સરકારી યોજના હેઠળ મળતું ઘઉં ઉત્તર પ્રદેશમાં જૂનથી નહીં મળે હવે લોકોને ઘઉંને બદલે ચોખા આપવામાં આવશે. પ્રધાનમંત્રી ગરીબ કલ્યાણ અન્ન યોજના હેઠળ, ઉત્તર પ્રદેશના લોકોને આ વર્ષે મેથી સપ્ટેમ્બર સુધીના પાંચ મહિના માટે પાંચ કિલોગ્રામ અનાજની ફાળવણી કરવામાં આવી હતી. યોજના એવી હતી કે જૂનથી સપ્ટેમ્બર સુધી દરેક વ્યક્તિને દર મહિને 3 કિલો ઘઉં અને 2 કિલો ચોખા આપવામાં આવશે, પરંતુ હવે આ ફેરફાર બાદ સીધા 5 કિલો ચોખા આપવામાં આવશે. ઘઉંના ઉત્પાદન પર અસર બાદ આ વાત સામે આવી રહી છે. આ વર્ષે કાળઝાળ ગરમીના કારણે ઘણા રાજ્યોમાં ઘઉંના ઉત્પાદન પર ખરાબ અસર પડી છે. ઘઉંની અછતને કારણે સરકારે ઘઉંની નિકાસ પર પ્રતિબંધ મૂક્યો છે.
સરકારનો અંદાજ હતો કે ઘઉંની ઉપજ 110 મિલિયન ટન થશે, જ્યારે આ વર્ષે સરકારી ખરીદી 44.44 મિલિયન ટન થશે, પરંતુ અત્યાર સુધી ઘઉં માત્ર 11.81 મિલિયન ટન જ થયા છે. 2 મે સુધી પીઆઈબીની પ્રેસનોટમાં જણાવવામાં આવ્યું છે કે યુપીમાં લગભગ 35 હજાર ખેડૂતો પાસેથી 1 લાખ 47 હજાર ટન ઘઉંની ખરીદી કરવામાં આવી છે, જ્યારે બિહારના માત્ર 318 ખેડૂતો પાસેથી 1704, રાજસ્થાનના 84 અને ગુજરાત સરકારના માત્ર 3 ખેડૂતો પાસેથી જ ઘઉંની ખરીદી કરવામાં આવી છે. જ્યારે કાળઝાળ ગરમીના કારણે પંજાબ, હરિયાણા અને પશ્ચિમ યુપીમાં ઘઉંના ઉત્પાદનમાં લગભગ 15 થી 20 ટકાનો ઘટાડો થયો છે. હવે સરકારે સરકારી ખરીદીનો સમયગાળો પણ 15 દિવસ લંબાવ્યો છે, પરંતુ ખાનગી કંપનીઓ અને આડતીઓએ યુપીમાં ખેડૂતો પાસેથી મોટા પાયે ઘઉંની ખરીદી સરકારી ખરીદ કિંમત કરતાં વધુ ચૂકવીને કરી છે.
અમે એક મહિના પહેલા સમાચાર બતાવ્યા હતા કે કેવી રીતે લોટ મિલોમાં ખેડૂતોની કતાર છે અને સરકારી ખરીદ કેન્દ્ર પર મૌન છે. હું ઈચ્છું છું કે પહેલા જો યુપી સરકારે ખેડૂતોને થોડું પ્રોત્સાહન આપ્યું હોત તો કદાચ સરકારી રાશનમાં ઘઉં કાપવા ન પડત.
નોંધનીય છે કે ભારતે આ મહિનાની શરૂઆતમાં ઘઉંની નિકાસ પર પ્રતિબંધ મૂક્યો હતો કારણ કે ગરમીના કારણે ઉત્પાદન પર અસર પડી છે અને સ્થાનિક ભાવ રેકોર્ડ ઊંચા સ્તરે પહોંચી ગયા છે. ઇન્ટરનેશનલ મોનેટરી ફંડના વડા ક્રિસ્ટાલિના જ્યોર્જીએવાએ વિશ્વમાં ખાદ્ય સંકટ અંગે ચિંતા વ્યક્ત કરી હતી.
