Protests started in Germany: યુક્રેન યુદ્ધને એક વર્ષ થઈ ગયું છે. યુક્રેનમાં થયેલા ભારે વિનાશની અસર યુરોપના અન્ય દેશોમાં પણ જોવા મળી રહી છે. મોંઘવારી તેની ટોચ પર છે. તેલના ભાવ આસમાને છે. યુરોપિયન દેશો હવે ઊર્જા સંકટને પહોંચી વળવા અન્ય પગલાં તરફ વળ્યા છે. જો કે આના કારણે જર્મનીમાં વિરોધ પ્રદર્શન પણ જોવા મળી રહ્યા છે. પશ્ચિમ જર્મનીનું એક નાનકડું ગામ લુત્ઝેરાથ કોલસાની ખાણને કારણે વિનાશના આરે છે. સ્વીડિશ ક્લાઈમેટ એક્ટિવિસ્ટ ગ્રેટા થનબર્ગ સહિત ઘણા કાર્યકરોએ રવિવારના રોજ અહીં વિરોધ કર્યો હતો, ત્યારબાદ પોલીસ દ્વારા તેઓને વિખેરી નાખવામાં આવ્યા હતા. 1,100 થી વધુ પોલીસ કર્મચારીઓ આ આબોહવા કાર્યકરોને દૂર કરવામાં રોકાયેલા હતા. દેખાવો 11 જાન્યુઆરીથી શરૂ થયા હતા. હજારો વિરોધીઓએ લુત્ઝેરાથની આસપાસના વિસ્તારોમાં વિરોધ કર્યો. તેઓ ગર્ઝવેઇલર કોલસા ખાણના વિસ્તરણના સરકારના નિર્ણય સામે વિરોધ કરી રહ્યા હતા.
એસોસિએટેડ પ્રેસના જણાવ્યા અનુસાર, પર્યાવરણવાદીઓનું માનવું છે કે કોલસાની ખાણના વિસ્તરણને કારણે મોટા પ્રમાણમાં ગ્રીનહાઉસ ગેસનું ઉત્સર્જન થશે. તો જર્મન સરકારે કહ્યું છે કે દેશની ઊર્જા સુરક્ષા સુનિશ્ચિત કરવા માટે તેને કોલસાની જરૂર છે. સરકારનું કહેવું છે કે યુક્રેનમાં યુદ્ધને કારણે, રશિયન ગેસના પુરવઠામાં કાપ મુકવામાં આવ્યો છે. તેના કારણે દેશની ઉર્જા જરૂરિયાતો ભયંકર સંકટમાં મુકાઈ ગઈ છે. ફેબ્રુઆરી 2022 માં યુક્રેન પર રશિયન આક્રમણથી માત્ર જર્મની જ નહીં, પરંતુ અન્ય ઘણા દેશો ખાસ કરીને યુરોપીયન દેશો ઉર્જા સંકટનો સામનો કરી રહ્યા છે. આના કારણે કોલસાની માંગમાં વધારો થયો છે. કોલસાને સૌથી સસ્તું પણ સૌથી ગંદુ ઈંધણ માનવામાં આવે છે. ઇન્ટરનેશનલ એનર્જી એજન્સી (IEA) એ ગયા વર્ષે ડિસેમ્બરમાં પ્રકાશિત તેના વાર્ષિક કોલસાના અહેવાલમાં જણાવ્યું હતું કે વૈશ્વિક કોલસાનો ઉપયોગ 2022 માં 1.2% વધશે. એક જ વર્ષમાં કોલસાનો ઉપયોગ પ્રથમ વખત 8 બિલિયન ટનને વટાવી ગયો છે, જેણે 2013માં અગાઉના રેકોર્ડને તોડ્યો હતો.
રિપોર્ટમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે રશિયાએ તેના કુદરતી ગેસ સપ્લાયમાં જોરદાર કાપ મૂક્યો છે, જેની અસર સમગ્ર યુરોપ પર પડી છે. હકીકતમાં યુક્રેન યુદ્ધ માટે અમેરિકાના નેતૃત્વમાં યુરોપિયન દેશોએ રશિયા પર કડક આર્થિક પ્રતિબંધો લગાવ્યા છે. આ પ્રતિબંધોના જવાબમાં પુતિને યુરોપિયન દેશોને ગેસના પુરવઠામાં ભારે ઘટાડો કર્યો. હવે તેની અસર એ છે કે જર્મની જેવા દેશો સતત બીજા વર્ષે કોલસાનો વપરાશ વધારવા જઈ રહ્યા છે. કોલસાના વપરાશમાં વધારો થવાના આ અહેવાલો એવા સમયે આવ્યા છે જ્યારે ઘણા યુરોપિયન દેશોએ તેમના બંધ કોલસાના પ્લાન્ટને ફરીથી ખોલવાની યોજના જાહેર કરી છે. આ દેશોએ કોલસાનું ઉત્પાદન વધારવા અથવા કોલસાના પ્લાન્ટ બંધ કરવાની યોજનામાં વિલંબની જાહેરાત કરી છે. આશ્ચર્યની વાત એ છે કે આ દેશોએ ગ્લાસગો યુનાઈટેડ નેશન્સ ક્લાઈમેટ કોન્ફરન્સ 2021માં કોલસાનું ઉત્પાદન ઘટાડવાના શપથ લીધા હતા. પરંતુ પુતિનના યુદ્ધને કારણે યુરોપિયન દેશોની રમત બગડી ગઈ.
ગયા અઠવાડિયે યુનાઇટેડ કિંગ્ડમે જાહેરાત કરી હતી કે તેના નોટિંગહામશાયર કોલ-બર્નિંગ પાવર પ્લાન્ટનો એક ભાગ બીજા બે વર્ષ માટે ખુલ્લો રહેશે. આ એ જ પ્લાન્ટ છે જેને બ્રિટિશ સરકાર 2022 સુધીમાં બંધ કરવા જઈ રહી હતી. પરંતુ ઊર્જા સંકટના ડરથી મંત્રીઓએ તેની સાથે આગળ વધવાનું નક્કી કર્યું છે. આટલું જ નહીં ગયા વર્ષે ડિસેમ્બરમાં યુકેએ કુમ્બરિયામાં 30 વર્ષમાં દેશમાં તેની પ્રથમ નવી કોલસાની ખાણ ખોલવાની જાહેરાત કરી હતી. જો કે, સરકારે કહ્યું કે કોલસાનો ઉપયોગ વીજળી માટે નહીં પરંતુ સ્ટીલ ઉત્પાદન માટે કરવામાં આવશે. આ દરમિયાન ઇટાલીએ પણ 2025 સુધી છ કોલસાના પ્લાન્ટને રદ કરવાની તેની યોજનાને વિલંબિત કરવાનો નિર્ણય લીધો છે. દેશ હાલના કોલસા આધારિત અને તેલ આધારિત પાવર પ્લાન્ટ્સમાંથી ઉત્પાદન વધારવાની યોજના ધરાવે છે. આ ઉપરાંત કેટલાક દેશોએ તેમના તાજેતરમાં બંધ થયેલા કોલસા આધારિત પાવર પ્લાન્ટને ફરીથી શરૂ કર્યા છે. તેમાંથી એક ફ્રાન્સ છે, જે નવેમ્બર 2022 માં સેન્ટ-ઇવોલ્ડમાં સ્થિત તેના કોલસાના પ્લાન્ટને ફરીથી શરૂ કરવાની યોજના ધરાવે છે. એપીના એક અહેવાલ મુજબ, પ્લાન્ટનું કોલસાનું ઉત્પાદન અગાઉ 2022ની શરૂઆતમાં બંધ થવાનું હતું.
સૌથી આશ્ચર્યજનક નિર્ણય પોલેન્ડનો હતો. યુક્રેનના પાડોશી પોલેન્ડે જાહેરાત કરી કે તે રશિયા પાસેથી કુદરતી ગેસ અને કોલસો ખરીદવાનું બંધ કરશે. પરંતુ તે જ સમયે તેણે ગયા વર્ષે સપ્ટેમ્બરમાં સપ્લાયની તંગી હળવી કરવા માટે નિર્ણય લીધો હતો જેણે દરેકને આશ્ચર્યચકિત કરી દીધા હતા. તેણે એપ્રિલ 2023 સુધીમાં ઘરોને ગરમ કરવા માટે લિગ્નાઈટના ઉપયોગ પરનો પ્રતિબંધ ઉઠાવી લીધો. લિગ્નાઈટ કોલસાનો સૌથી પ્રદૂષિત પ્રકાર છે. પોલેન્ડ યુરોપિયન યુનિયનમાં સૌથી મોટા કોલસા ઉત્પાદકોમાંનું એક છે. ફોર્બ્સે પોતાના રિપોર્ટમાં જણાવ્યું કે જર્મનીએ પણ આવું જ પગલું ભર્યું છે. સપ્ટેમ્બર 2022 માં જર્મન સરકારે તેના ત્રણ પરમાણુ પાવર પ્લાન્ટ ચાલુ રાખવાની જ નહીં, પણ પાંચ લિગ્નાઈટ-બર્નિંગ પાવર પ્લાન્ટને ફરીથી ખોલવાની જાહેરાત કરી.
આ પણ વાંચો: ભાવનગર/જાહેરમાં કચરો નાખનારા લોકો સામે તંત્રની લાલ આંખ, મનપાએ વસૂલ્યો હજારોનો દંડ
