ઉનાળાની ઋતુની સરખામણીમાં શિયાળામાં ત્વચાનું શુષ્ક થવું ખૂબ જ સામાન્ય બાબત છે. શિયાળામાં તાપમાન અને ભેજમાં ફેરફારને કારણે ત્વચામાં ખંજવાળ આવે છે, જેના કારણે ત્વચા શુષ્ક થઈ જાય છે. આ સિઝનમાં ઘણા લોકો શુષ્ક ત્વચાની સમસ્યાથી પરેશાન રહે છે.
અત્યાર સુધીમાં તમે ઘણી વાર અનુભવ્યું હશે કે ઠંડા હવામાનમાં ત્વચા શુષ્ક થઈ જાય છે અને ભેજ ગાયબ થઈ જાય છે. એવી ઘણી સારવાર છે જે ત્વચામાં ભેજ પાછો લાવે છે. ચાલો આ લેખમાં શુષ્ક ત્વચા વિશે વિગતવાર જાણીએ, શિયાળામાં ત્વચા શુષ્ક થવા પાછળનું વિજ્ઞાન શું છે, તે કેવી રીતે થાય છે, તેના લક્ષણો શું છે, તેનાથી કેવી રીતે બચી શકાય અને તેની સારવાર શું છે?
શુષ્ક ત્વચા પાછળનું વિજ્ઞાન:
ઠંડા હવામાન દરમિયાન તાપમાન અને ભેજમાં ફેરફાર થાય છે જે ત્વચાને સૂકવવા માટે યોગ્ય વાતાવરણ છે. શુષ્ક ત્વચાને વૈજ્ઞાનિક ભાષામાં ઝેરોસિસ કહેવામાં આવે છે. ત્વચાના બહારના ભાગને એપિડર્મિસ કહેવાય છે અને બાહ્ય ત્વચાની બહારની સપાટીને સ્ટ્રેટમ કોર્નિયમ કહેવામાં આવે છે, જેનું બીજું નામ ત્વચા અવરોધ છે. ત્વચા અવરોધના નામ પરથી સ્પષ્ટ થાય છે કે તેનું કાર્ય હાનિકારક ઝેરને શરીરમાં પ્રવેશતા અટકાવવાનું છે. ઠંડીના દિવસોમાં નીચા તાપમાનને કારણે પરસેવો ઓછો થાય છે. ત્વચાના કોષો ઢીલા થવા લાગે છે. જ્યારે તેમને જરૂરી પોષક તત્ત્વો મળતા નથી, ત્યારે ત્વચાના અવરોધને નુકસાન થાય છે અને તે શુષ્ક બની જાય છે.
એક રિસર્ચ અનુસાર, ત્વચાને સ્વસ્થ રાખવામાં ભેજ ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવે છે, અને ઉનાળાની સરખામણીમાં શિયાળામાં ત્વચાની ભેજ ગાયબ થવા લાગે છે, આવું એટલા માટે થાય છે કારણ કે ઉનાળામાં આપણી ત્વચા પર પરસેવો થાય છે, જેનું કારણ એ છે કે આપણી ત્વચા બરબાદ થઈ જાય છે. ભેજયુક્ત અને ત્વચાના કોષો યોગ્ય રીતે ફસાઈ જાય છે જેના કારણે ઉનાળાની ઋતુમાં ત્વચા સ્વસ્થ રહે છે. જ્યારે શિયાળામાં તાપમાન નીચું હોવાને કારણે પરસેવો થઈ શકતો નથી, તેથી ત્વચામાં ફસાઈ જવાની સમસ્યા અન્ય ઋતુઓમાં થતી નથી.
શુષ્ક ત્વચા આ કારણોથી થાય છે –
1- ઠંડીના દિવસોમાં, લોકો તેમના રૂમને ગરમ રાખવા માટે ઘણીવાર વિવિધ પ્રકારની વસ્તુઓનો ઉપયોગ કરે છે. આમ કરવાથી રૂમની ભેજ પર અસર થાય છે, જેના કારણે તમારી ત્વચાની ભેજ ગાયબ થવા લાગે છે.
2- બહારનું ઠંડું હવામાન, ભારે પવન અને વરસાદ તેના કુદરતી મોઇશ્ચરાઇઝિંગ તેલને છીનવી લે છે.
3- ઘણીવાર એવું બને છે કે શિયાળામાં લોકો ગરમ પાણીથી નહાવાનું અને કઠોર સાબુનો ઉપયોગ કરવાનું પસંદ કરે છે, આમ કરવાથી ત્વચામાંથી કુદરતી તેલ ગાયબ થવા લાગે છે. જેના કારણે ત્વચાની ભેજ ઓછી થાય છે અને ત્વચા શુષ્ક થવા લાગે છે.
શિયાળામાં ત્વચા શુષ્ક થવાના લક્ષણો
ત્વચામાં ખંજવાળ,
ચામડીમાં લાલાશ,
ચામડી પર ફોલ્લા,
ચામડીમાં બળતરા.
શિયાળામાં શુષ્ક ત્વચાથી બચવાના ઉપાયો
1- તમારી ત્વચાને હાઈડ્રેટ રાખોઃ
શિયાળામાં ત્વચાને હાઈડ્રેટ રાખવી ખૂબ જ જરૂરી છે. આ માટે, પૂરતા પ્રમાણમાં પાણી પીવો અને તમારી ત્વચાને મોઇશ્ચરાઇઝ કરો.
2- હુંફાળા પાણીથી સ્નાન કરોઃ
શિયાળામાં પણ હુંફાળા પાણીથી સ્નાન કરો. આ તમારી ત્વચામાંથી કુદરતી તેલને બહાર આવતા અટકાવશે અને તમારી ત્વચા ડ્રાય નહીં થાય.
3- તમારી ત્વચાને ઢાંકી દો:
ઠંડીમાં બહાર જતી વખતે તમારી ત્વચાને ઢાંકવાનું ભૂલશો નહીં. આની મદદથી તમારી ત્વચાને ઠંડી હવાથી બચાવી શકાય છે.
4- સુગંધિત સાબુ અને ડિઓડરન્ટ્સ ટાળો:
સુગંધિત સાબુ અને ડિઓડરન્ટ્સ તમારી ત્વચાને નુકસાન પહોંચાડી શકે છે. તેથી, તેનો ઉપયોગ કરવાનું ટાળો.
