- NSA અજીત ડોભાલ સાઉદી મુલાકાતે
- ડોભાલે US NSA સાથે કરી વાતચીત
- અમેરિકાના મિશનમાં યુએઈ,સાઉદી સામેલ
- અખાતી દેશોને આરબ દેશો સાથે જોડતો રેલમાર્ગ
- ભારતને રેલ લિંક પ્રદાન કરવાની યોજના
અમેરિકાએ આરબ દેશોમાં ચીનના પ્રભાવને ઘટાડવા માટે એક પ્રોજેક્ટ શરૂ કર્યો છે. આમાં ભારતનો પણ સમાવેશ કરવામાં આવ્યો છે. આ માટે ભારતના રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા સલાહકાર અજીત ડોભાલે રવિવારે અમેરિકા, સાઉદી અરેબિયા અને UAEના સુરક્ષા સલાહકારો સાથે મુલાકાત કરી છે. આ વાતનો ખુલાસો ન્યૂઝ વેબસાઈટ ‘Axius’ દ્વારા કરવામાં આવ્યો છે.
રિપોર્ટ અનુસાર અખાતી દેશોને આરબ દેશો સાથે જોડવા માટે ચાર દેશો વચ્ચે રેલવે પ્રોજેક્ટ પર ચર્ચા થઈ હતી. આ રેલ્વે નેટવર્ક પોર્ટ અને શિપિંગ લેન દ્વારા પણ ભારત સાથે જોડવામાં આવશે. આ પ્રોજેક્ટ શરૂ કરવા પાછળ ચીનનો બેલ્ટ એન્ડ રોડ પ્રોજેક્ટ જણાવવામાં આવી રહ્યો છે. રિપોર્ટમાં લખવામાં આવ્યું છે કે આ વ્હાઇટ હાઉસનો મોટો પ્રોજેક્ટ છે.
રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા સલાહકાર અજીત ડોભાલની સાઉદી મુલાકાતને લઈને ઘણી ચર્ચા થઈ રહી છે. ત્યાં તેમણે તેમના અમેરિકન સમકક્ષ જેક સુલિવાન તેમજ UAE અને સાઉદી અરેબિયાના ટોચના નેતૃત્વ સાથે બેઠકો કરી છે. વાસ્તવમાં, ડોભાલ એક મહત્વપૂર્ણ પ્રોજેક્ટના સંબંધમાં મધ્ય પૂર્વ ક્ષેત્રમાં છે. આ મહત્વાકાંક્ષી ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર પ્રોજેક્ટ આ ક્ષેત્રમાં બેલ્ટ એન્ડ રોડ ઈનિશિએટીવ (BRI) દ્વારા ચીનના વધતા પ્રભાવને રોકશે. ઓસ્ટ્રેલિયામાં ક્વાડ સમિટ સિવાય ડોભાલ, સુલિવાન સહિત અનેક દિગ્ગજો ફરી મળવાના છે. ભારત, યુએસ, યુએઈ અને સાઉદી પશ્ચિમ એશિયાના દેશોને રેલ નેટવર્કથી જોડવાના મિશન પર કામ કરી રહ્યા છે. અમેરિકા દ્વારા આ પ્રસ્તાવ મૂકવામાં આવ્યો છે અને દક્ષિણ એશિયાને દરિયાના માધ્યમથી જોડવાની યોજના છે. આ પ્રોજેક્ટમાં ભારતની મોટી ભૂમિકા છે. અમેરિકા ઈચ્છે છે કે ભારત અહીં રેલવેમાં તેની કુશળતાનો ઉપયોગ કરે. આનાથી ભારતને બેવડો ફાયદો થવાનો છે, સાથે જ ચીનનું વર્ચસ્વ પણ ઘટશે.
રવિવારે ડોભાલે યુએસ અને યુએઈના રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા સલાહકારો સાથે વાતચીત કરી હતી. અમેરિકન મીડિયામાં કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે મધ્ય પૂર્વમાં ચીનની વધતી દખલગીરીને રોકવા માટે અમેરિકાએ આ પહેલ કરી છે. વ્યૂહાત્મક ઉદ્દેશ્યોને જોતા ભારત પણ આ પ્રોજેક્ટમાં રસ દાખવી રહ્યું છે. ‘ઇન્ડિયન એક્સપ્રેસ’એ સૂત્રોને ટાંકીને જણાવ્યું છે કે ચીને પશ્ચિમ એશિયામાં પોતાનો રાજકીય પ્રભાવ વધાર્યો છે. ચીનના નેતૃત્વમાં સાઉદી અને ઈરાન વચ્ચે સમજૂતી થઈ છે, જેના કારણે ભારત એલર્ટ થઈ ગયું છે. પશ્ચિમ એશિયા ક્ષેત્ર ભારતની ઊર્જા સુરક્ષા માટે મહત્વપૂર્ણ છે.
જો અમેરિકાના આ પ્રોજેક્ટ પર વાતચીત કરવામાં આવે તો ભારતને સીધો ફાયદો થઈ શકે છે. પશ્ચિમ એશિયામાં રેલ નેટવર્ક ફેલાશે અને આ વિસ્તારને દક્ષિણ એશિયા સાથે સમુદ્ર દ્વારા જોડવાની પણ યોજના છે. જો આ સફળ થશે તો ભારતને ખૂબ જ ઝડપથી અને ઓછા ખર્ચે તેલ અને ગેસનો સપ્લાય કરવામાં આવશે. આ રીતે અખાતી દેશોમાં રહેતા લાખો ભારતીયોને પણ રેલ લિંક સાથે જોડવાથી ફાયદો થવાનો છે. નિષ્ણાતો માને છે કે જો ભારત તેની રેલ્વે કુશળતાનો ઉપયોગ કરીને પશ્ચિમ એશિયામાં આ પ્રોજેક્ટ પૂર્ણ કરે છે, તો વિશ્વમાં ‘રેલવે બિલ્ડર’ તરીકે ભારતની પ્રતિષ્ઠા વધશે.
ભારત તેની સરકારી અને ખાનગી કંપનીઓ માટે પશ્ચિમ એશિયાના દેશોમાં પણ નવી તકો શોધી રહ્યું છે. સરહદ પર માથાનો દુખાવો બની ગયેલી ચીનની નાપાક યોજનાઓને નિષ્ફળ બનાવવા માટે આ પ્રોજેક્ટ ભારતના હિતમાં છે. ભારતને આરબ અને ગલ્ફ દેશોમાં સીધો પ્રવેશ મળશે.
પશ્ચિમ એશિયા સાથે ભારતના જોડાણમાં પાકિસ્તાન એક મોટો અવરોધ છે. પાકિસ્તાન સાથેના સંબંધો પહેલા સારા નથી. ગિલગિટ-બાલ્ટિસ્તાન પર પાકિસ્તાનના ગેરકાયદે કબજાને કારણે ભારત માટે અફઘાનિસ્તાન થઈને જમીન માર્ગે પશ્ચિમ એશિયા પહોંચવું મુશ્કેલ છે. ભારત ક્રૂડ ઓઈલનું મોટું બજાર છે, તેથી સાઉદી અને યુએઈને પણ તેમાં જોડાવાનો ફાયદો જોવા મળી રહ્યો છે.
આ પ્રોજેક્ટ પર 18 મહિનાથી ચર્ચા ચાલી રહી હતી
I2U2 ફોરમ હેઠળ છેલ્લા 18 મહિનાથી વ્હાઇટ હાઉસ પ્રોજેક્ટ પર ચર્ચા ચાલી રહી છે. આ ફોરમમાં અમેરિકા, ઈઝરાયેલ, ભારત અને UAE સામેલ છે.
આ ફોરમની રચના 2021માં મધ્ય પૂર્વમાં ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર પ્રોજેક્ટ્સની વ્યૂહરચના નક્કી કરવા માટે કરવામાં આવી હતી.
ફોરમમાં સામેલ ઈઝરાયેલના એક અધિકારીએ એક્સિયસને જણાવ્યું કે મહિનાઓથી ચાલી રહેલી મંત્રણામાં કોઈ દેશે ચીનનું નામ નથી લીધું, પરંતુ બધા જાણે છે કે તે ચીનને ધ્યાનમાં રાખીને કરવામાં આવી રહ્યું છે.
ઇઝરાયલે મધ્ય પૂર્વમાં ચીનના પ્રભાવને ઘટાડવા માટે આ પ્રોજેક્ટનો વિચાર પણ આપ્યો હતો. ભારતના ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર પ્રોજેક્ટમાં નિષ્ણાતોને ધ્યાનમાં રાખીને તેનો સમાવેશ કરવામાં આવ્યો છે.
અમેરિકા પોતાને દક્ષિણ એશિયા, પશ્ચિમ એશિયા સાથે જોડવા માંગે છે. તેનાથી તેને આર્થિક અને રાજદ્વારી બંને મોરચે ફાયદો થશે. આવી સ્થિતિમાં આગામી વર્ષોમાં સાઉદી, યુએઈ અને અન્ય ખાડી દેશોમાં ભારતીય બનાવટની ટ્રેનો દોડતી જોવા મળી શકે છે. આ રેલ નેટવર્કને બંદરોથી શિપિંગ લેન દ્વારા પણ ભારત સાથે જોડવામાં આવશે. અમેરિકન વેબસાઇટ Axiosએ આ રેલ નેટવર્ક પ્રોજેક્ટ વિશે માહિતી આપી છે. રેલ પ્રોજેક્ટનો વિચાર સૌપ્રથમ I2U2 નામના ફોરમ પર ચર્ચા દરમિયાન આવ્યો હતો. જેમાં અમેરિકા, ઈઝરાયેલ, UAE અને ભારત સામેલ છે. ઇઝરાયેલે ગયા વર્ષે I2U2 બેઠકોમાં પ્રદેશને રેલ્વે સાથે જોડવાની વાત કરી હતી. બિડેન પ્રશાસન સાઉદીને પણ આમાં સામેલ કરવા માંગે છે.
ઈન્ડિયન એક્સપ્રેસના અહેવાલ મુજબ ચીન પશ્ચિમ એશિયામાં સતત પોતાનો પ્રભાવ વધારી રહ્યું છે. ચીનના નેતૃત્વમાં સાઉદી અરેબિયા અને ઈરાન વચ્ચે તાજેતરમાં થયેલી સમજૂતીએ ભારતની સાથે સાથે અમેરિકાને પણ ચોંકાવી દીધું હતું. આ કરારથી પશ્ચિમ એશિયામાં ભારતના હિતોને પણ અસર થઈ શકે છે.
પ્રોજેક્ટ હેઠળ, જો ખાડી અને અરેબિયા વચ્ચેના રેલવર્ક નેટવર્કને દરિયાઈ માર્ગે દક્ષિણ એશિયા સાથે જોડવામાં આવશે, તો તે તેલ અને ગેસને ભારતમાં ઝડપથી અને ઓછા ખર્ચે પહોંચવાની મંજૂરી આપશે. આ કનેક્ટિવિટીથી ગલ્ફ દેશોમાં રહેતા ભારતના 80 લાખ લોકોને પણ ફાયદો થશે.
બીજી મહત્વની બાબત એ હશે કે આનાથી રેલ્વે સેક્ટરમાં ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર બિલ્ડર તરીકે ભારતનું બ્રાન્ડિંગ થશે. સરકારને લાગે છે કે પાકિસ્તાનના કારણે તેના પશ્ચિમી પડોશીઓ સાથે ભારતની કનેક્ટિવિટી પ્રભાવિત થઈ છે. જેના કારણે તેમની સાથેના સંબંધો સુધારવા માટે ઘણા ઓવરલેન્ડ રૂટ બંધ કરવામાં આવ્યા છે. ઉદાહરણ તરીકે ચાહબર (ઈરાન), બંદર એ અબ્બાસ (ઈરાન), દુકમ (ઓમાન), જેદ્દાહ (સાઉદી અરેબિયા) અને કુવૈત શહેર. હવે નવો રેલવે પ્રોજેક્ટ આ પડકારનો સામનો કરવામાં ભારતને મદદ કરશે.
અમેરિકા ખાડી દેશો મારફતે દક્ષિણ-પશ્ચિમ એશિયા સુધી પહોંચવા માંગે છે. આરબ અને ગલ્ફ દેશોને રેલ નેટવર્ક સાથે જોડવાની તેમજ દરિયાઈ કનેક્ટિવિટી અને રસ્તાઓ બનાવવાની પણ યોજના છે. શરૂઆતમાં, સાઉદી અને યુએઈ વચ્ચે રેલ લિંક હશે.
2013માં ચીને બેલ્ટ એન્ડ રોડ ઇનિશિએટીવ પ્રોજેક્ટની જાહેરાત કરી હતી. તેના દ્વારા તે પાકિસ્તાન, અફઘાનિસ્તાન થઈને પશ્ચિમ એશિયા અને યુરોપના દેશોમાં પહોંચવાની તૈયારી કરી રહ્યું છે. જેમાં વિશ્વના 150 દેશોને રોડ, ટ્રેન અને શિપિંગ લેનથી જોડવાની યોજના છે. પરંતુ ઇટાલી જેવા ઘણા દેશોએ ચીનના ઇરાદા પર શંકા કરીને પીછેહઠ કરી છે.
આ પણ વાંચો:લગ્નની ખરીદી સમયે જ વરરાજાની હત્યા,આવું હતું કારણ….
આ પણ વાંચો:સરકારી કર્મીઓ હવે જીઓ દિલ સે…ગુજરાત સરકારમાં હવે જીઓની એન્ટ્રી
આ પણ વાંચો:કોન્સ્ટેબલની ફરિયાદમાંથી ધારાસભ્ય પૂત્રનું નામ ગાયબ,રાજકીય નુકસાન પહોંચાડવાનું ષડ્યંત્ર: MLA
આ પણ વાંચો:ગુજરાતમાં મહિલાઓને સુરક્ષિત અને અનુકૂળ ધંધા – સ્વરોજગાર વાતાવરણ આપવામાં ભાજપ સરકાર સદંતર નિષ્ફળ
