Horse Shoe Crabs: ખબર નહીં દુનિયામાં કેટલા પ્રકારના જીવો વસે છે. એક સમય હતો જ્યારે વિશાળકાય ડાયનાસોર જેવા જીવો પણ પૃથ્વી પર રહેતા હતા. ઘણા એવા જીવો છે કે જેના પર આપણે એક યા બીજી રીતે નિર્ભર છીએ. આવું જ એક પ્રાણી છે વાદળી લોહીવાળું કરચલો. વિશ્વના ઘણા લોકો જાણતા નથી કે તેમનું સ્વાસ્થ્ય આ વાદળી લોહીવાળા કરચલા પર આધારિત હોઈ શકે છે. દેખાવમાં, તે કરોળિયા અને વિશાળ કદના લૂઝ જેવા પ્રાણી વચ્ચેની એક પ્રજાતિ છે. હોર્સશૂ કરચલાઓ પૃથ્વી પર ડાયનાસોર કરતાં પણ જૂના છે. તેઓ આ ગ્રહ પર ઓછામાં ઓછા 450 મિલિયન વર્ષોથી છે.
1 લીટર લોહીની કિંમત 11 લાખ રૂપિયા
એટલાન્ટિક હોર્સશુ ક્રેબ્સ વસંતથી મે-જૂન દરમિયાન ઉચ્ચ ભરતી દરમિયાન દેખાય છે. આ પ્રાણીએ અત્યાર સુધી લાખો લોકોના જીવ બચાવ્યા છે. વૈજ્ઞાાનિકો 1970ના દાયકાથી આ પ્રાણીના લોહીનો ઉપયોગ તબીબી સાધનો અને દવાઓની વંધ્યત્વ ચકાસવા માટે કરી રહ્યા છે. આ પ્રાણીનું લોહી જૈવિક ઝેર માટે ખૂબ જ સંવેદનશીલ છે. દર વર્ષે લગભગ 50 મિલિયન એટલાન્ટિક હોર્સશૂ કરચલાઓ બાયોમેડિકલ ઉપયોગ માટે પકડાય છે. તેના એક લીટરની કિંમત 11 લાખ રૂપિયા સુધી છે.
તેના લોહીનો રંગ વાદળી છે. તેના લોહીમાં કોપર હોય છે. જેના કારણે તેના લોહીનો રંગ વાદળી હોય છે. તેના લોહીમાં એક ખાસ રસાયણ હોય છે, જે બેક્ટેરિયાની આસપાસ એકઠા થઈને તેમને કેદ કરી દે છે.
આ રીતે તેમનું લોહી કાઢવામાં આવે છે
આ કરચલાઓના છીપમાં તેમના હૃદયની નજીક એક છિદ્ર બનાવીને ત્રીસ ટકા લોહી બહાર કાઢવામાં આવે છે. આ પછી કરચલાઓને તેમની દુનિયામાં પાછા છોડી દેવામાં આવે છે. જો કે, કેટલાક અભ્યાસો સૂચવે છે કે 10 થી 30 ટકા કરચલાઓ આ પ્રક્રિયામાં મૃત્યુ પામે છે, અને બાકીની માદા કરચલાઓ પ્રજનનમાં પડકારોનો સામનો કરે છે.
દુનિયામાં માત્ર ચાર જ પ્રજાતિઓ બચી છે
નિષ્ણાંતોના મતે હાલમાં વિશ્વમાં ઘોડાના કરચલાની ચાર પ્રજાતિઓ બચી છે. બાયોમેડિકલ સેક્ટરમાં ઉપયોગ માટે વધુ પડતા માછીમારી અને માછલીના ખોરાક તરીકે તેમજ પ્રદૂષણને કારણે ચારેય પ્રજાતિઓ પણ પડકારોનો સામનો કરી રહી છે.