કેન્દ્ર સરકારે કોર્ટને કહ્યું છે કે પીએમ કેર્સ ફંડ સરકારી ફંડ નથી અને તેમાં જમા થયેલા પૈસા સરકારી તિજોરીમાં જતા નથી.
આવી સ્થિતિમાં, આ ફંડની કાયદેસરતા અને જનતાને તેની જવાબદારી અંગે નવા પ્રશ્નો ઉભા થયા છે. PMCARES ફંડની સ્થાપના માર્ચ 2020 માં પબ્લિક ચેરીટેબલ ટ્રસ્ટ તરીકે કરવામાં આવી હતી. ત્યારથી તેને સેટ કરવાના હેતુ અને તેના સંચાલનમાં પારદર્શિતાના અભાવને લઈને વિવાદ ચાલી રહ્યો છે. ઘણા લોકોએ માહિતી અધિકાર હેઠળ RTI અરજી દાખલ કરીને તેના વિશે માહિતી મેળવવાનો પ્રયાસ કર્યો હતો, પરંતુ સંપૂર્ણ ચિત્ર હજી બહાર આવ્યું નથી.
આ ફંડ અંગે સરકારનું તાજેતરનું નિવેદન દિલ્હી હાઈકોર્ટમાં ચાલી રહેલા કેસની સુનાવણી દરમિયાન આવ્યું છે. એડવોકેટ સમ્યક ગંગવાલે એક જ કોર્ટમાં બે અલગ અલગ અરજીઓ દાખલ કરી છે. એકમાં, RTI કાયદા હેઠળ ભંડોળને ‘જાહેર સત્તા’ તરીકે જાહેર કરવાની અપીલ કરવામાં આવી છે અને બીજી અરજીમાં ‘રાજ્ય’ જાહેર કરવાની અરજી કરવામાં આવી છે. 22 સપ્ટેમ્બરના રોજ બીજી અરજીની સુનાવણી દરમિયાન, વડાપ્રધાન કાર્યાલય (PMO) ના એક અધિકારીએ કોર્ટને જણાવ્યું હતું કે શું ટ્રસ્ટ બંધારણની કલમ 12 હેઠળ “રાજ્ય” છે કે નહીં અને આરટીઆઈ કાયદા હેઠળ “જાહેર સત્તા” છે હા, અમને કોઈપણ “તૃતીય પક્ષ માહિતી” પ્રદાન કરવાની મંજૂરી નથી.
સરકારે આ ફંડને “થર્ડ પાર્ટી” ગણાવીને મામલો વધુ જટિલ બનાવી દીધો છે. ગંગવાલે કોર્ટને પહેલાથી જ કહ્યું છે કે ફંડની વેબસાઇટ પર તેનાથી સંબંધિત દસ્તાવેજો, તેને કહેવામાં આવ્યું છે કે ટ્રસ્ટ બંધારણ હેઠળ સ્થાપિત થયું નથી. અને સંસદ દ્વારા પસાર કરાયેલા કોઈપણ કાયદા હેઠળ નહીં. પારદર્શિતાનો પ્રશ્ન હોવા છતાં, સરકારના ઉચ્ચ-પદના અધિકારીઓના નામ તેની સાથે જોડાયેલા છે. વડા પ્રધાન પદના ચેરમેન છે અને સંરક્ષણ, ગૃહ અને નાણાં મંત્રીઓ પદાધિકારી ટ્રસ્ટી છે. તેનું મુખ્ય કાર્યાલય PMO ની અંદર જ છે અને તેનું સંચાલન PMO માં જ જોઈન્ટ સેક્રેટરી સ્તરના અધિકારી કરે છે.
આમાં પ્રાપ્ત યોગદાન વિશેની માહિતી વેબસાઇટ પર માત્ર નાણાકીય વર્ષ 2019-20 માં ઉપલબ્ધ છે, તે પણ માત્ર 27 થી 31 માર્ચ, એટલે કે કુલ પાંચ દિવસ માટે. આ પાંચ દિવસમાં ફંડને 3076 કરોડ રૂપિયા મળ્યા. પરંતુ વેબસાઈટ મુજબ, અત્યાર સુધી કોવિડ -19 મેનેજમેન્ટ સાથે જોડાયેલા વિવિધ કામો માટે ફંડમાંથી 3100 કરોડ રૂપિયા ફાળવવામાં આવ્યા છે. આવી સ્થિતિમાં, ફંડ વિશે સંપૂર્ણ ચિત્ર સ્પષ્ટ નથી. આ અરજીઓ પર કોર્ટ શું વલણ અપનાવે છે તે જોવાનું રહ્યું.
