12 જાન્યુઆરી એ દેશ માટે ખૂબ જ ખાસ દિવસ છે. ભારતના મહાન દાર્શનિક અને સામાજિક કાર્યકર સ્વામી વિવેકાનંદની આજે 159મી જન્મજયંતિ છે. આ દિવસને દેશમાં રાષ્ટ્રીય યુવા દિવસ તરીકે ઉજવવામાં આવે છે. ખૂબ જ નાની ઉંમરમાં સ્વામી વિવેકાનંદે પોતાની પ્રતિભાને સમગ્ર વિશ્વમાં ઓળખાવી હતી. વર્ષ 1893માં અમેરિકાના શિકાગોમાં આપેલા તેમના ઐતિહાસિક ભાષણને કોણ ભૂલી શકે. તેમની પાસેથી પ્રેરણા લઈને ઘણા યુવાનોએ મોટી ઊંચાઈઓ હાંસલ કરી છે. આજે પણ ભારતમાં એવા કેટલાય યુવાનો છે જેમણે ખૂબ જ નાની ઉંમરમાં પોતાની પ્રતિભાના આધારે દેશને ગૌરવ અપાવ્યું છે.
નીરજ ચોપરા
વર્ષ 2021માં દેશમાં નીરજ ચોપરાથી વધુ ભાગ્યે જ કોઈ અન્ય વ્યક્તની ચર્ચા થઇ હશે. 23 વર્ષની ઉંમરે તેમણે ટોક્યો ઓલિમ્પિક 2020માં ગોલ્ડ મેડલ જીતીને દેશનું ગૌરવ વધાર્યું છે. આ જીત એટલા માટે પણ ખાસ હતી કારણ કે, ઓલિમ્પિકના ઈતિહાસમાં પહેલીવાર કોઈ ભારતીયે એથ્લેટિક્સમાં ગોલ્ડ મેડલ જીત્યો છે. હરિયાણાના વતની નીરજે ભાલા ફેંકમાં આ રેકોર્ડ બનાવ્યો હતો. આજે નીરજ દુનિયાભરના કરોડો લોકો માટે પ્રેરણા બની ગયો છે જેઓ તેમના દેશ માટે કંઈક કરવા માંગે છે. આ પહેલા નીરજ ચોપરાએ 2018માં કોમનવેલ્થ ગેમ્સ અને એશિયન ગેમ્સમાં પણ ગોલ્ડ મેડલ જીત્યો હતો.
અવની લેખા
જો તમારા મનમાં કંઈક કરવાની ઈચ્છા હોય તો કોઈ સમસ્યા તમારો રસ્તો રોકી શકતી નથી. રાજસ્થાનની અવની લેખરાએ આ વાત સાબિત કરી છે. 20 વર્ષીય વિકલાંગ શૂટરે ટોક્યો પેરાલિમ્પિક્સ 2020માં ગોલ્ડ મેડલ જીતીને દેશને ગૌરવ અપાવ્યું છે. અવની લેખા 10 મીટર એર રાઈફલ સ્ટેન્ડિંગ SH-1 ઈવેન્ટમાં ગોલ્ડ મેડલ જીતનારી પ્રથમ ભારતીય મહિલા ખેલાડી છે. આ સિવાય તેણે આ જ પેરાલિમ્પિક્સમાં 50 મીટર થ્રી પોઝિશન SH-1 ઈવેન્ટમાં પણ બ્રોન્ઝ મેડલ જીત્યો હતો. 11 વર્ષની ઉંમરે એક કાર અકસ્માતમાં તે કમરથી નીચે લકવાગ્રસ્ત થઈ ગયો હતો. તેણે આ અકસ્માતમાંથી હિંમત હાર્યા વિના મોટું સ્થાન હાંસલ કર્યું. તેમની જીત દેશના યુવાનો અને ખાસ કરીને દિવ્યાંગો માટે મહત્વપૂર્ણ પ્રેરણા પુરવાર થઈ રહી છે.
લિસિપ્રિયા કંગુજમ
ભારતના ઉત્તરપૂર્વીય રાજ્ય મણિપુરની લિસિપ્રિયા કંગુજમ વિશ્વની સૌથી નાની (10 વર્ષ) પર્યાવરણ કાર્યકર્તાઓમાંની એક છે. લિસિપ્રિયાને વર્ષ 2019માં કિડ્સ-રાઈટ્સ ફાઉન્ડેશન દ્વારા ઈન્ટરનેશનલ ચિલ્ડ્રન્સ પીસ પ્રાઈઝ એનાયત કરવામાં આવી હતી. આ સિવાય તેમને ડૉ. એપીજે અબ્દુલ કલામ ચિલ્ડ્રન એવોર્ડ અને ઈન્ડિયા પીસ પ્રાઈઝ પણ એનાયત કરવામાં આવ્યા છે. ખૂબ જ નાની ઉંમરે, લિસિપ્રિયા પર્યાવરણની સુરક્ષા માટે અવાજ ઉઠાવ્યો છે. તેમણે વર્ષ 2019માં સ્પેનમાં આયોજિત COP25 આબોહવા પરિષદને સંબોધિત કરી હતી અને વિશ્વના નેતાઓને શક્ય તેટલી વહેલી તકે જળવાયુ પરિવર્તન સામે નક્કર પગલાં લેવા જણાવ્યું હતું. આટલી નાની ઉંમરે આ સીમાચિહ્નો હાંસલ કરનાર લિસિપ્રિયા કંગુજમ આજે ઘણા લોકો માટે પ્રેરણારૂપ છે, તે સાબિત કરી રહી છે કે પ્રતિભા ક્યારેય વૃદ્ધ થતી નથી.
રિતેશ અગ્રવાલ
દેશમાં આજે ‘ઓયો’નું નામ કોણ નથી જાણતું. આજે આ કંપનીનો સામાન્ય લોકો માટે રહેવા માટે સારા અને પરવડે તેવા રૂમની વ્યવસ્થા કરવામાં મહત્વનો ફાળો છે. આ કંપનીના સ્થાપક ઓડિશાના 28 વર્ષીય રિતેશ અગ્રવાલ છે. રિતેશ વિશ્વના સૌથી યુવા અબજપતિઓમાંના એક છે. તેમને બિઝનેસ વર્લ્ડનો યંગ આંત્રપ્રિન્યોર એવોર્ડ પણ મળ્યો છે. તેમની સફળતાનો અંદાજ એ હકીકત પરથી લગાવી શકાય છે કે 2020ની હુરુન રિચ લિસ્ટ અનુસાર તેમની કુલ સંપત્તિ 7,253 કરોડ રૂપિયા હતી. પોતાના ગામમાંથી પ્રારંભિક અભ્યાસ કર્યા પછી, રિતેશ ઇન્ડિયન સ્કૂલ ઑફ બિઝનેસ એકેડમીમાં જોડાયો. જોકે, તેણે અભ્યાસ અધવચ્ચે જ છોડી દીધો હતો. રિતેશે માત્ર 19 વર્ષની ઉંમરે તેની પ્રથમ કંપની OREVAL STAYS શરૂ કરી હતી. અનેક નિષ્ફળતાઓ પછી પણ તેણે હાર ન માની અને આ સ્થાન હાંસલ કર્યું. આજે Oyo એ ભારત ઉપરાંત વિદેશમાં પણ પોતાનું સ્થાન બનાવ્યું છે. રિતેશ દેશના તમામ યુવાનો માટે પ્રેરણા સમાન છે જેઓ આજે સ્ટાર્ટઅપનું સ્વપ્ન જુએ છે.
સ્વાતિ શર્મા
29 વર્ષની સ્વાતિ શર્મા દેશના યુવાનો અને ખાસ કરીને મહિલાઓ માટે પ્રેરણા બનીને ઉભરી છે. સ્વાતિની ડબલ્યુટીઓ એટલે કે વર્લ્ડ ટ્રેડ ઓર્ગેનાઈઝેશનમાં લીગલ ઓફિસર તરીકે પસંદગી થઈ છે. રાજસ્થાનના નાના શહેર ઝુંઝુનુના કજરા ગામની રહેવાસી સ્વાતિ ગામની એક હિન્દી માધ્યમની શાળામાંથી બહાર આવી હતી. તેમણે બિન-લાભકારી યુવા સંગઠન, HLE ફાઉન્ડેશન (હમારા હક)ની સ્થાપના કરી. તેમણે બાળ અધિકારો, જમીન માલિકીના અધિકારો, ઘરેલું હિંસા, જાતીય સતામણી, LGBT અધિકારો, પ્રજનન અધિકારો અને પર્યાવરણ અને મજૂર અધિકારોના ક્ષેત્રોમાં પણ ઘણા કાર્યો કર્યા છે. આ ઉપરાંત તેણે ઈન્ડિયન સોસાયટી ઓફ ઈન્ટરનેશનલ લો, નવી દિલ્હી ખાતે ઈન્ટરનેશનલ બિઝનેસ અને બિઝનેસ લોમાં પોસ્ટ ગ્રેજ્યુએટ ડિપ્લોમા અને અન્ય ઘણી વિદેશી સંસ્થાઓમાં પણ અભ્યાસ કર્યો છે. આજે દેશના યુવાનો અને ખાસ કરીને ગ્રામીણ વિસ્તારની મહિલાઓ તેમની પાસેથી પ્રેરણા લઈ શકે છે.
આ દેશના એવા યુવાનો છે જે સ્વામી વિવેકાનંદના નકશેકદમ પર ચાલીને દેશનું નામ રોશન કરે છે. વિવેકાનંદ માટે કહેવાય છે કે તેઓ ઘણા જલ્દી ચાલ્યા ગયા. પરંતુ તેમની નજર અને વાતોને યાદ કરીએ તો એમ લાગે છે કે તેઓ ઘણા જલ્દી અલવિદા કહી ગયા પરંતુ ઘણું બધુ જીવી ગયા અને સાથે જ પોતાના જીવનની પ્રેરણા આજની યુવા પેઢીમાં સંચાર કરતા ગયા. તેમના જન્મદીન નમન..
