આજે એટલે કે 31મી ઑક્ટોબર 2023ની સવારે અરાજકતાનું વાતાવરણ હતું જ્યારે પ્રિયંકા ચતુર્વેદી, શશિ થરૂર, મહુઆ મોઇત્રા, રાઘવ ચઢ્ઢા સહિત ઘણા વિરોધ પક્ષના નેતાઓને એપલ તરફથી ચેતવણી મળી કે તેમના ફોન હેક થઈ શકે છે. ઘણા નેતાઓએ તેમના X એકાઉન્ટ પર Apple તરફથી મળેલી સૂચનાના સ્ક્રીનશોટ લીધા અને મોદી સરકારને આડે હાથ લીધી. એપલના એલર્ટ બાદ વિપક્ષે સરકાર પર પ્રહારો કર્યા છે અને જાસૂસીનો આરોપ લગાવ્યો છે. ચાલો વિગતવાર સમજવાનો પ્રયત્ન કરીએ કે આ એલર્ટ શું હતું અને એપલે તેના પર શું કહ્યું છે? એલર્ટમાં શું હતું?
‘ચેતવણી: રાજ્ય-પ્રાયોજિત હુમલાખોરો તમારા iPhoneને નિશાન બનાવી શકે છે. Apple માને છે કે રાજ્ય-પ્રાયોજિત હુમલાખોરો દ્વારા તમારા Apple ID સાથે સંકળાયેલ iPhone સાથે રિમોટલી સમાધાન કરવાનો પ્રયાસ કરવામાં આવે છે. તમે કોણ છો અથવા તમે શું કરો છો તેના આધારે, આ હુમલાખોરો કદાચ તમને વ્યક્તિગત રીતે લક્ષ્ય બનાવી રહ્યા છે. જો તમારું ઉપકરણ અથવા ફોન રાજ્ય-પ્રાયોજિત હુમલાખોર દ્વારા ચેડા કરવામાં આવે છે, તો તેઓ તમારા સંવેદનશીલ ડેટા, કૅમેરા અને માઇક્રોફોનને દૂરથી ઍક્સેસ કરી શકે છે. કૃપા કરીને આ ચેતવણીને ગંભીરતાથી લો.
એપલે એલર્ટ પર શું કહ્યું?
એપલે તેના સત્તાવાર નિવેદનમાં જણાવ્યું હતું કે, “રાજ્ય દ્વારા પ્રાયોજિત હુમલાખોરો ખૂબ જ સારી રીતે ભંડોળ અને પ્રશિક્ષિત છે, અને તેમની હુમલાની પદ્ધતિઓ સમયાંતરે બદલાતી રહે છે. આવા સાયબર હુમલાઓને શોધવું ખૂબ મુશ્કેલ છે. કેટલીકવાર આ ચેતવણીઓ ખોટી પણ હોય છે. “તે પણ શક્ય છે. કે એપલ દ્વારા મોકલવામાં આવેલી કેટલીક ચેતવણીઓ ખોટી હોઈ શકે છે. અમે શા માટે ધમકીની ચેતવણીઓ જારી કરવી તે અંગેની માહિતી આપી શકતા નથી, કારણ કે આ હેકર્સને મદદ કરી શકે છે. શોધી શકાય છે. એપલે આ ચેતવણી એવા લોકોને મોકલી છે જેમના એકાઉન્ટ્સ લગભગ 150 દેશોમાં સક્રિય છે
શું આ પહેલા પણ બન્યું છે?
હા, આ બીજી વખત છે જ્યારે Appleએ તેના વપરાશકર્તાઓને સંભવિત રાજ્ય પ્રાયોજિત હુમલાની ચેતવણી આપતા આવી સૂચનાઓ મોકલી છે. 2021માં પણ એપલ અને ગૂગલ બંનેએ ભારત સહિત ઘણા દેશોના યુઝર્સને એક સમાન એલર્ટ મોકલ્યું હતું જેમાં ઇઝરાયેલની કંપની NSOના સ્પાયવેર પેગાસસની મદદથી વિશ્વભરના ઘણા લોકોના આઇફોન હેક કરવામાં આવ્યા હતા.
આ પ્રકારની ચેતવણી કોને મળે છે?
એપલના સપોર્ટ પેજ અનુસાર, આ એલર્ટ એવી રીતે તૈયાર કરવામાં આવ્યું છે કે જો યુઝરના આઈફોન પર સ્ટેટ સ્પોન્સર્ડ સાઈબર એટેકનો પ્રયાસ કરવામાં આવે તો યુઝરને એલર્ટ મળી જશે. પરંપરાગત સાયબર અપરાધીઓ અને રાજ્ય દ્વારા પ્રાયોજિત હેકર્સની અલગ અલગ પદ્ધતિઓ છે. રાજ્ય-પ્રાયોજિત હેકર્સ ભાગ્યે જ ચોક્કસ રીતે ઓછી સંખ્યામાં વપરાશકર્તાઓને લક્ષ્ય બનાવે છે. જ્યારે વપરાશકર્તાના ખાતામાં સતત શંકાસ્પદ પ્રવૃત્તિ જોવા મળે ત્યારે આ સૂચના પ્રાપ્ત થાય છે. આ એલર્ટ appleid.apple.com પર Apple ID વડે લોગ ઈન કરીને પણ જોઈ શકાય છે.
શા માટે માત્ર વિપક્ષી નેતાઓને જ આ ચેતવણી મળી?
જાસૂસીના વિપક્ષના આરોપો પર કેન્દ્રીય સંચાર, ઈલેક્ટ્રોનિક્સ અને ઈન્ફોર્મેશન ટેક્નોલોજી મંત્રી અશ્વિની વૈષ્ણવે કહ્યું, “સરકાર આ મુદ્દાને લઈને ખૂબ જ ચિંતિત છે અને તેની તપાસ કરવા માટે તેના તળિયે જશે.” કેટલાક લોકોને દેશનો વિકાસ પસંદ નથી. આ લોકો દેશનો વિકાસ જોઈ શકતા નથી. “એપલ દ્વારા મોકલવામાં આવેલ આ એલર્ટ ફોન હેકિંગને લઈને 150 દેશોમાં અલગ-અલગ લોકો દ્વારા પ્રાપ્ત થયું છે.”
હવે એકંદરે આ મામલે એપલનું નિવેદન પણ આવી ગયું છે અને સરકારે પણ પોતાનું સ્ટેન્ડ આપ્યું છે, પરંતુ સવાલ હજુ પણ એ જ રહે છે કે જો આ બગ હતો તો પછી માત્ર વિપક્ષના નેતાઓને જ આ એલર્ટ કેમ મળ્યું? શા માટે અન્ય કોઈ વપરાશકર્તાઓ અથવા નેતાઓને તે મળ્યું નથી? સરકારના જણાવ્યા અનુસાર, આ એલર્ટ 150 દેશોમાં મોકલવામાં આવ્યું છે પરંતુ અન્ય કોઈ દેશના યુઝર્સે હજુ સુધી સોશિયલ મીડિયા પર તેના વિશે માહિતી આપી નથી.
જ્યારે તમને આવી ચેતવણીઓ મળે ત્યારે શું કરવું?
એપલનો લોકડાઉન મોડ તમને આવા ગંભીર સાયબર હુમલાઓથી બચાવે છે. જો તમને લાગે છે કે તમારા iPhone અથવા iPad ને ટાર્ગેટ કરવામાં આવી રહ્યું છે અથવા એવી સંભાવના છે કે તેને ટાર્ગેટ કરવામાં આવી શકે છે, તો તમે લોકડાઉન મોડ ચાલુ કરી શકો છો. લોકડાઉન મોડ ચાલુ થયા પછી, તમારો iPhone પહેલાની જેમ કામ કરશે નહીં. લોકડાઉન મોડ ચાલુ થયા પછી, તમારા ફોન પર ઘણા પ્રકારના નિયંત્રણો લાદવામાં આવે છે. મેસેજમાં આવતા મોટાભાગના એટેચમેન્ટ બ્લોક થઈ જાય છે. આ સિવાય એપલ લિંક્સ અને લિંક પ્રીવ્યુને પણ બ્લોક કરે છે જેથી કરીને તમે કોઈ એવી સાઇટ પર ન જાઓ જે હેકરે તમારા માટે જ તૈયાર કરી હોય.
આ પણ વાંચો:Rahul Gandhi/ રાહુલ ગાંધીએ સરકાર પર નિશાન સાધતા કહ્યું- ‘જેટલી ટેપિંગ કરવી હોય કરી લો, મને કોઈ ફરક નથી પડતો
આ પણ વાંચો:iPhone Hacking/એપલની સિક્યોરીટી સિસ્ટમ કેવી છે? હેકિંગ સામે કેવી રીતે આપે છે રક્ષણ ? જાણો
આ પણ વાંચો:iPhone/આઇફોનનું એક એવું ફીચર, જે જણાવે છે કે ‘સરકાર’ તમારી જાસૂસી કરી રહી છે કે નહીં
