તર પ્રદેશનું પ્રયાગરાજ સૌથી વધુ 46.9 ડિગ્રી તાપમાન રહ્યું હતું. IMD અનુસાર, અહીંનું તાપમાન 46.9 ડિગ્રી સેલ્સિયસ નોંધાયું હતું. તે જ સમયે, યુપી, હરિયાણા, દિલ્હી અને પૂર્વ મધ્ય પ્રદેશના ઘણા ભાગોમાં તાપમાન 44-46 ડિગ્રી સેલ્સિયસ નોંધાયું હતું.

આ રાજ્યોમાં ચોમાસાનું આગમન

ભારતીય હવામાન વિભાગ (IMD) એ આસામ, મણિપુર, નાગાલેન્ડ, અરુણાચલ પ્રદેશ, મેઘાલય, ત્રિપુરા, સિક્કિમ અને મિઝોરમના 7 પૂર્વોત્તર રાજ્યોમાં 30-40 કિમી પ્રતિ કલાકની ઝડપે પવન અને વાવાઝોડા સાથે વરસાદની આગાહી કરી છે. આવા હવામાન 7 દિવસ સુધી ટકી શકે છે.

ગુજરાતમાં ચોમાસાનું આગમન થઈ ગયું છે. શુક્રવારે સુરત, બનાસકાંઠા, ગાંધીનગર, અમદાવાદ, નવસારી, વલસાડ સહિતના અનેક જિલ્લાઓમાં ગાજવીજ સાથે વરસાદ પડ્યો હતો. દક્ષિણ પશ્ચિમ રાજસ્થાનમાં સાયક્લોનિક સરક્યુલેશન સક્રિય થયું છે. જેના કારણે હવામાન વિભાગે આગામી 6 દિવસ સુધી રાજ્યના અનેક જિલ્લાઓમાં વરસાદની આગાહી કરી છે. ચોમાસા પહેલાના વરસાદે રાજસ્થાનને ભીંજવવાનું શરૂ કર્યું છે. આજે (શનિવાર) 17 જિલ્લાઓમાં તોફાન-વરસાદની ચેતવણી (યલો એલર્ટ) જારી કરવામાં આવી છે. આ જિલ્લાઓમાં 30 થી 40 કિલોમીટર પ્રતિ કલાકની ઝડપે પવન ફૂંકાવાની પણ શક્યતા છે. શુક્રવારે સાંજે જયપુરમાં વાદળછાયું વાતાવરણ હતું. 25 જૂનથી 6 જુલાઈની વચ્ચે ચોમાસું અહીં પહોંચશે. શુક્રવારે રાજસ્થાનના નીમકથાણામાં વરસાદ પડ્યો હતો. જેના કારણે માર્ગો પર પાણી ભરાઈ ગયા હતા.

હવામાન વિભાગની આગાહી
નિર્ધારિત સમયના 2-3 દિવસ બાદ જ મધ્યપ્રદેશમાં ચોમાસાની એન્ટ્રી થવાની સંભાવના છે. મહારાષ્ટ્ર સહિત અનેક રાજ્યોમાં પ્રવેશ્યા બાદ અરબી સમુદ્ર અને બંગાળની ખાડી બંનેમાં ચોમાસાની શાખાઓ નબળી પડી છે. મહારાષ્ટ્રના મુંબઈમાં 14 જૂને ભારે વરસાદ થયો હતો, જેના કારણે રસ્તાઓ પર પાણી ભરાઈ ગયા હતા. IMD, ભોપાલના વરિષ્ઠ વૈજ્ઞાનિક ડૉ. દિવ્યા ઇ. સુરેન્દ્રને જણાવ્યું હતું કે, 10 થી 14 જૂન પછી ચોમાસું સ્થિર છે. આ કારણે તે નબળા પડી ગયા છે. તેથી, અમારે મધ્યપ્રદેશમાં રાહ જોવી પડશે. આ પહેલા પ્રિ-મોન્સુન એક્ટિવિટી ચાલુ રહે છે. રાજ્યના દક્ષિણ ભાગમાં વરસાદ અને ભારે પવનની સ્થિતિ છે. અહીં પવનની ગતિ પણ વધુ છે.

હીટવેવનું એલર્ટ

રાજધાની પટના સહિત બિહારના ઘણા જિલ્લાઓ હજુ પણ ગરમીની લપેટમાં છે. હવામાન વિભાગે આજે રાજ્યના 5 જિલ્લામાં હીટવેવનું ઓરેન્જ એલર્ટ જાહેર કર્યું છે. આ જિલ્લાઓ ઔરંગાબાદ, રોહતાસ, કૈમુર, બક્સર અને ભોજપુર છે. બીજી તરફ રાજ્યના 18 જિલ્લામાં વરસાદની સંભાવના છે. જેમાં મુઝફ્ફરપુર, શિવહર, સીતામઢી, વૈશાલી, સમસ્તીપુર, દરભંગા, મધુબની, સહરસા, સુપૌલ, અરરિયા, કિશનગંજ, મધેપુરા, પૂર્ણિયા, કટિહાર, ભાગલપુર, મુંગેર, બાંકા અને જમુઈનો સમાવેશ થાય છે. યુપીના 30 શહેરોમાં રાત્રિનું તાપમાન 30 ડિગ્રીને પાર કરી ગયું હતું. શુક્રવારે રાત્રે સોનભદ્ર અને ભદોહીમાં તાપમાન 35 ડિગ્રી સેલ્સિયસને પાર કરી ગયું હતું. પ્રયાગરાજમાં ગરમીએ 127 વર્ષનો રેકોર્ડ તોડ્યો છે. અહીં રાત્રિનું તાપમાન 34.3 ડિગ્રી નોંધાયું હતું. આજે ફરી યુપીના 73 જિલ્લામાં હીટવેવનું એલર્ટ છે. આ સમયગાળા દરમિયાન તાપમાન 47 ડિગ્રીને વટાવી શકે છે. 18 જિલ્લામાં ગરમ રાત્રિની ચેતવણી પણ આપવામાં આવી છે.

છત્તીસગઢના રાયપુર, સુરગુજા ડિવિઝનના જિલ્લાઓમાં હીટવેવનું એલર્ટ જારી કરાયું. રાજ્યમાં 2 દિવસ પછી એટલે કે 17 જૂનથી વરસાદની ગતિવિધિઓ વધશે. આ પછી રાજ્યના મહત્તમ તાપમાનમાં 3 થી 4 ડિગ્રીનો ઘટાડો થશે.

હિમાચલ પ્રદેશમાં શુક્રવાર સિઝનનો સૌથી ગરમ દિવસ હતો. હમીરપુરમાં નેરીનું તાપમાન 46.7 ડિગ્રી સેલ્સિયસ પર પહોંચી ગયું છે. અગાઉ આ વર્ષે 29 મેના રોજ નેરીનું સૌથી વધુ તાપમાન 46.3 ડિગ્રી નોંધાયું હતું. નેરીની સાથે 8 શહેરોનું તાપમાન 40 ડિગ્રી સેલ્સિયસને પાર કરી રહ્યું છે. શિમલામાં પણ 10 વર્ષ બાદ તાપમાન 31 ડિગ્રીએ પહોંચી ગયું છે. અગાઉ વર્ષ 2014માં મહત્તમ તાપમાનનો પારો 31.4 ડિગ્રી નોંધાયો હતો. હવામાન વિભાગે ઉના, હમીરપુર, બિલાસપુર, કાંગડા, મંડી, સોલન અને સિરમૌરના સાત જિલ્લાઓમાં ત્રણ દિવસ માટે હીટ વેવનું યલો એલર્ટ જાહેર કર્યું છે. જેના કારણે તાપમાનમાં એકથી બે ડિગ્રી સેલ્સિયસનો વધારો થઈ શકે છે. હીટ વેવની ચેતવણીને ધ્યાનમાં રાખીને લોકોને સાવચેતી રાખવાની સલાહ આપવામાં આવી છે. દક્ષિણ-પશ્ચિમ રાજસ્થાન પર સાયક્લોનિક સર્ક્યુલેશન રચાયું છે, જેના કારણે મધ્યપ્રદેશ, વિદર્ભ અને છત્તીસગઢમાં હળવોથી મધ્યમ વરસાદ થઈ શકે છે અને 40-60 કિમી પ્રતિ કલાકની ઝડપે પવન ફૂંકાઈ શકે છે.

ભારે વરસાદે મચાવી તબાહી

સિક્કિમમાં ગુરુવારે (13 જૂન) એક દિવસમાં 220 મીમીથી વધુ વરસાદ નોંધાયો હતો. આના કારણે ગયા વર્ષે બનેલો સાંગકલંગ બ્રિજ તૂટી પડ્યો હતો, જેના કારણે મંગન જિલ્લાના જોંગુ, ચુંગથાંગ, લાચેન અને લાચુંગ જેવા નગરો, ગુરુડોંગમાર તળાવ અને યુન્થાંગ ખીણ જેવા પ્રવાસન સ્થળો માટે પ્રસિદ્ધ, દેશના બાકીના ભાગોથી અલગ થઈ ગયા હતા. સિક્કિમ સરકારે કુદરતી આફતથી પીડિત લોકોની મદદ માટે શુક્રવાર, 14 જૂને હેલ્પલાઈન નંબર 7602673187 જાહેર કર્યો છે. સરકારે ચોમાસાની ઋતુમાં લોકોને સાવધાન રહેવાની પણ ચેતવણી આપી છે.

રાહત અને બચાવ કાર્યમાં લાગેલા ડિઝાસ્ટર મેનેજમેન્ટ અધિકારીઓએ જણાવ્યું કે લગભગ 2 હજાર પ્રવાસીઓ લાચુંગ અને ચુંગથાંગમાં ફસાયેલા છે. હવે તેમને હેલિકોપ્ટર દ્વારા જ બચાવી શકાય છે, પરંતુ ખરાબ હવામાનમાં હેલિકોપ્ટરનું ઉડ્ડયન શક્ય નથી. હાલમાં પ્રવાસીઓને તેઓ જ્યાં ફસાયેલા છે ત્યાં જ રહેવા માટે કહેવામાં આવ્યું છે. સિક્કિમમાં પણ તિસ્તા નદીમાં ઉછાળો છે, જે સિંગતમ શહેરના નીચાણવાળા વિસ્તારોમાં રહેતા લોકોને અસર કરી શકે છે.

દક્ષિણ રાજ્યોમાં ચોમાસું નબળું પડ્યું

દેશના દક્ષિણી રાજ્યોમાં સમય પહેલા આવ્યા બાદ ચોમાસું નબળું પડ્યું છે. પૃથ્વી વિજ્ઞાનના ભૂતપૂર્વ સચિવ માધવન રાજીવને જણાવ્યું હતું કે આગામી 8-10 દિવસ સુધી ચોમાસું ઝડપથી આગળ વધે તેવી શક્યતા નથી. 16 થી 18 જૂન સુધી બિહાર અને ઝારખંડમાં ચોમાસુ પહોંચવાની સંભાવના છે. તે 20 થી 30 જૂનની વચ્ચે ઉત્તર પ્રદેશ અને 27 જૂનની આસપાસ દિલ્હી પહોંચી શકે છે.